Στις πέντε Κυριακές της Μ. Σαρακοστής η Λειτουργία είναι μεγαλύτερη, γιατί είναι η Λειτουργία του Αγίου Βασιλείου. Είναι καλό να κρατάτε και να παρακολουθείτε τα βιβλιαράκια, που σας δόθηκαν μπαίνοντας, τουλάχιστον να έχει κανείς μια σύνδεση με τα λεγόμενα και τελούμενα, γιατί η γλώσσα είναι δύσκολη.
Ετοιμασία για το Πάσχα και γιορτή του Σταυρού σήμερα, αξίζει να βρίσκει κανείς λίγα λεπτά ακόμη για να συνειδητοποιήσει τα πράγματα γιατί εμείς γεννημένοι σε χριστιανική χώρα και από κληρονομιά ορθόδοξοι, θεωρούμε αυτονόητα τα πράγματα, χωρίς τελικά να μας είναι συνειδητά. Ο χρόνος τα φθείρει όλα, τους σπάζει το νοηματικό περιεχόμενο, τα κάνει συνήθειες οι οποίες δεν μπορούν «να μιλήσουν». Και μάλιστα στην επόμενη γενιά καθόλου δεν θα μπορούν να μιλήσουν, γιατί δεν ξέρουμε ήδη εμείς ποιο είναι το περιεχόμενό τους. Γιατί, ας πούμε, κάνουμε αυτή τη διαδικασία τώρα και ψέλνουμε «Τὸν Σταυρόν σου προσκυνοῦμεν Δέσποτα…»;
Εκείνο που έχει σημασία σήμερα είναι να σκεφτούμε κάποια πράγματα με αφορμή τον Σταυρό του Χριστού. Ο Σταυρός είναι ένα σύμβολο ή ένα περιεχόμενο; Είναι ένα γεωμετρικό σχήμα ή μια κατάσταση πρότασης για τρόπο ζωής;
Ο Χριστός σταυρώθηκε με ανόμους, από ανόμους, για ανόμους.
Στον Σταυρό ήταν και άλλοι δύο. Καθάρματα της κοινωνίας. Εγκληματίες, όχι απλώς καθάρματα. Ο Χριστός σταυρώθηκε μαζί τους.
Ο Χριστός σταυρώθηκε από την παρανομία και την ανομία των συμπατριωτών του και του ρωμαίου πραίτωρα.
Και ο Χριστός σταυρώθηκε για όλους αυτούς. Και για αυτούς που τυπικά και νομικά τον σταύρωσαν, και γι’ αυτούς ανάμεσα στους οποίους ήταν σταυρωμένος, και για μας. Για όλους σταυρώθηκε ο Χριστός, και μας μαθαίνει με τον Σταυρό Του το δύσκολο μάθημα της αγάπης. Τι μας μαθαίνει; Σταυρώθηκε μαζί με ανόμους. Μας μαθαίνει ότι δεν μολύνεται κανείς απ’ τις συνθήκες. Δεν κινδυνεύει από τον διπλανό, που δεν είναι καλός. Η προσωπική ποιότητα παραμένει προσωπική. Ένα χρυσό δαχτυλίδι, αν το πετάξουμε στη λάσπη, η λάσπη θα συνεχίσει να είναι λάσπη και το δαχτυλίδι θα συνεχίσει να είναι χρυσό δαχτυλίδι.
Μας μαθαίνει λοιπόν με την Σταύρωσή Του ανάμεσα στους ανόμους ότι δεν κινδυνεύει κανείς από τις συνθήκες. Μας μαθαίνει ότι δεν κινδυνεύει κάποιος από την ανάγκη. Αυτόν σταύρωσαν άνομοι. Δεν κινδύνευε Αυτός, αυτοί που τον σταύρωσαν κινδύνευαν. Κι εγώ, κι εσείς και όλοι μας δεν κινδυνεύουμε από τις ενέργειες άλλων ανθρώπων. Όση κακή διάθεση κι αν έχουν, ό,τι και αν θέλουν να κάνουν για μας, ό,τι και αν μας κάνουν, εμείς δεν κινδυνεύουμε απ’ τους άλλους. Έλεγε ο μεγάλος Άγιος Αντώνιος: «Τόν μή βλάπτοντα ἑαυτόν, οὐδείς δύναται βλάψαι». Αυτόν ο οποίος δεν βλάπτει ο ίδιος τον εαυτό του, κανένας δεν μπορεί να τον βλάψει.
