Αγαπητοί αδελφοί
Τον τελευταίο καιρό (περίπου τα δύο προηγούμενα χρόνια) άρχισαν πολλές ενορίες της Μητροπόλεώς μας να χρησιμοποιούν στην Λατρεία την δημοτική γλώσσα. Να λειτουργούν (όλη την Θεία Λειτουργία ή μόνον κάποιες ευχές-της αγίας αναφοράς συνήθως) να βαπτίζουν και να ευλογούν γάμους στην Νέα Ελληνική.
Πολλοί άνθρωποι παραξενεύτηκαν και κάποιοι αντέδρασαν εκφράζοντας διαφωνία. Είναι σεβαστή κάθε αντίρρηση, απλώς πρέπει να είναι λογική και να “πατάει” θεολογικά.
Ας δούμε όμως το γιατί αυτής της αλλαγής.
Α Όλοι οι έλληνες (σε συντριπτική πλειοψηφία) είναι Χριστιανοί. Έστω βαπτισμένοι. Γιατί άλλο το να είμαι (κάποτε! ασυνειδήτως!) βαπτισμένος και άλλο το να είμαι συνειδητά και από απόφαση Χριστιανός. Ατυχώς, κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί βασίμως ότι αυτή η πλειοψηφία αποτελείται από συνειδητούς Χριστιανούς. Όλοι συμφωνούμε ότι δεν γίνεται κάποιος Χριστιανός με το να “επισκέπτεται” σαν ξένος τον ναό στις μεγάλες γιορτές των Χριστουγέννων και του Πάσχα και στις κοινωνικές αφορμές βαπτίσεων, γάμων κηδειών και μνημοσύνων! Αρχική λοιπόν βάση συννενόησης είναι το να παραδεχθούμε ότι, ο λόγος του Χριστού ότι: “δεν είναι δικός μου ο καθένας που μου φωνάζει Κύριε, Κύριε..”, ισχύει για όλους και είναι κριτήριο για όλους! Για εκείνους που ευκαιριακά πηγαίνουν στον ναό αλλά και γι’ αυτούς που συχνάζουν!
Γιατί φυσικά δεν είναι Χριστιανός αυτός που πηγαίνει μεν μια φορά την βδομάδα στην Εκκλησία αλλά τις υπόλοιπες έξι μέρες λέει ψέμματα, συκοφαντεί, κλέβει, αδικεί, εξαπατά τον πλησίον του, ζει με τρόπο κάθε άλλο παρά σύμφωνο με το Ευαγγέλιο. Χριστιανός είναι αυτός που έχει τον Χριστό “αφεντικό” στην ζωή του και τηρεί το θέλημα του Θεού.
Νομίζουμε σ’ αυτά όλοι συμφωνούμε.
Β Πρέπει να προβληματιστούμε, στο τι ήταν αυτό που α-ποξένωσε την πλειοψηφία του λαού μας από την σχέση με την Εκκλησία. Πιστεύουμε, τρία είναι τα…. θεμελιακά εμπόδια.
α. Τα λάθη των κληρικών. Η υποκρισία της διπλής ζωής κάποιων απ’ αυτούς. Δηλαδή η διαφορά και απόσταση ανάμεσα στην ιδιότητα-απασχόληση και στην ποιότητα. Αν έχεις την ατυχία ενός μεθύστα, γυναικά, ή χαρτοπαίκτη πατέρα, οι εμπειρίες σου απ’ αυτόν σε κάνουν να έχεις φρικτή άποψη για την οικογένεια και τον πατέρα. Με τον ίδιο τρόπο αν ατύχησες γνωρίζοντας ένα αποτυχημένο κληρικό, τότε συντρίβονται μέσα σου τα πάντα. Και η πίστη και η ζωή στην Εκκλησία. Απλώς. Μεγαλώνοντας πρέπει να αρχίσεις να ξεμπερδεύεις ….τον κακό γιατρό από την ιατρική. Και τον αποτυχημένο παπά από την Εκκλησία. Όχι για να τον δικαιολογήσεις με ψεύτικες παρηγόριες αλλά για να τον προσπεράσεις ως ανίκανο να σε βοηθήσει αφού και αυτός είναι άρρωστος και πολύ μάλιστα!
β. Οι προσωπικές απόψεις επιλογές και αδυναμίες.
