Γνωρίζω το Θεό δεν σημαίνει ξέρω τί είναι, σημαίνει δημιουργώ σχέση μαζί Του. Όπως κάθε σχέση με ένα πρόσωπο, πρόκειται για μια ανακάλυψη που δεν εξαντλείται ποτέ.
Μπορώ να γνωρίσω το Θεό με τρόπο αισθητό, ως πρόσωπο;
Για την ερώτηση που τίθεται με αυτόν τον τρόπο, υπάρχουν μόνο δύο πιθανές απαντήσεις: Ναι ή Όχι. Οι αναγνώστες μαντεύουν σωστά ότι το όχι απορρίπτεται. Από χριστιανικής απόψεως αυτή η απάντηση θα επέφερε μια απαράδεκτη διχοτόμηση μεταξύ πίστεως και ανθρώπινης εμπειρίας, βυθίζοντας έτσι τον άνθρωπο σ΄ ένα είδος πνευματικής σχιζοφρένειας.
Πράγματι, κατά την χριστιανική πίστη ο Θεός για τον οποίον συζητάμε δεν είναι ούτε ο Θεός των φιλοσόφων, ούτε το Απόλυτον, ούτε το Όλον… ή άλλα ανάλογα που φτιάχνουν μια λίστα ορισμών που τραβάει σε μάκρος. Όχι, είναι ο Θεός Δημιουργός, ο οποίος ουσιαστικά απ΄ αυτή Του την ενέργεια (Δημιουργία), είναι και σε σχέση. Είναι λοιπόν ο Θεός της αγάπης, ο οποίος δημιουργεί τον άνθρωπο κατ΄ είκόνα Του, γεγονός που καθιστά κάθε ανθρώπινο πρόσωπο ένα όν, το οποίο επίσης δημιουργεί σχέσεις, και που αναπτύσσεται μόνο μέσα σε διαπροσωπικές σχέσεις. Και αυτός ο Θεός, όσο κι αν μας φαίνεται απίστευτο, καλεί κάθε πρόσωπο, ανεξαιρέτως, να μοιραστεί τη ζωή Του. Αυτές οι παρατηρήσεις θα μας βοηθήσουν να καταλάβουμε καλύτερα γιατί θα υποφέραμε από μια φοβερή πνευματική σχιζοφρένεια, αν δεν μπορούσαμε ‘’να γνωρίσουμε το Θεό με τρόπο αισθητό, ως πρόσωπο’’. Αυτό θα σήμαινε την ανικανότητά μας να αποκτήσουμε την εμπειρία του τί είμαστε, αφού θα είμασταν ανίκανοι, στη συγκεκριμένη και ‘’συνήθη’’ ζωή μας, να βιώσουμε μια σχέση διαπροσωπική με το Θεό, ο οποίος γι’ αυτό μας δημιούργησε.
Ευτυχώς η χριστιανική πίστη απαντάει ναι στην ερώτησή μας. Και καθένας μπορεί να διαπιστώσει την ορθότητα αυτής της απάντησης της πίστεως, χάρη στην εμπειρία του, για το τι σημαίνει να είσαι πρόσωπο. Αυτή η εμπειρία του λέει ότι κάθε πρόσωπο είναι πρώτα και πάντοτε ένα ‘’μυστήριο’’. Όμως, προσοχή! Η λέξη ‘’μυστήριο’’ δεν δηλώνει μια πραγματικότητα που δεν θα μπορούσαμε ποτέ να καταλάβουμε. Δηλώνει μάλλον μια πραγματικότητα που είναι τόσο πλούσια και τόσο βαθειά, ώστε δεν θα παύσουμε ποτέ να την ανακαλύπτουμε. Ένα πρόσωπο δεν αποτελεί ένα αντικείμενο το οποίο μελετάμε, τάχα για να μπορέσουμε σε τελική ανάλυση να το ορίσουμε και να το καταλάβουμε. Είναι αδύνατο να ορίσουμε ένα πρόσωπο, ακόμα κι αν μπαίνουμε συνέχεια στον πειρασμό να το κάνουμε. Κάτι τέτοιο θα σήμαινε ότι αδειάζουμε το πρόσωπο από το ‘’μυστήριό του’’ και ότι το περιορίζουμε στην ιδέα, που σχηματίζει κανείς γι’ αυτό σε μια δεδομένη στιγμή. Η ανακάλυψη αυτού του μυστηρίου γίνεται μόνο μέσα στα πλαίσια της σχέσεως, όπου, λίγο λίγο, καθένας ανακαλύπτει τον άλλον και κάνοντας έτσι ανακαλύπτει επίσης τον ίδιο του τον εαυτό.
