Αν η μισή μου καρδιά βρίσκεται, γιατρέ, εδώ πέρα,
η άλλη μισή στην Οδησσό βρίσκεται…
Θα πολιορκήσει ο ρωσικός στρατός την Οδησσό; Θα την χτυπήσει;
Έχει μεγάλο συμβολικό βάρος η Οντέσσα. Πόλη με ανοιχτωσιά και πολυεθνική κουλτούρα. Ο μέγας Φλωρόφσκυ, που μεγάλωσε εκεί, αφηγούνταν ότι στο σχολείο ο καλύτερός του φίλος ήταν Εβραίος. Μα είναι και πόλη που κέρδισε τον τίτλο της «Ηρωίδας Πόλης» με την αντίστασή της κατά των Ναζί κατά τον «Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο». Στις 8 Αυγούστου 1941 Ρουμανικά στρατεύματα, μαζί με τους συμμάχους τους Γερμανούς, επιτέθηκαν στην πόλη. Η άμυνα κράτησε μέχρι τις 16 Οκτωβρίου, οπότε οι σοβιετικές δυνάμεις που την υπερασπίζονταν, και 15.000 πολίτες αποχώρησαν δια θαλάσσης. Ωστόσο στην κατειλημμένη πόλη αναπτύχθηκε αντάρτικο στις περίφημες «κατακόμβες» – υπόγειες στοές της πόλης.
Οι «κατακόμβες» αυτές είχαν δημιουργηθεί τον 19ο αιώνα, ως στοές ορυχείων εφοδιασμένων με αντιπλημμυρικά έργα κλπ. Απλώνονται σε τρία επίπεδα και κατά τόπους φτάνουν σε βάθος 60 μέτρων κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας (από την οποία και βρέχεται η Οδησσός).
Το μήκος τους –κρατηθείτε– φτάνει τα 2.500 χιλιόμετρα κάτω από πόλη και περίχωρά της (για σύγκριση σημειώνω ότι οι κατακόμβες της Ρώμης έχουν μήκος 300 χιλιόμετρα και οι υπόνομοι του Παρισιού 500 χιλιόμετρα). Κάποια τμήματά τους έχουν επιχωματωθεί, κάποια όχι, και υπάρχουν περί τις 1.000 εισόδους. Κατά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο χρησιμοποιήθηκαν ως καταφύγια, κατά δε τον ψυχρό πόλεμο διαμορφώθηκαν σε καταφύγια για περίπτωση πυρηνικής επίθεσης. Τι τραγικοί συνειρμοί έρχονται σήμερα στο νου, με την ρωσική εισβολή να απειλεί το αδιανόητο: πυρηνικά χτυπήματα!
Ο Οντέσσα ελευθερώθηκε στις 10 Απριλίου 1944. Μα οι «κατακόμβες» της είναι αδιάκοπα εκεί, απρόσμενα και οδυνηρά επίκαιρες. Εκεί, σε κατακόμβες, νιώθω πως η χριστιανική συνείδηση ζει το μαρτύριο της διασταύρωσης της δίψας για ειρήνη, με την αντίσταση στον «χλωρό ίππο» που σπέρνει θανατικό. Δίχως αυτό το μαρτύριο, οι Χριστιανοί δεν έχουν απολύτως τίποτα να κομίσουν στον κόσμο.
Αν η μισή μου καρδιά βρίσκεται, γιατρέ, εδώ πέρα,
η άλλη μισή στην Οδησσό βρίσκεται…
Η σκόνη από το χώμα της δεν πρόκειται να φύγει ποτέ˙ ούτε από τα παπούτσια μου, ούτε από την ψυχή μου.
Θ.Ν.Π. / 5-3-2022
ΥΓ: Η φωτογραφία είναι από το https://edition.cnn.com/…/odessa-catacombs…/index.html
Θεματολογικές ετικέτες