(Σήμα – Σημείον – Σημάδι)
(12 Φεβρουαρίου, αγίου Μελετίου)
Στις υπομνήσεις του smartphone μας, στην ατζέντα μας, ή στην Εκκλησία για κάποιους, όταν θάρχεται η 12 Φεβρουαρίου θα θυμίζει πάντοτε στην «τρέχουσα» αλλά και στην επόμενη γενηά των Πρεβεζάνων, μαζί με το σπάνιο, ιδιότυπο και γεμάτο ποιοτικές προτάσεις (μελετάω…) όνομα, του αγίου που γιορτάζει αυτή την ημέρα, και τον πάλαι ποτέ δεσπότη της Πρέβεζας Μελέτιο Καλαμαρά (1980-2012).
Η συγκυρία που τον συνέδεσε με την Πρέβεζα και η όλη σωματοψυχική παρουσία και εικόνα του στην πόλη για 32 χρόνια, λειτούργησαν καταλυτικά και καθοριστικά για τον σχηματισμό γνώμης για τους κληρικούς και την Εκκλησία. Σε μια πόλη που ήταν «κουρασμένη» μια εικοσιπενταετία από την «οστεοπόρωση» του χυδαίου κουτσομπολιού και η οποία πόλη είχε γίνει την διετία 1977-1979 αντικείμενο χλεύης με δημοσιεύματα και εμπαιγμού με ειρωνικές επιθεωρήσεις στον κινηματογράφο!
Ήρθε στην πόλη ο π. Μελέτιος, «ανάταξε» την υπόληψη των ιερατικών αξιωμάτων, όπως λένε τα τροπάρια για τους αγίους, και απέδειξε ότι όταν ένα ποντίκι φάει το τυρί δεν είναι υπόλογα όλα τα ποντίκια!! Ότι τα πράγματα δεν πρέπει να κρίνονται κατ’ όψιν όσο απαίσια, αλλά και όσο γοητευτική και αν είναι η όψις. Έμαθε, τους χριστιανούς τουλάχιστον, να μη κρίνουν ιδιοτελώς και επιπόλαια και νάχουν την ωριμότητα να μη κρύβονται σαν νήπια πίσω από μια «κακή δασκάλα» προκειμένου να δικαιολογήσουν την κατάστασή τους.
Μας έμαθε ο π. Μελέτιος ότι η πνευματική καταγωγή μας (ορθόδοξοι) είναι οπωσδήποτε η ταυτότητά μας, αλλά εμείς επιλέγουμε κάθε μέρα ποιοι θα γίνουμε! Η «οικογένειά» μας είτε ήταν τέλεια είτε όχι, μας έδωσε… ευκαιρίες, που επίσης εκείνη είτε είχε, είτε δεν είχε. Σε μας εναπόκειται να διαμορφώσουμε το μέλλον μας, που φυσικά πρέπει να εντάσσεται στην κοινή μας κληρονομιά.
Σήμερα ένας συνεχώς αυξανόμενος αριθμός πραγμάτων, εντυπώσεων, αντιλήψεων, μπορούν να μας απομακρύνουν από τον Θεό και την σημασία της χριστιανικής ζωής. Από την άλλη, εάν βασίσουμε την πίστη μας στο να κάνουμε πράγματα για να πάρουμε πράγματα, εστιάζουμε μόνο σε ένα χαρακτηριστικό του Θεού… ενός παροχέα! Η χριστιανική ζωή εξαρτάται λιγότερο από αυτό που κάνουμε, σε μια εποχή ανάγκης, και περισσότερο από τον δυναμισμό μας να περπατάμε – ζούμε μπροστά, χτίζοντας μια σχέση, που διατηρεί την ζωή μας «ἐν Θεῷ».
Η πίστη μας είναι γεμάτη με όμορφα σημάδια και σύμβολα που μας θυμίζουν την κληρονομιά της διδασκαλίας και τις παραδόσεις μας. Μια πνευματική πραγματικότητα, που πρέπει να εγκολπωθούμε και όχι απλώς να επαναλάβουμε.
Τα σύμβολα «δουλεύουν» ως αναγωγική διαδρομή από την εικόνα – εντύπωση στο περιεχόμενο – ουσία. Ένας Σταυρός γεννάει στην ψυχή μας αναμνήσεις του Χριστού και της Θυσίας Του και μας γίνεται υπενθύμιση για την ποιότητα της δικής μας θυσιαστικής διάθεσης. Μια εικόνα είναι ένα «παράθυρο» που «δείχνει» την «άλλη πλευρά». Μας θυμίζει την ύπαρξη αυτής της άλλης πλευράς, καθώς και την σχέση μας και την αναφορά μας σ’ αυτήν. Ένας τάφος είναι ένα σημείο που εκπέμπει… Εμείς χρειαζόμαστε να σκεφτούμε αν έχουμε ένα δέκτη σύλληψης των εκπεμπομένων σημάτων και πολύ περισσότερο αν έχουμε δυνατότητα για ερμηνεία τους. Στην Οδύσσεια ο Όμηρος μιλάει ότι πρέπει «σήματ’ ἀναγνῶναι», δηλαδή να αναγνωρίζω τα σημάδια, που στα νέα ελληνικά μεταφράζεται «δείχνω με σημάδι».
