Αξιότιμε, κ. Διευθυντά
Ένα κείμενο με αφορμή τον θάνατο του Μητροπολίτου Μελετίου από τον ψυχίατρο παπά Βασίλη Θερμό (δημοσιευμένο στις 7.1.2023 στην εφημερίδα σας «Δημοκρατική Φωνή»), γραμμένο βεβαίως το 2012, με αγάπη και αποδοχή του προσώπου του «βιογραφουμένου» π. Μελετίου με αναφορά στις τοποθετήσεις του στα καίρια θέματα της πίστεως και της λατρείας και της ανθρωπαρέσκειας (που έχει πάντα δύο όψεις, τρόμου για τη γνώμη των άλλων ή λατρείας για τη γνώμη των ανθρώπων και που σκοτώνει την πίστη και διαλύει την Eκκλησία), και τη στάση του για το θέμα της γλωσσικής μορφής της λατρείας, έγινε αιτία να υπάρξει δημοσίευμα-«απάντηση» την 14η Ιανουαρίου 2023 (ουσιαστικά βεβαίως μετά από δέκα χρόνια από την αρχική δημοσίευση του κειμένου του π. Βασιλείου) αντιρρητικό στην αναδημοσίευση της 7ης Ιανουαρίου 2023 του προαναφερθέντος κειμένου του π. Βασιλείου.
Γράφω αυτή την συμπεριληπτική απάντηση για σφαιρική και ολοκληρωμένη ενημέρωση και εξ αιτίας της τότε θέσεώς μου στη διοίκηση της Μητροπόλεως Νικοπόλεως και Πρεβέζης.
Υπήρξα για τριάντα χρόνια το δεξί χέρι του π. Μελετίου (Πρωτοσύγκελλός του) και θα ήθελα, όχι επαινώντας ούτε αντιδικώντας με κανέναν από τους συντάκτες των κειμένων, απλώς με την αφορμή που μου έδωσε η δημοσίευση από την εφημερίδα σας, να κάνω κάποιες διασαφηνιστικές επισημάνσεις.
Ο π. Μελέτιος ήταν άνθρωπος πελώριας μορφώσεως και τεράστιας κριτικής ικανότητος και δυνατότητος. Από την ηλικία των 35 ετών ήταν σύμβουλος του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και ήταν αυτός που έγραφε τα κείμενα προτάσεων-απαντήσεων-παρεμβάσεων του Αρχιεπισκόπου σε εκκλησιαστικά και κοινωνικά θέματα.
Έγραψε την απάντηση στην Εγκύκλιο της Μόσχας όταν οι Ρώσοι αποφάσισαν μονομερώς τη μετάδοση της Ευχαριστίας στους Καθολικούς. Έγραψε τα κείμενα-προτάσεις της Εκκλησίας της Ελλάδος στις Πανορθόδοξες διασκέψεις για τα «Κωλύματα του γάμου», το «Ημερολογιακό ζήτημα» και τη «Θεολογική υποδομή και τοποθέτηση της εκκλησίας για τη νηστεία». Έγραφε επίσης ως αρχιερέας πάρα πολλές πατριαρχικές απαντήσεις σε ποικιλία θεμάτων που αντιμετώπιζε η Μεγάλη Εκκλησία.
Μια τέτοια ανάθεση είναι αυτονόητο ότι φανερώνει την εκτίμηση και αξιολόγηση του προσώπου του. Τα κείμενα και οι ομιλίες είναι πάντοτε αυτού που τα υπογράφει ή τα εκφωνεί, σαφέστατα και αυτονόητα, και όχι αυτού που του έγραψε! Απλώς το αναφέρουμε για συνειδητοποίηση τού πώς τον έβλεπαν τον π. Μελέτιο οι εκκλησιαστικοί υπεύθυνοι.
Όταν ήρθε στην Πρέβεζα, πολύ γρήγορα αντελήφθη ότι ματαιοπονούμε λατρευτικά προσευχόμενοι ακατανόητα. Όπως έλεγε: Ευλογούμε Αρειανούς! Όχι κατοίκους από τον πλανήτη Άρη, ούτε οπαδούς της ομάδας του Άρη, αλλά οπαδούς του αιρετικού Αρείου. Ανθρώπους δηλαδή που δεν συνειδητοποιούν και δεν πιστεύουν στη θεότητα του Χριστού.
Για να υπάρξει διεμβόλιση αυτού του φρικτού οχυρού, όπως έλεγε, χρειάζεται το Πνεύμα του Θεού να γίνει αύρα λεπτή και βροχή γαλήνια, που θα αρδεύει τη σκέψη και την καρδιά των πιστών.
