Κατήχηση

Δεκαπενταύγουστος 2024

Κήρυγμα στο Ναό του Αγ. Ιωάννη Χρυσοστόμου στην Πρέβεζα

Πέμπτη, 15 Αυγούστου 2024

Αγαπητοί αδελφοί,

Θα σας κρατήσω λίγα λεπτά ακόμη προκειμένου να πούμε λίγες σκέψεις ανεξάρτητα από αυτές που είναι γραμμένες στο φυλλάδιο, που πήρατε μπαίνοντας ή θα πάρετε βγαίνοντας για τη σημερινή γιορτή, και οι οποίες παρουσιάζουν τη διδασκαλία της Εκκλησίας για το πρόσωπο της Παναγίας.

Θέλω να πούμε δυο σκέψεις που συνδυάζονται με μας και με τους ανθρώπους που έρχονται μετά από μας! Τα παιδιά μας και τους ανθρώπους της ευθύνης για ένα παπά ή ένα δάσκαλο ή κάθε γονιό.

Τι είναι άραγε αυτή η γιορτή σήμερα ο Δεκαπεντάγουστος;

Μια φολκλορική συνήθεια γεμάτη ομορφιά από τη διακόσμηση και την ατμόσφαιρα; Ή από το ότι όλοι μας κουβαλάμε αταβιστικά μια παρήγορη αίσθηση για το πρόσωπο της μάνα μας, μια τρυφεράδα συναισθηματική!;

Βλέπουμε όλοι οι χριστιανοί σχεδόν, την Παναγία σαν μάνα μας και τη φανταζόμαστε με ένα έτσι φωτισμένο ψυχοσυναισθηματικά φορτίο και μιά τέτοια θέαση!

Τι έχουμε όμως να κληροδοτήσουμε εμείς, εκτός απ’ αυτό το συναισθηματικό πλαίσιο, στους άλλους που έρχονται μετά από μας;

Δεκαπέντε μέρες που ήταν η προετοιμασία για τη γιορτή τη σημερινή, κάθε απόγευμα μαζευόντουσαν (ή έπρεπε να… ) κάποιοι στον ναό για να κάνουμε μια προσευχή…στην Παναγία! Στην Παναγία ή στον Χριστό; Στον Χριστό δια της Παναγίας… Από τέτοιες συνήθειες γεννιέται το ερώτημα: 

Είναι σωστό να μάθουμε τα παιδιά μας να προσεύχονται;

Πάρα πολλοί άνθρωποι λένε: «Για ποιο λόγο;»

Οι Χριστιανοί έχουν μια τελείως διαφορετική άποψη.

Έχουν μια ξεκάθαρη τοποθέτηση, η οποία λέει ότι: «Ο άνθρωπος δεν είναι ο αίτιος του εαυτού του. Δεν είναι αιτία της ύπαρξής του. Υπάρχει κάποιος Άλλος που είναι η αιτία και νοηματοδοτεί την ύπαρξή του ανθρώπου: Ο Χριστός!

Όταν λοιπόν κάποιον τον μαθαίνουμε ή μας μαθαίνει να προσευχόμαστε, τότε γίνονται τρία καίρια πράγματα:

Το πρώτο είναι: Διαπαιδαγωγούμε, και διαπαιδαγωγούμαστε, στη συνείδηση της ανεπάρκειας. Δηλαδή, καταλαβαίνουμε ότι: Δεν τα μπορούμε όλα· ότι δεν επαρκούμε για όλα.

Συνήθως οι άνθρωποι βασανίζονται ανάμεσα σε ένα υπέρ-εγώ, το οποίο τα… ʺμπορεί όλαʺ. Και σε μια αυτομαστίγωση καταθλιπτική από την άλλη, να φαντάζονται τον εαυτό τους άχρηστο – υποτίθεται!

Δε συζητάμε για τέτοιου είδους καταστάσεις. Αυτές οι καταστάσεις είναι νοσηρές.