Ένας τάφος στην αυλή του ναού του Αγ. Κωνσταντίνου υπομνηματίζει σε μας με την θέα του το πέρασμα απ’ την πόλη μας του επισκόπου Μελετίου και τα όσα μας είπε «ἔτι ζῶν» και όσα λέει και θα λέει από τον τάφο του, στον καθένα μας που τον επισκέπτεται για να προσευχηθεί. Αν κάτσουμε για λίγο στο παγκάκι δίπλα στον τάφο, και στην ατμοσφαιρική γαλήνη αφουγκραστούμε τα… εκπεμπόμενα σήματα θα μας πει και θα μας διδάξει ότι
– πρέπει να «σχηματίσουμε» ένα σαφή εαυτό και να μην είμαστε ένα ποτ-πουρί ευρέως φάσματος αντιλήψεων
– η ασάφεια δεν είναι πλουραλισμός αλλά σύγχυση
– η Εκκλησία και τα ηθικά διλήμματα έχουν αναφορά και σχετίζονται με την αλήθεια και όχι με τα ρέοντα συναισθήματα και τις εναλλασσόμενες εμπειρίες
– η υπερβατική εμπειρία είναι συναρπαστική ως βιωματική μετοχή, ως συνάντηση με τον Δημιουργό, μετά την εδώ ολοκλήρωση, και όχι ως… αστρική περιέργεια.
– η αγάπη μας πρέπει να γίνει σοφή, λεύτερη από την φιλαυτία, και να αγωνιστεί ενάντια στον διαλυτικό υποκειμενισμό τού «εγώ έτσι θέλω και έτσι νομίζω».
Μετά από λίγο (στο επετειακό μνημόσυνο του θανάτου του στις 21 Ιουνίου φέτος) στην πλατεία έξω από το Πνευματικό Κέντρο της Μητροπόλεως θα στηθεί, υπό την αιγίδα της Μητροπόλεως Πρεβέζης (του Σεβ. Μητροπολίτη Χρυσοστόμου και των κληρικών) και με δαπάνες και φροντίδα των πνευματικών του τέκνων, μια προτομή του, της οποίας θα γίνουν τα αποκαλυπτήρια στο μνημόσυνο του θανάτου του. Θα στέκεται εκεί να υποδέχεται τους προσερχομένους στο Πνευματικό Κέντρο και να χαιρετά και να ευλογεί τους διερχομένους.
«Αλλοίμονό μου, αν δεν μιλάω για τον Χριστό» έλεγε πάντοτε, επαναλαμβάνοντας τον απ. Παύλο, και απορρίπτοντας από τις προοπτικές των δραστηριοτήτων του Ο,ΤΙΔΗΠΟΤΕ δεν «έδειχνε» και δεν σχετιζόταν με το πρόσωπο του Χριστού. Έφτιαξε το Πνευματικό Κέντρο ως βάση διδασκαλίας και δαπάνησε τεράστιο αριθμό ωρών σε ομιλίες και διδασκαλίες μέσα σ’ αυτό. Όλος αυτός ο ποταμός της διδασκαλίας είναι, έλεγε, υπενθυμίσεις που μας οδηγούν στον Χριστό και στο αιώνιο πεπρωμένο μας. Είναι σμίλευση και μορφοποίηση ψυχών, στο να αγαπήσουν τον Χριστό, νάναι καλοί, και να κάνουν το καλό.
Έτσι πλέον από την μία, το σήμα του Τάφου του, και από την άλλη η εικόνα του προσώπου του, θα αποτελούν δυο όμορφα σύμβολα αφορμές και μέσα, με τα οποία οι χριστιανοί της πόλεως θα δοξάζουμε τον Χριστό καμαρώνοντας και για το τι ποιότητος πατέρα μάς χάρισε. Ο Χριστός και στον κήπο της Γεθσημανή και στο Σταυρό ψηλά έπρεπε να διδάξει τους αδελφούς του, να εμπνεύσει, να υποφέρει και να πεθάνει! Ο π. Μελέτιος ακολουθώντας Τον κατά πόδας, όλα τα τριάντα δύο χρόνια της διακονίας του, δίδαξε, ενέπνευσε, υπόφερε και πέθανε δείχνοντάς μας «ὁδόν ζωῆς».
Ας τον παρακαλέσουμε τώρα, την ημέρα της γιορτής του Αγίου του, να προσεύχεται για μας, να ανοίξουμε «τοὺς ὀφθαλμοὺς τῆς διανοίας», ώστε να πλημμυρίσει η ύπαρξή μας από το Φως του Ευαγγελίου του Χριστού «εἰς τὸ αὐγάσαι ἐν ἡμῖν τό φῶς τοῦ Εὐαγγελίου».
Την ευχή του να έχουμε όλοι.
π. Θεοδόσιος Μαρτζούχος
Θεματολογικές ετικέτες