Σήμερα ο Χριστός μας μαθαίνει με τον Σταυρό, πώς εμείς ασφαλίζουμε τον εαυτό μας ώστε ουδείς να μη μπορεί να μας βλάψει. Ο Χριστός σταυρώθηκε για τους ανόμους, γιατί; Γιατί αγαπούσε. Αυτό είναι το διαφορετικό. Ο εκ δεξιών ληστής είχε μέσα του την αμαρτία και απ’ έξω είχε την δικαίωση εξ αιτίας του Χριστού. Ο εξ αριστερών ληστής είχε από μέσα του την αμαρτία και απ’ έξω την απόρριψη εξ αιτίας τού ότι δεν αγαπούσε τον Χριστό. Ο Χριστός, τέλος, είχε απ’ έξω την αδικία της σταυρώσεως και από μέσα μια ποιότητα που κάλυπτε και τους δυο αυτούς και όλους εμάς.
Μετά από λίγο θα φιλήσουμε τον Σταυρό. Τι σημαίνει φιλώ, ασπάζομαι; Σημαίνει αποδέχομαι, συμφωνώ με αυτό που εκφράζει. «Ασπάζομαι τις αντιλήψεις σου», λέμε στην καθημερινή έκφραση. Όταν ασπαζόμαστε τον Σταυρό σημαίνει και λέμε, ότι αποδέχομαι τον τρόπο του Σταυρού, που διδάσκει ο Χριστός, και τον αγαπάω.
Αδελφοί μου, ο Σταυρός είναι ένας τρόπος, δεν είναι ένα σχήμα. Είχαν σταυρωθεί άπειροι άνθρωποι. Οι Ρωμαίοι ήταν εξπέρ στην σταύρωση. Θυμηθείτε την επανάσταση του Σπάρτακου, των δούλων, και την σταύρωση σε όλη την Αππία οδό, άπειρων ανθρώπων. Γράφει ο Κικέρωνας: «Η σταύρωση είναι το πιο βασανιστικό βασανιστήριο για το οποίο έχουν εξειδίκευση οι Ρωμαίοι». Όμως, δεν ήταν η σταύρωση αυτό που γιορτάζουμε στον Χριστό. Είναι το νόημα που έδωσε ο Χριστός στην Σταύρωσή Του. Σταυρός είναι ο τρόπος. Δηλαδή, τι σημαίνει «Σταυρός είναι ο τρόπος»; Σημαίνει το πώς αντιμετωπίζω ο,τιδήποτε είναι αντίθετο στο θέλημα του Θεού. Το κόβω; Πονάω γι’ αυτό; Απορρίπτω από πάνω μου το αντίθετο με το θέλημα του Θεού; Σταυρώνω τον εαυτό μου; Όσο κι αν κρεμάσω στο λαιμό μου ένα Σταυρό, αν δεν σταυρώνω τον εαυτό μου στο δίλημμα για να διαλέξω το σωστό, αν δεν επιλέγω το θέλημα του Θεού μπροστά σε μια πρόταση, δεν έχω καμμιά σχέση με τον Σταυρό.
Ο Σταυρός λοιπόν είναι ένας τρόπος, ο οποίος τρόπος μάς μαθαίνει ελευθερία. Ελευθερία από τις συνθήκες. Δυσκολευόμαστε στις συνθήκες. Όταν αγαπήσουμε τον Σταυρό σωστά και μάθουμε τον τρόπο, μετά θα ελευθερωθούμε από τις «ανάγκες» των συνθηκών. Μέχρι πού; Μέχρι τον θάνατο. Φανταστείτε μια μάννα κάτω από τον σταυρό του γιού της, που ήταν δεκαεννιά χρονών, εννοώ τον άγιο Θεόδωρο της Πέργης (19 Απριλίου γιορτάζει), αυτή η μάννα κάτω από τον σταυρό του γιού της του έλεγε: «Δεν είναι οι χτύποι της καρδιάς ζωή! Αυτό είναι επιβίωση. Πρόσεξε μην αρνηθείς Αυτόν του οποίου κρατάς τώρα τον σταυρό». Φανταστείτε τι κριτήριο και φρόνημα είχε αυτή η γυναίκα.
