Κατήχηση

Χριστός η Παντοτινή Ευτυχία – Χριστούγεννα 2014

Ησαΐας 9:2-7, Προς Τίτον 2:11-14, Λουκάς 2:1-20

Τα Χριστούγεννα του 1914, οι στρατιώτες πήραν το ρίσκο, διέσχισαν την γραμμή της μάχης και ζωντάνεψαν ένα απόγευμα φιλίας και ποδοσφαίρου. Αυτή τη στιγμή επέλεξαν όλοι φέτος, είτε σε διαφημίσεις είτε σε ομιλίες. Η ανακωχή επισημαίνει κάτι από την ουσία των Χριστουγέννων, σύμφωνα με την οποία ο Θεός στέλνει τον Υιό του, αυτό το εύθραυστο σημείον ειρήνης, σε έναν εξαντλημένο κατασπαραγμένο από τον πόλεμο κόσμο. Το πρόβλημα είναι ότι ο τρόπος που γίνεται σήμερα αυτή η διήγηση μοιάζει να τελειώνει με ένα ‘και ζήσανε αυτοί καλά’.

 Φυσικά μας αρέσουν οι Χριστουγεννιάτικες ιστορίες με ευτυχές τέλος: τραγουδώντας τα κάλαντα, ανταλλάσοντας φωτογραφίες, δίνοντας τα χέρια, μοιράζοντας μεταξύ μας  σοκολάτες, αλλά την επόμενη ημέρα ο πόλεμος συνεχιζόταν με την ίδια σκληρότητα. Τίποτα δεν είχε αλλάξει, ήταν ένα θαύμα διάρκειας μίας ημέρας. Κάτι τέτοιο δεν είναι ο κόσμος μέσα στον οποίο ζούμε – οι ανακωχές είναι σπάνιες.

Η αρρώστια δεν έχει καμία ανακωχή. Την περασμένη εβδομάδα ήμουν στη Σιέρα Λεόνε για να συναντηθώ με θρησκευτικούς ηγέτες που αγωνίζονται ενάντια σε μία επιδημία που έχει διασπαρεί σε τρεις χώρες. Αλλά ο Έμπολα θα είναι τόσο θανατηφόρος σήμερα όσο ήταν και εχθές, περνώντας προκλητικά τα σύνορα. Θα νικηθεί από εκείνους τους γενναίους ανθρώπους, τόσο ντόπιους όσο και πολλούς από αυτήν εδώ τηχώρα, που νοσηλεύουν και μοχθούν, αλλά  ο αγώνας είναι επίπονος.

Σήμερα δεν υπάρχει καμία χριστουγεννιάτικη ανακωχή στη Μέση Ανατολή, ή στην βόρειο-ανατολική Νιγηρία όπου οι Χριστιανοί διώκονται, μαζί με άλλες μειονότητες. Η ένταση στα αρχαία εδάφη της γέννησης του Ιησού ανεβαίνει μέρα με τη μέρα. Ο φόβος δεν έχει ανακωχή, ούτε η εχθρότητα και το μίσος, των οποίων το χειροπιαστό αποτέλεσμα είναι ότι αυξάνει τον διχασμό μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων.

Η χριστουγεννιάτικη ιστορία θα μπορούσε να ειπωθεί απλά με ένα ευτυχές τέλος εκεί που το ευαγγελικό ανάγνωσμα ολοκληρώνεται. ‘Οι βοσκοί κρυώνουν, οι βοσκοί βλέπουν τους αγγέλους, οι βοσκοί κατευθύνονται προς την πόλη και βλέπουν το βρέφος, και οι βοσκοί χάνονται μέσα στην ανατολή του ήλιου, χαρούμενοι’. Αν βάλουμε ένα τέλος σε αυτό το σημείο, τα Χριστούγεννα μας απομακρύνουν από την πραγματικότητα. Τα Χριστούγεννα γίνονται κάτι εντελώς μακρινό, για ζωές τελείως διαφορετικές, φανταστικές, αφελείς, τακτοποιημένες. Αυτά δεν είναι τα Χριστούγεννα. Ο Ιησούς ήλθε στην πραγματικότητα αυτού του κόσμου για να μεταμορφώσει αυτή την πραγματικότητα – όχι για να μας πάει σε κάποια φαντασία του είδους ‘και ζήσανε αυτοί καλά’,  αλλά στο ‘Χαρμόσυνο Άγγελμα που θα γεμίσει χαρά μεγάλη όλους τους ανθρώπους’.  