Ο άνθρωπος είναι μυστήριο. Το μεγαλύτερο μυστήριο. Καταλαβαίνει το σωστό και από οκνηρία δεν το κάνει. Ακούει την σωστή άποψη και από πείσμα τοποθετείται στο στραβό. Θέλει να ξεπεράσει τα πάθη του και ατυχώς σέρνεται πίσω απ’ αυτά σαν δεμένο σκυλάκι. Μέσα σ’ αυτά και με όλα αυτά σαρκώνεται ένας εγωισμός που δεν τον αφήνει να …αφεθεί στα χέρια του Χριστού και της Εκκλησίας. Πάντοτε ήταν δύσκολο, σήμερα που όλοι τα ξέ-ρουν… όλα, έγινε δυσκολότερο. Ο καθένας έχει άποψη για το πρόσωπο του Χριστού! Πού την βρήκε αφού δεν ασχολείται; Διάβασε στις εφημερίδες για το .. ..ευαγγέλιο του Ιούδα και λέει μεγαλόστο-μα ….Κατάλαβα εγώ!! Η Εκκλησία; Γι’ αυτόν είναι μια επιχείρηση αφού…έχει περιουσία! Όμως όταν υπάρξει κοινωνική ανάγκη ή άν-θρωποι σε δυσκολίες, τότε κραυγάζει….ότι πρέπει να δίνει η Εκκλησία!
Η προσωπική του πορεία ρυθμίζεται από τις “κατ’ ένστικτον” παρορμήσεις και από την “προπαγάνδα” των διαφημίσεων και της βιτρίνας. Ό,τι δούμε· ό,τι μας πουν· και ό,τι επιθυμήσουμε! Αυτός είναι ο……δεκάλογος του σύγχρονου ανθρώπου.
γ. Μέσα σ’ όλα αυτά ο λόγος-προσευχή της Εκκλησίας.
Ο σημερινός άνθρωπος βλέπει πολλές ώρες τηλεόραση. Στην Εκκλησία (αν και όταν πάει) ακούει μόνον κάποιο ημίωρο ή έστω ώρα. Σε τι γλώσσα τα ακούει; Στα αρχαία Ελληνικά! Μα δεν μιλάει αυτός αρχαία Ελληνικά!
Φανταστείτε να πιστέψει κάποιος (στα σοβαρά) ότι όλες οι δυσκολίες που προαναφέραμε (άγνοια της πίστης, στραβές αντιλήψεις, λανθασμένος τρόπος ζωής) θα ανατραπούν με μια ώρα ….προσευχή(;) και ακρόαση του Λόγου του Θεού σε γλώσσα ΑΚΑΤΑΝΟΗΤΗ!!! Φυσικά και όλοι συμφωνούμε ότι είναι αφέλεια μια τέτοια σκέψη. Άλλωστε η πραγματικότητα που περιγράψαμε παραπάνω είναι κραυγαλέα και επιβάλλεται μόνη της. Γι’ αυτό και αυτοί που πήγαιναν και που πηγαίνουν στην Εκκλησία ατυχώς είναι σαν τις πέτρες στο ποτάμι! «Αδιάβροχοι». Οι πέτρες είναι το φυσικό τους· για τους ανθρώπους όμως αλλιώς πρέπει να είναι τα πράγματα.
Να λοιπόν γιατί χρησιμοποιούμε στην λατρεία την γλώσσα που μιλάμε.
1. Γιατί κανένας δεν απευθύνεται στον πατέρα του με μια «σοφιστικέ» άγνωστη σ’ αυτόν, όχι στον Πατέρα γλώσσα! Η υπόθεση της προσευχής είναι υπόθεση ζωής και όχι… αξιοπρέπειας! Πρέπει να ξέρεις τι του λες για να έχεις την απαίτηση να σε ακούσει. Ας μη πούμε το γνωστό: προσεύχομαι με δικά μου λόγια! Στην Εκκλησία δεν πάμε για να είμαστε μόνοι μας και με τα… δικά μας λόγια αλλά με τους αδελφούς μας. Γι’ αυτό όλες οι προσευχές είναι σε πληθυντικό αριθμό με κορωνίδα το «Πάτερ ἡμῶν» δηλαδή «ΠΑΤΕΡΑ ΜΑΣ».