Όταν όμως ένας άνθρωπος αρχίζει και προσεύχεται, σιγά-σιγά συνειδητοποιεί ότι: Υπάρχουν πράγματα που είναι έξω απ’ όσα πιάνει το χέρι του. Το μυαλό του. Η ζωή του. Και έτσι αρχίζει σιγά-σιγά να συνειδητοποιεί ότι είναι ρεαλισμός και αξίζει να απευθύνεται σ’ Αυτόν, ο οποίος είναι η Αιτία της ύπαρξής του.

Το δεύτερο καίριο και ουσιαστικό θέμα είναι ότι: Ανοίγουν τα μάτια μας, και ανοίγουμε και τα μάτια των δικών μας ανθρώπων, στο μυστηριώδες της ζωής.

Η ζωή δεν ʺφαίνεταιʺ δια μιας! Δεν είναι κάτι που εξελίσσεται μπροστά μας. Είναι ένα μυστήριο, μέσα στο οποίο είμαστε και μεις και πορευόμαστε μαζί του. Δεν είναι ένα σουπερμάρκετ, στο οποίο μπαίνουμε και παίρνουμε ότι διαλέγουμε, ή έχουμε προεπιλέξει! Δεν είναι η ζωή μια υπόθεση, την οποία την παίρνουμε πακέτο.

Όταν ένας άνθρωπος λοιπόν συνειδητοποιήσει την ανεπάρκειά του και ανοίξουν τα μάτια του στο μυστήριο της ζωής, τότε αρχίζει σιγά-σιγά να γίνεται ένας προσγειωμένος ουσιαστικά άνθρωπος. Κάτι τέτοιο δεν είναι υπόθεση καθωσπρέπει ή όχι! Δεν αγωνιά να είναι αξιοπρεπής και επιτυχημένος! Αυτά είναι κοινωνικές βιτρίνες, οι οποίες δεν αφορούν την ουσία των πραγμάτων! Προσευχόμενος συνειδητοποιεί ότι: Έχω να αντιμετωπίσω μπροστά μου το Μυστήριο…της ύπαρξης, του λόγου της και Αυτόν που είναι η απάντηση σ’ αυτά!!

Και το τρίτο το -φοβούμαι- ουσιαστικότερο: Βοηθάμε τα παιδιά μας και τους ανθρώπους μας (και μας, τον εαυτό μας, πριν) να συναντήσουν το αδύνατο.

Πάρα πολλά πράγματα στη ζωή μας είναι αδύνατα να αλλάξουν. Και όταν έρθουν, δημιουργούν μια κατάσταση αδιεξόδου. Μια Γεθσημανή. Γεθσημανή στα εβραϊκά σημαίνει: Λιοτρίβι. Μια συνθήκη δηλαδή, η οποία σε συντρίβει [συνθλίβει], για να βγάλεις ό,τι -αν έχεις κάτι- μέσα σου.

Όταν κάποιος δε βοηθηθεί ʺνα μπορέσει να συναντήσειʺ το αδύνατο, τότε κάθε δύσκολο θα τον συντρίβει. Από τα μικρότερα μέχρι τα μεγαλύτερα. Κι επειδή (όπως συνήθως συμβαίνει και ισχύει..) δε θά ’χει μάθει να χάνει, θα ’ρθεί η μοντέρνα κατάσταση της αυτοπεριδίνισης στην κατάθλιψη. Θ’ αρχίσει να περιστρέφεται αυτοταλαιπωρούμενος, γιατί κουβαλάει την αυταπάτη ότι δεν πρέπει ποτέ να χάνει…!!

Αδερφοί μου, οι Χριστιανοί πρέπει να είμαστε ολόκληροι μια προσευχή! Ο άνθρωπος δεν είναι υπαίτιος του εαυτού του, όπως είπαμε πιο πριν. Λοιπόν; Μπορεί να αυτοπραγματωθεί, μόνον κάνοντας κάτι από αυτά που οι άλλοι, ο πατέρας του, η μάνα του, η οικογένειά του, η κοινωνία, στην οποία μεγάλωσε- του έδειξε και του φανέρωσε, και έχουν κάνει γι’ αυτόν. 