Και είναι Χαρμόσυνο Άγγελμα ακριβώς επειδή ο Θεός απευθύνεται στον κόσμο όπως αυτός ο κόσμος είναι. Ο Ησαΐας μιλάει για πολεμιστές και για στολές  βουτηγμένες στο αίμα, για ζυγούς πάνω σε ώμους ανθρώπων, για καταπίεση. Την γνωρίζουμε αυτή την ιστορία·   είναι η  βιωμένη πραγματικότητα τόσο πολλών που υποφέρουν σήμερα. Ωστόσο ο Ησαΐας αναγγέλλει τα νέα του Θεού που φέρνει φως, χαρά και αγαλλίαση, μέσω ενός παιδιού!  

Είναι χαρμόσυνο άγγελμα επειδή ένα αβοήθητο βρέφος  γίνεται εκείνος που μεταβάλλει οριστικά αυτόν τον κόσμο. Διαφορετικά από κάθε άλλη μορφή στην ανθρώπινη ιστορία ο Ιησούς εισβάλλει, όχι για να μας βοηθήσει να δραπετεύσουμε, αλλά για να μεταβάλει και να αναλάβει το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον μας. Αυτό το βρέφος φέρνει την υπόσχεση της συγγνώμης, τη βεβαιότητα της αγάπης και την ελπίδα της ειρήνης.

Αυτό σημαίνει ότι ενώ πρέπει πραγματικά να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση του κόσμου στον οποίον ήρθε ο Ιησούς, μπορούμε – οφείλουμε – να είμαστε εξίσου ρεαλιστές για την διαφορά που εκείνος φέρνει.

Ο Ιησούς δεν ήλθε για μία ημέρα. Ο Ιησούς άλλαξε τα πράγματα για πάντα.

Έρχεται στο πρόσωπο που στρέφεται σε αυτόν και τον επικαλείται, φέρνοντας συγχώρεση και νέα ζωή. Αυτή είναι μία προσφορά προς όλους μας σήμερα, είτε είμαστε γεμάτοι από τη χαρά των Χριστουγέννων είτε βρισκόμαστε μέσα  σε προσωπικό σκοτάδι απόγνωσης και απελπισίας. Αν ο Ιησούς μπορεί να ξαπλώσει σε μία φάτνη, δεν υπάρχει πουθενά μέρος που να μην του ταιριάζει να έρθει, δεν υπάρχει πρόσωπο που να είναι ακατάλληλο να τον δεχτεί.     

Έρχεται στο πρόσωπο που πλησιάζει τον θάνατο, είτε αυτός ο θάνατος είναι πρόωρος  είτε ύστερα από μακρά ζωή, και φέρνει τη σιγουριά της παρουσίας του, και την ελπίδα της αιωνιότητας. Ο Ιησούς είναι η υπόσχεση ότι ‘ο Θεός είναι μαζί μας’, αδιάφορο πώς.

Στην περιοχή που μπλέχτηκε σε πόλεμο ή στην οικογένεια που έφτασε σε τσακωμούς, προσφέρει μία μεταστροφή στις καρδιές ώστε να μπορέσει να υπάρξει συμφιλίωση. Προσφέρει μια έξοδο από τα χαρακώματα, μακριά από τις θέσεις ενάντια σε εχθρούς – και μέσα σε νέα μονοπάτια συνδέσμου.    

Έρχεται σε ζωές που πάρα πολύ εύκολα μπορούν να γίνουν δέσμιες απληστίας, θησαυρισμού, καταναλωτισμού και εγωπάθειας, φέρνοντας μία μετατόπιση του ορίζοντά μας – πέρα από τον εαυτό μας, σ’ εκείνους που δεν έχουν αυτά που έχουμε εμείς. Εάν ακούσουμε αυτή την ιστορία σωστά, κοιτάμε πέρα από τον εαυτό μας, από τη ζωή μας με τις φροντίδες και τις σκοτούρες της. Αυτό είναι ελευθερία: όσο η προοπτική μας διευρύνεται, τόσο θεραπευόμαστε. Αυτό είναι το χαρμόσυνο άγγελμα για όλους τους ανθρώπους. Η επιστολή στον Τίτο περιγράφει την επίπτωσή  του, τη δημιουργία ανθρώπων και κοινοτήτων που βιώνουν την πραγματικότητα της αγάπης του Θεού στο πρόσωπο του Χριστού.  