2. Αν δεν κατανοούμε τις προσευχές και τον Λόγο του Θεού (Ευαγγέλιο) δεν «μπορεί» και δεν γίνεται να μπει στην καρδιά μας και να την αλλάξει. Γι’ αυτό είπαμε πριν για τις πέτρες στο ποτάμι! Η Γραφή λέει ότι ο λόγος του Θεού είναι μαχαίρι δίστομο και εμείς αντί να τον αφήσουμε (καταλαβαίνοντας) να κόψει όλα τα σάπια της ζωής μας τον «στομώσαμε» κλείνοντάς τον στο αρχαιοελληνικό “θηκάρι του”…εξ ευλαβείας!
Δεν πρέπει να τρέφουμε αυταπάτες. Ο Λόγος του Θεού θέλει την συνεργασία μας για να περπατήσει στην καρδιά και στην ζωή μας. Ο Χριστός δεν είναι η…Κίρκη που θα μας ακουμπήσει με το ραβδί για να αλλάξουμε. Είναι ο Μεγάλος Ευγενής (με την πραγματική έννοια της λέξης) Αδελφός μας που χτυπάει την πόρτα της καρδιάς μας περιμένοντας να Του ανοίξουμε. “Να! στέκομαι έξω από την πόρτα και χτυπάω. Όταν κάποιος θα ακούσει την φωνή μου και θα μου ανοίξει, θα μπω μέσα του και θα «δειπνήσω» μαζί του κι αυτός μαζί μου”, λέει στην Αποκάλυψη (3,20).
Γι’ αυτό μεταφράστηκαν οι ακολουθίες. Για να ακούγεται το χτύπημα του Χριστού στην πόρτα της καρδιάς μας. Ένας Εβραίος της εποχής του Χριστού που το κατάλαβε αυτό φώναξε: “Ευτυχισμένος αυτός που θα φάει ψωμί μαζί Σου στην Βασιλεία του Θεού” (Λουκ. 14,15). Και ’μεις αυτό προσπαθούμε. Όλοι οι χριστιανοί μας (όσοι θέλουν) να μπορούν να το πουν συνειδητά ως προσευχή στον Χριστό, αυτό που τυπικά το λένε: “τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιού-σιον δὸς ἡμῖν…”
Νομίζουμε ότι δεν υπάρχει χριστιανός που να μη θέλει να κατανοεί και να ζει την Θεία Λειτουργία πρώτα και μετά και τα Μυστήρια. Η προσευχή δεν είναι ανάγκη του Χριστού και υποχρέωση προς τον Χριστό· εμείς την χρειαζόμαστε. Δεν είναι ξόρκι! Είναι…«παιδικό ψέλλισμα» στον Πατέρα που μας αγαπά και θυσιάστηκε για μας. Όσο κι αν συνηθίσαμε σε μια προηγούμενη γλωσσική μορφή θα πρέπει να έχουμε την ειλικρίνεια να ομολογήσουμε ότι δεν καταφέραμε τόσα χρόνια να ξεχωρίσουμε το ότι: Δεν έχει σημασία το πόσο ωραία είπε τον απόστολο ο ψάλτης, αλλά πόσο ΩΡΑΙΑ ήταν αυτά που έλεγε ο απόστολος!!
Δεν χορτάσαμε εμείς το ψωμί της Εκκλησίας και δεν μπορούμε να το μοιράσουμε στα παιδιά μας. Αυτά φεύγουν ανυπόμονα, από μια Εκκλησία που δεν την καταλαβαίνουν και έχουν την ειλικρίνεια να μη ψευτίζουν την ζωή τους με πράγματα που δεν τους μιλούν.
“Πρέπει πρώτα με δύναμη να συλλάβει ο νους κι έπειτα η καρδιά να αισθανθεί ό,τι ο νους συνέλαβε” λέει ο εθνικός μας ποιητής. Είναι κρίμα να μη καταλαβαίνουν οι χριστιανοί αυτό που βλέπουν οι ποιητές.
Ας τελειώσουμε. Η σημερινή γλώσσα θα λειτουργήσει ως φως που θα ανοίξει τον δρόμο στον λόγο του Θεού να φωτίσει την καρδιά μας και την ζωή μας. Θα μας στηρίξει με την επανάληψη, στο να καταλάβουμε τι είναι η Θεία Λειτουργία και πως να συμμετέχουμε, και αυτό είναι το μεγαλύτερο απ’ όλα. Χωρίς την Λειτουργία, σχέση με τον Χριστό και την Εκκλησία, δεν υπάρχει.
Αν δεν μπορέσουμε να καταλάβουμε και να ζήσουμε τα τελούμενα στην Θεία Λειτουργία δεν θα γίνουμε ποτέ Χριστιανοί.
Θεματολογικές ετικέτες