Δημοσιογράφος: Πρόσφατα στη Λούρδη, στην τελευταία Γενική Συνέλευση των Επισκόπων της Γαλλίας, ο καρδινάλιος Mgr André Vingt-Trois, είπε: «Σκοπός της κοινωνίας δεν είναι να οργανώνει το θάνατο! Το θάνατο κανενός. Ούτε του παιδιού που πρόκειται να γεννηθεί· ούτε ενός βαριά ασθενούς, που βρίσκεται στο τελικό στάδιο της αρρώστιας του». Σεβασμιώτατε, τέλος της ζωής και έναρξη της ζωής, είναι κοινή μάχη για την Εκκλησία;
Mgr Aupetit: Δεν είναι θέμα μάχης, είναι απλώς θέμα διαπίστωσης… Γιατί η Εκκλησία πάντα βασίζεται σε αντικειμενικά στοιχεία· δηλαδή βασίζεται στην πραγματικότητα. Όντως, όσο περισσότερο προχωρούμε στην επιστήμη, τόσο περισσότερο προχωρούμε στην κατανόηση των πραγμάτων με βάση τη Λογική. Σημειωτέων πως η Εκκλησία πάντα βασίζεται πρωτίστως σε στοιχεία που στηρίζονται στη Λογική, διότι η Λογική είναι αποδεκτή από όλους, και άρα κατανοητή και προσιτή σε όλους. Πράγματι παρατηρούμε ότι οι διαδικασίες σχετικά με την έναρξη της ζωής είναι πολύ καλύτερα γνωστές σήμερα από ότι παλαιότερα. Όντως σήμερα γνωρίζουμε πως η έναρξη της ζωής ενός ανθρώπου γίνεται με τη σύλληψη, κάτι που ήδη είχε διατυπωθεί από το Σωρανό τον Εφέσιο[1] περί το 100 μ.Χ., ωστόσο σήμερα είναι αποσαφηνισμένο με τρόπο εξαιρετικά αντικειμενικό. Η ύπαρξη του καθενός από μας ξεκίνησε τη μέρα που συνελήφθη γενετικά ως ανθρώπινο όν που θα αναπτυχθεί μέχρι το φυσιολογικό του θάνατο… Ή μάλλον απλώς μέχρι το θάνατό του, αφού όντως όλοι οι θάνατοι δεν είναι φυσιολογικοί. Αυτήν ακριβώς τη ζωή είναι που η Εκκλησία θεωρεί εξαιρετικά πολύτιμη. Πριν λίγο μιλούσαμε περί αξιοπρέπειας. Η αξιοπρέπεια λοιπόν είναι ένα έμφυτο κατηγόρημα του ανθρώπου, με την έννοια ότι αν χαθεί αυτό θα σήμαινε πως σχεδόν εισάγεται μία έννοια (ρατσιστικής) διάκρισης. Αν ήταν δυνατό να χάσει κάποιος την ανθρώπινη αξιοπρέπεια εξαιτίας κάποιας αναπηρίας ή κάποιας οδυνηρής αρρώστιας ή ακόμη και εξαιτίας του «βλέμματος των άλλων», αυτό τελικά θα σήμαινε πως εισάγουμε ανάμεσα στους ανθρώπους διακρίσεις, κάτι που συνιστά ένα πολύ σοβαρό ατόπημα.
Αντιθέτως, από τη στιγμή της σύλληψης, δηλαδή της έναρξης της ζωής μέχρι και το τέλος της με το θάνατο, δεν υπάρχει καμία έκπτωση ή εξαίρεση της αξιοπρέπειας, υπάρχει ΜΙΑ και μοναδική ανθρώπινη αξιοπρέπεια και είναι προφανές πως ακόμη και αν κάνουμε αναξιοπρεπείς πράξεις, δεν είναι ωστόσο δυνατό να χάσουμε την αξιοπρέπεια ως έμφυτο κατηγόρημα της ανθρώπινης ύπαρξης. Έχω τη γνώμη πως η Εκκλησία ήταν πάντα υπέρ αυτής της αξιοπρέπειας, μιας και την εφαρμόζει εδώ και 2000 χρόνια.