Και βέβαια, επειδή ο Ιησούς έρχεται ως παιδί, ως βρέφος, δεν γινόμαστε υποκείμενα χειρισμού ή  εξαναγκασμού, έχουμε την ελευθερία να επιλέξουμε κατά πόσο θέλουμε να ακούσουμε την ιστορία του σωστά ή όχι. Αυτό το βρέφος είναι αγάπη τόσο ισχυρή που αλλάζει τα σύμπαντα, αγάπη τόσο ευγενική που και ο πιο αδύναμος είναι ελεύθερος να επιλέξει.

Ο Rowan Williams το τοποθετεί όμορφα στο ποίημά του  ‘Το Ημερολόγιο του Ερχομού του Χριστού’ (‘Advent Calendar’, Λουθηρανής παράδοσης)

‘Εκείνος θα έρθει, θα έρθει,

θα έρθει σαν κλαίγοντας μέσα στη νύχτα,

σαν αίμα, σαν ρήγμα,

όπως η γη σπαρταράει να τον ξεπετάξει ελεύθερο.

Θα έρθει σαν παιδί.’ 

Ο Ιησούς δεν μας απομακρύνει από την πραγματικότητα, ενοικεί σ’ αυτήν, και ενοικεί σ’ εμάς αν τον προσκαλούμε. Όταν ο Χριστός ενοικεί σ’ εμάς αυτό  μεταβάλλει τον τρόπο με τον οποίον κατανοούμε την πραγματικότητα έτσι ώστε με τα δικά του μάτια να μπορούμε να κοιτάζουμε τον κόσμο και να τον αγαπούμε, πλημμυρισμένοι από την αγάπη που εκείνος μας προσφέρει.     

Την περασμένη εβδομάδα είδα μία νεαρή γυναίκα με το όνομα Μόνικα κοντά στο Freetown (στη Σιέρα Λεόνε), να διδάσκει σε μία ομάδα ορφανών από τον Έμπολα να ψάλουν με θέμα την κοινότητα που εγκαθιδρύει ο Ιησούς. Το πρόσωπό της, ο τρόπος της, η πραγματική ομοιότητά της με τον Χριστό είναι μπροστά μου στη σκέψη μου καθώς θυμάμαι. Αυτή είναι η επίπτωση του βρέφους στην φάτνη, η επίπτωση εκείνου που απλώνει τα χέρια του σ’ εμάς και φέρνει όχι μία μονοήμερη ανακωχή, αλλά μόνιμη ειρήνη με τον Θεό, όχι τάση φυγής, αλλά κλήση για να γίνουμε εκείνοι που αλλάζουν τον κόσμο στον οποίο ζούμε.      

Τι απίθανος Θεός είναι αυτός που κάνει να διαφέρουν εντελώς μεταξύ τους τα πράγματα στον κόσμο. Εκείνο που όλοι διακαώς επιθυμούμε  δεν είναι μάλλον να είναι εκείνος πραγματικός παρά  να κάνουμε τον εαυτό μας να πιστέψει; Το θέμα είναι αν θα έχουμε ανοιχτά χέρια και αυτιά, καρδιές και ζωές για να τον δεχτούμε, όχι μονάχα τα Χριστούγεννα, αλλά κάθε μέρα της ζωής μας.

Ακόμα περισσότερο, αφού τον έχουμε δεχτεί, το θέμα είναι αν θα το κάνουμε σκοπό  της ζωής μας – όπως οι βοσκοί – για χάρη του δικού του κόσμου να είμαστε η διαφορά που ο Ιησούς ήρθε να φέρει.

Ο Ιησούς  δεν είναι απλώς 24ωρη ανακωχή: είναι χαρά για πάντα.

 

Πέμπτη 25 Δεκεμβρίου 2014

Θεματολογικές ετικέτες

Αφήστε μια απάντηση