Έλεγε ένας μεγάλος ψυχαναλυτής: «Αρχίζουμε να υπάρχουμε στον τόπο του άλλου». Δηλαδή: Βλέπουμε ένα πρότυπο και αγωνιζόμαστε να γίνουμε σαν εκείνο. Χωρίς πρότυπα μένουμε… ψυχοβιολογικές αμοιβάδες!!

Σήμερα που τα πρότυπα απαξιώνονται και σαρώνονται οι άνθρωποι γίνονται  ασπόνδυλοι και κούφιοι! Δεν υπάρχουν ούτε άνδρες ούτε γυναίκες ούτε πατεράδες ούτε σπίτια. Γιατί όλα τα κάναμε ʺΡημαγμένη χώραʺ.

Δε μεγαλώνει ο σύγχρονος άνθρωπος, γιατί δεν υπάρχει ένα πρότυπο να ʺαντιγράψειʺ Να τον γοητεύσει και να πει: ʺΝα μεγαλώσω στο πρότυπο αυτουνούʺ!

Μέσα σ’ αυτή την κατάσταση η προσευχή στήνει τον άνθρωπο ΟΡΘΙΟ. Γιατί του δείχνει ένα Πρόσωπο, που αξίζει να αντιγράψει!! 

Έλεγε ένας μεγάλος άθεος και μάλιστα άθλιος σε περιεχόμενο, ο οποίος έγινε Χριστιανός εξαιτίας ενός κινηματογραφικού έργου, στο οποίο ήταν πρωταγωνιστής, έλεγε: «Μέχρι τώρα πίστευα ότι ο Χριστός είναι ένας θηλυπρεπής χαζούλης. Τώρα συνειδητοποίησα ότι είναι ο μόνος άντρας στην ιστορία που μπορεί να σε πιάσει από το σβέρκο και να σε βγάλει από τα σκατά σου». 

Μέσα στην προσευχή οι άνθρωποι συνειδητοποιούμε ʺτην ενάρετη εμπειρία των ορίωνʺ ακριβώς στην πράξη, γιατί οι θεωρίες γλιστράνε σα νερό στα βράχια, και δεν αφήνουνε να ρουφήξει η ψυχή μας μια γνώση ουσιαστική. Η προσευχή λοιπόν μάς διδάσκει αυτόματα ποιότητα!

Έλεγε (απευθυνόμενος στο Χριστό· ήταν Χριστιανός) ο μεγάλος Γάλλος συγγραφέας, Πωλ Κλωντέλ: «Κύριε μας μιλάς με τα λόγια που Σου λέμε».

Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι ο Θεός μας αξιολογεί κατά την ηλικία που είμαστε, για να μας μεγαλώσει. Μας βοηθάει να αποκτήσουμε μια ποιότητα, η οποία θα μας στήσει σπονδυλική στήλη, και θα μας δώσει οντότητα, για να μπορούμε να είμαστε όρθιοι.

Δε θα σας κουράσω. Θα τελειώσω με μια στροφή από ένα ποίημα ενός Ιταλού μεγάλου συγγραφέα και ποιητή, του Mario Luzi, ο οποίος σε ένα εκπληκτικό του ποίημα με τον τίτλο ΕΥΧΗ, λέει:

«Νά ’ναι ευλογημένο που είσαι εδώ.

Που παρακαλάς με χέρια ενωμένα,

που κάθεσαι με τα χείλη σφιχτά,

τα μάτια χαμηλωμένα,

σαν κάποιος που περιμένει την κρίση.

Νά ’ναι ευλογημένο που είσαι εδώ,

στον ορθό δρόμο,

στη δημιουργία του κόσμου.

Αμήν.»

Φαντάζεστε ότι μιλάει για τη δημιουργία του κόσμου; Όχι.

Λέει πώς σαρκώνεται η δημιουργία του εσωτερικού μας κόσμου! Όταν υπάρξουν τα παραπάνω, τότε θα υπάρξει και εσωτερικός κόσμος.

Η Παναγία το μεγαλύτερό μάθημα που έχει να μας δώσει είναι ακριβώς αυτό: Ότι η προσευχή στήνει κόσμο ύπαρξης.