Επί τούτου, μπορώ να φέρω κάποια απλά παραδείγματα, που είναι και πέραν των θεμάτων που συζητάμε. Έτσι, ο Άγιος Ιωάννης de Dieu, όταν ήταν στο άσυλο ανάμεσα σε ψυχικά ασθενείς ανθρώπους, και είδε τι είδους θεραπεία τους περίμενε, με τα μαστίγια λες και ήταν σκυλιά, τότε λοιπόν είπε στον εαυτό του πως πρέπει να ασχοληθεί μαζί τους… Γιατί; Μα ακριβώς έτσι ώστε σε αυτούς, που έως τότε θεωρούνταν απόλυτα αναξιοπρεπείς, επειδή ήταν ψυχικά ασθενείς, να προσφέρει μία αγωγή και μία περιποίηση ανθρώπινη. Παρομοίως και η Μητέρα Τερέζα, όταν είδε έναν «ανέγγιχτο» να αργοπεθαίνει μία μέρα στο δρόμο στην Ινδία -διότι οι «ανέγγιχτοι» δεν έχουν αξιοπρέπεια στην ινδική κουλτούρα- με τη στάση της προσέδωσε μία αξιοπρέπεια σε εκείνον τον άνθρωπο, ο οποίος, όταν τελικά πέθανε, είπε: «Έζησα όλη μου τη ζωή σαν ζώο και τώρα πεθαίνω σαν πρίγκιπας…! Γιατί; Γιατί μέσω αυτού του βλέμματος που ρίχνει στον άνθρωπο, η Εκκλησία προσδίδει τελικά μία ανθρωπιά! Και η Εκκλησία πρέπει να είναι εκεί για να δίνει πάντα περισσότερη ανθρωπιά, να βοηθάει ώστε να εξελίσσεται και να αυξάνεται αυτή η ανθρωπιά πάντα περιφρουρώντας και διαφυλάσσοντας την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Να λοιπόν γιατί τόσο στην αρχή όσο και στο τέλος της ζωής, και τελικά σε κάθε στιγμή της ζωής, πρέπει να προφυλαχθεί, να προστατευθεί και να διαφυλαχθεί αυτή η ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
Δημοσιογράφος: Ώστε λοιπόν σήμερα δεν υπάρχει μία μάχη για να δοθεί, κυρίως με αυτά που βλέπουμε να γίνονται…;
Mgr Aupetit: Φυσικά και υπάρχει μία μάχη για να δοθεί… Η ίδια μάχη που δόθηκε για τους ψυχικά ασθενείς τον 16ο ή τον 17ο αιώνα εξακολουθεί να υφίσταται και σήμερα στο τώρα, μόνο που είναι απλώς σε ένα άλλο πεδίο. Ωστόσο, η μάχη αυτή έχει πάντα να κάνει με τη διαφύλαξη της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, είτε είναι στην έναρξη της ζωής, είτε στο τέλος της ζωής ή στα μέσα της ζωής ή σε κάποια συγκεκριμένη περίσταση, που οδηγεί στην απόρριψη κάποιων ανθρώπων από την κοινωνία. Η Εκκλησία το δείχνει αυτό, πρώτα απ΄ όλα με απλές λογικές διαπιστώσεις αλλά και πηγαίνοντας ένα βήμα παραπέρα, πατώντας στη βασική εντολή του Χριστού που μας επιτρέπει να προχωρήσουμε πολύ περισσότερο από τη Λογική. Είπε ο Χριστός: «Ἐφόσον ἐποιήσατε τοῦτο ἐνί τοῦτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοί ἐποιήσατε…». Αυτό είναι κάτι πως οπωσδήποτε αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε την ζωή.
[1] Ιατρός γυναικολόγος, βιογράφος του Ιπποκράτη. Έζησε και εργάστηκε στην Ρώμη επί Τραϊανού και Αδριανού. Θεωρείται ο μεγαλύτερος γυναικολόγος της αρχαιότητας.
Θεματολογικές ετικέτες