Κάτι τέτοιο όμως δεν γίνεται με γλώσσα παρελθοντική και δύσκολη, και την οποία επιπλέον ο χρόνος και οι τωρινές σχολικές συνθήκες και εκπαιδευτικές απόψεις την κάνουν κάθε μέρα ακόμα και περισσότερο ακατανόητη. Ο ίδιος ήξερε άψογα και τα αρχαία ελληνικά και τα λατινικά. Όμως έλεγε ότι αυτό είναι ευθύνη και όχι αξιωματική απόσταση κύρους, τελικώς ανοήτου. Ο κληρικός είναι φροντιστής του ποιμνίου. Του ανέθεσε ο Χριστός: «διδόναι αυτοίς το σιτομέτριον» (Λουκ. 12:42). Αν, έλεγε ο π. Μελέτιος, αυτό που δίνω δεν μπορεί να το φάει το ποίμνιο, τότε εγώ είμαι ο αίτιος του λιμού του! Γίνομαι, ο θεωρητικά φροντιστής του ποιμνίου, τελικά ο καταστροφέας του! Όταν ο Χριστός θα μου ζητήσει λόγο της φροντίδας των χριστιανών, λέτε (έλεγε αυτοσαρκαζόμενος) να θέλει την απάντησή μου στα Ομηρικά;
Ξεκίνησε λοιπόν αυτός ο ΜΕΓΑΣ ΠΟΙΜΗΝ ήδη το 1983 να μεταφράζει την τελετή των Εικόνων για την Κυριακή της Ορθοδοξίας. Στη συνέχεια τον Αγιασμό των Θεοφανείων και τις ευχές της Γονυκλισίας. Ακολούθησε το Μυστήριο του Γάμου και η Θεία Λειτουργία του Χρυσοστόμου. Εν συνεχεία το Μυστήριο του Βαπτίσματος και η Θεία Λειτουργία του Ιακώβου με τελευταία τη Λειτουργία του Αγ. Βασιλείου. Μετέφρασε την Ευχή της Βασιλόπιτας και τη χρησιμοποιούσε στην κοπή της Βασιλόπιτας την Πρωτοχρονιά στην Νομαρχία, και όταν του πήγα μεταφρασμένη την Ευχή της Φανουρόπιτας και του Σαραντισμού των νηπίων κατενθουσιάστηκε (ήμουν στην αρχή αρνητικός στις μεταφράσεις, μπερδεύοντας τον εμμονικό φανατισμό με την αυθεντικότητα) και μου είπε συγκινημένος:
— Να ’χεις την ευχή μου και να ανταποδώσει ο Χριστός με εκατονταπλασίονα αμοιβή και σε σένα και σε όποιον καταλαβαίνει το θέμα, τη φροντίδα για τα πρόβατά Του. Επιτέλους, συνέχισε, η αφελής σύγχυση της Φανουρόπιτας θα γλιτώσει από τον κατήφορο να είναι μαγική τελετή, και ο Σαραντισμός των νηπίων θα δείξει αυτό που όντως είναι: Υπαρξιακή αναφορά-προσφορά στον Θεό, κάθε νέου ανθρώπου, που φανερώνει με τη γέννησή του ότι δεν μας ξέχασε ακόμα ο Χριστός.
Αυτήν την ποιμαντική του αγωνία δυστυχώς δεν τη συμμερίζονταν όλοι οι συνάδελφοί του αρχιερείς, παρά και τις κάποιες προσπάθειες του Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου, που καθιέρωσε την ανάγνωση Αποστόλου και Ευαγγελίου στη δημοτική.
Κάποιοι αργόσχολοι δημοσιογραφούντες, αλλά και κάποιοι κληρικοί, θεολογικά αγράμματοι, τον κουτσομπόλευαν υβρίζοντάς τον για αιρετικό! Αυτός, λεύτερος από αγωνίες υστεροφημίας, αγωνιούσε για την ωφέλεια του ποιμνίου στο οποίο ήταν υπεύθυνος και υπόλογος. Από κάποια στιγμή (1987) και μετά πρότεινε και προέτρεπε τους κληρικούς της Μητροπόλεως να χρησιμοποιούν τη δημοτική γλώσσα στις προσευχές της λατρείας και των μυστηρίων, ώστε να διδάσκονται οι μετέχοντες, και να μη βιώνουν την αμηχανία, που αισθάνεται κανείς σε ακατανόητο περιβάλλον, πράγμα το οποίο από μόνο του σε σπρώχνει να εγκαταλείψεις τον χώρο της Εκκλησίας! Κάποιοι τον άκουσαν, κάποιοι όχι. ΔΕΝ ΕΠΕΒΑΛΕ σε κανέναν ΤΙΠΟΤΕ. Απόδειξη; Το ότι δεν προσεύχονταν οι πάντες στη δημοτική!!! Στην πόλη της Πρεβέζης μόνο τρεις ναοί… Κληρικοί δικοί του δεν τον ακολουθούσαν… Ουδέν σχόλιον. Κάποιοι υπνοβατώντας θεωρούσαν εθνική προδοσία την αγωνία του, γιατί λέει θα εγκαταλειπόταν η μεγαλειώδης γλώσσα μας, πράγμα που ακόμα και αν ισχύει για την ομορφιά της αρχαίας γλώσσας, ΔΕΝ ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ να είναι προαπαιτούμενο στο να γίνει κάποιος χριστιανός! Ο κληρικός, έλεγε, έχει έργο και λόγο ύπαρξης τη διδαχή του λόγου του Θεού και τη σύνδεση των ανθρώπων με τον Πατέρα τους.