Με αυτή την έννοια του προσώπου, καταλαβαίνουμε ότι η αυθεντική διαπροσωπική σχέση μας οδηγεί όλο και πιο μακρυά. Και αυτό είναι φυσικό αφού ο ορίζοντας κάθε προσώπου αγγίζει τον ορίζοντα του μυστηρίου του ίδιου του Θεού. Μυστηρίου που προφανέστατα δεν θα παύσουμε ποτέ να ανακαλύπτουμε, και αυτό πάντα μέσα στα πλαίσια μιας διαπροσωπικής σχέσεως. Το πρόσωπο με αυτή την έννοια θα έπρεπε να μας απαλλάξει από τον πειρασμό να θέλουμε να ορίζουμε το Θεό, να λέμε τι μπορεί και τι δεν μπορεί να κάνει, να φανταζόμαστε ότι δεν θα ήταν ικανός να αφεθεί να τον γνωρίσουμε, κι αυτό, στο κέντρο της καθημερινής μας εμπειρίας.
Όμως πώς ερχόμαστε σε σχέση με το Θεό;
Για έναν χριστιανό ο Θεός είναι αυτός που παίρνει την πρωτοβουλία και μας αρκεί να δεχθούμε να πάρουμε τη μεγάλη δωρεά που κάνει στον καθένα μας με το πρόσωπο του Ιησού Χριστού. Ο Ιησούς είναι αυτός, που με τον τρόπο Του να βρίσκεται ανάμεσα στους ανθρώπους, μας δείχνει τον τρόπο ύπαρξης του Θεού μέσα σ’ αυτόν τον κόσμο. Δεν ορίζει ποτέ τον Θεό, αλλά μιλάει για την σχέση του με τον Πατέρα και το Άγιο Πνεύμα, αυτό το Πρόσωπο-Δύναμη που μας δίνει ο Πατέρας και το οποιο μας επιτρέπει να συνεχίζουμε το έργο του Χριστού (Ιω.14,11-18). Μας μιλάει επίσης για την σχέση μας με τον Πατέρα, (μας έμαθε την προσευχή Πάτερ ημών), με το Άγιο Πνεύμα και ασφαλώς με Αυτόν τον ίδιο. Ταυτόχρονα μας βοηθάει να καταλάβουμε τις σχέσεις ανθρωπιάς που πρέπει να έχουμε με τους αδελφούς και τις αδελφές μας. Είναι ενδεικτικό το ότι μέσα στο ‘’Πάτερ ημών…’’, που μιλάει για την ποιότητα της σχέσεώς μας της πολύ προσωπικής με το Θεό, η αντωνυμία (ημών,ημίν) εμφανίζεται στο πρώτο πληθυντικό πρόσωπο πολλές φορές, ενώ στο πρώτο ενικό καμμία. Σχέσεις αγάπης και ανθρωπιάς φαίνεται λοιπόν ότι είναι αδιάσπαστες από την προσωπικής μας σχέση με τον Θεό. Το ίδιο και η συγχώρηση που είναι η συστηματική άρνηση να περιορίζουμε τον άλλον, στις πράξεις που μπορεί να έκανε σε μια δεδομένη στιγμή της ζωής του.
Τέλος, μέσα από την αγάπη μας για τους ομοίους μας και για τον Θεό, θα μπορέσουμε να εμβαθύνουμε λίγο λίγο την γνώση μας και για τους άλλους και για τον Θεό. Θα υπάρξουν έκτακτες στιγμές στη σχέση μας με το Θεό, όπως συμβαίνει και με τις άλλες σχέσεις. Όμως αυτές οι στιγμές θα είναι αρκετά σπάνιες. Αντί να τις αναζητούμε διαρκώς, είναι καλύτερα να μάθουμε να ζούμε με τις συνηθισμένες στιγμές της καθημερινής ζωής, κάτω απ’ το βλέμμα του Θεού. Ένα βλέμμα που μας τραβάει πάντοτε προς τα υψηλά, έστω κι αν φοβόμαστε λίγο τα ύψη. Ο Θεός έχει πάντοτε απεριόριστο σεβασμό προς το ‘’μυστήριο’’ κάθε ανθρώπου ενώ ταυτόχρονα μας αποκαλύπτει λίγο λίγο το δικό Του ‘’μυστήριο’’.
Θεματολογικές ετικέτες