Και το τελευταίο, και να μη σας κουράσω, είναι αυτό που λέμε κάθε φορά που διαβάζουμε την προσευχή «Ἀνάστασιν Χριστοῦ θεασάμενοι…», που λέει μια πρόταση εκεί: «Ἰδοὺ γὰρ ᾖλθε διὰ τοῦ Σταυροῦ χαρὰ ἐν ὅλῳ τῷ κόσμῳ…». Πώς έρχεται χαρά δια του Σταυρού; Πώς είναι δυνατόν να σταυρώνεις τον εαυτό σου και να έχεις χαρά; Εδώ είναι το μυστήριο, το οποίο πρέπει να το ζει κανείς για να το συνειδητοποιήσει, γιατί δεν υπάρχει κάτι εμπειρικό, βιωματικό το οποίο να μεταδίδεται με λόγια. Αν έχω στο στόμα μου μια κουταλιά μέλι και σας λέω πόσο γλυκό είναι, για σας είναι άκουσμα, για μένα είναι βίωμα. Για τον καθένα κατ’ αναλογίαν. Μερικά πράγματα δεν μπορεί κανείς να τα συνειδητοποιήσει υπαρξιακά, αν δεν τα ζήσει υπαρξιακά.
Αδελφοί μου, ο Σταυρός του Χριστού μάς μαθαίνει όλα αυτά. Αν θα τον ασπαστούμε με την λογική της αποδοχής του τρόπου, ο οποίος μας γεννάει ελευθερία και μας ελευθερώνει από τις συνθήκες, από τον φόβο των συνθηκών, και από τον εαυτό μας, τότε θα «καταλάβουμε» και θα περπατήσουμε σωστά.
Σήμερα είναι και η ημέρα που η Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος υπενθυμίζει (δεν θα σας κουράσω) το μεγάλο θέμα της Αγίας Ιερωσύνης και των μετόχων σ’ αυτήν των κληρικών. Έλεγε ο μακαρίτης ο Δεσπότης ο Μελέτιος: «Η Ιερωσύνη είναι η θυσία ενός ανθρώπου, ο οποίος προστίθεται στη Θυσία του Χριστού». Η μόνη και όντως και πραγματική θυσία, είναι η Θυσία του Χριστού. Παπάς γίνεται κάποιος εάν έχει αποφασίσει να προσθέσει τον εαυτό του σ’ αυτή τη Θυσία στο Θυσιαστήριο του Θεού. Είναι ένα πολύ μεγάλο μυστήριο το θέμα της ιερωσύνης, που όμως έχει πάρα πολύ κακή εικόνα στον σημερινό κόσμο εξ αιτίας της ποιότητος της προσωπικής ημών των κληρικών (εμού, του καθενός εκ των συναδέλφων μου), που την μεταφέρουμε στο δρόμο και κυκλοφορούμε με τον Σταυρό του Χριστού, και δυστυχώς πάρα πολλές φορές την ατιμάζουμε.
Γυρεύω να μας συγχωρήσετε εμάς όλους και να προσεύχεσθε ο Θεός να βγάλει ανθρώπους που θα αγαπάνε σωστά τον Σταυρό του Χριστού, και θα καταλάβουν τι σημαίνει να προστεθούν με τη θυσία τους στη Θυσία του Σταυρού του Χριστού, ώστε η Δόξα του Χριστού να γίνει συνείδηση σε περισσότερους ανθρώπους που διψούν για αγάπη αλλά αγνοούν την πηγή της. Ο Θεός να δώσει.
Θεματολογικές ετικέτες