Μέσα σε στημένη από παρακμιακά site ταραχή και θόρυβο για αυτήν την αγία προσπάθεια προέκυψε και έγκλησις από καλβινίζοντα αθεολόγητο και “εθνικόφρονα” συνάδελφό του στη Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος για το θέμα. Η Σύνοδος δεν πάτησε την πεπονόφλουδα να τον εγκαλέσει, απλώς του ζήτησε να δώσει εξηγήσεις, πράγμα που έκανε. Αποτέλεσμα; Μια Εγκύκλιος «ήξεις-αφήξεις» που περιγράφει την τοποθέτηση των επικρατούντων φανατικών συντηρητικών, ενώ συγχρόνως κάνει τα στραβά μάτια για αυτό που γίνεται στην Πρέβεζα, και προεξαγγέλει συνέδρια και έρευνα για το θέμα και με τη βοήθεια-συμμετοχή των Θεολογικών Σχολών για την υπόθεση της γλωσσικής μορφής της λατρείας.
Αυτά συνέβησαν στις 10 Απριλίου του 2010. Ο π. Μελέτιος «επέστρεψε στο σπίτι του Πατέρα μας» στις 21 Ιουνίου του 2012. Σε αυτό το μεσολαβούν διετές χρονικό διάστημα, στην Πρέβεζα συνέχισε να γίνεται η λατρεία στη δημοτική από όσους το επέλεγαν και δεν υπήρξε καμία παρέμβαση, πολύ περισσότερο απαγόρευση! Εντελώς αναιτιολόγητα αναρμόδια και φασιστικά απαγορεύθηκε από τον τοποτηρητή στις 26.6.2012!!
Αυτή είναι η όλη πραγματικότητα.
Ευχόταν και ήλπιζε ο μακάριος πατέρας μας Μελέτιος ότι αποσφράγισε μια ζείδωρο πηγή ζώντος ύδατος που αναβρύουσα θα συντηρεί και θα τρέφει τα τέκνα του Θεού και θα τα σώζει από τον θάνατο τον εκ του λιμού της αγάπης του Λόγου του Θεού. Κάθε αφελής προσπάθεια να θαφτεί η πηγή και να στομώσει η παροχή του ζωντανού νερού είναι κατά τραγικό τρόπο δαιμονικό έργο, που υπάγεται στην κατηγορία που λέει ο Χριστός ότι μένει ασυγχώρητο (βλασφημούντες το Πνεύμα το Άγιο)! Τι και αν οι αντιτιθέμενοι, παρά τη μονομέρεια και την άγνοια, έχουν καλές προθέσεις!! Για όλα ισχύει η διαχρονική παροιμία ότι: «Ο δρόμος για την κόλαση είναι στρωμένος με καλές προθέσεις».
Ο Χριστός (έλεγε ο π. Μελέτιος) θα “εκδικήσει» την υπόληψη των αξιωμάτων της Ιερωσύνης, αυξάνοντας την πατρική φροντίδα αυτών που καταλαβαίνουν ότι η ζωή δεν ανακόπτεται!
Η ζωή δεν μας ρωτάει.
Η ζωή πετάει στο περιθώριο ό,τι δεν είναι ζωντανό.
Η Ζωή είναι ο Χριστός.
Ευχαριστώ για τη φιλοξενία
π. Θεοδόσιος Μαρτζούχος
Υ. Γ.
Όλα ταύτα προς ειρήνευσιν συναινούντων αλλά και διαφωνούντων.
Η Ζωή είναι η μόνη πραγματικότητα, που φυσικά τελικώς επιβάλλεται!!
Θεματολογικές ετικέτες