Συνήθως όταν ένας ηλικιωμένος πεθαίνει, οι ζώντες, συγγενείς, και μη, λένε: «Ησύχασε ο καημένος!». (Τελικά ησυχάσαμε κι εμείς βεβαίως, αλλά αυτό δεν το φωνάζουμε). Τα γηρατειά είναι σύνθετη και δύσκολη υπόθεση ζωής και για τον κόπο τον ψυχικό που κουβαλούν και για την σωματική αδυναμία.
Ένας ηλικιωμένος άνθρωπος, χρειάζεται βοήθεια στην σωματική του αδυναμία, και συγχρόνως παρηγοριά ψυχική με το να τον ακούμε και να του συμπαραστεκόμαστε. Για όλους μας, σε κάθε φάση ζωής, οι συνθήκες πίεσης και αναγκών βγάζουν στην επιφάνεια το περιεχόμενο της καρδιάς. Αν αυτό είναι ποιοτικό τότε όλα είναι καλά. Αν είναι εγωιστικό τότε τα πράγματα δυσκολεύουν.
Η αγία Άννα πέρασε με υπομονή το μεγαλύτερο κομμάτι της ζωής της, προσευχόμενη ατελέσφορα και ανεχόμενη την «υπό γωνίαν» αντιμετώπιση των συμπατριωτών της! Η υπομονή της όμως δεν ήταν σφιγμένα δόντια! Δεν της δημιουργούσε πίεση και ένταση ούτε γεννούσε εκδηλώματα θυμού και εκνευρισμό! Το δίκαιο αίτημα της δεν της δημιουργούσε την παγωνιά διεκδίκησης και την στιφάδα του αδικημένου. Δεν μολυνόταν η ψυχή της με την ζήλεια και την στεναχώρια: «…Γιατί αυτή και όχι εγώ;»! Δεν έβλεπε με κακία, ούτε δυσκολευόταν να χαρεί με την χαρά του άλλου. Ήξερε ότι καθένας μας στέκεται μοναδικά απέναντι στο Θεό και δεν είμαστε συγκοινωνούντα δοχεία ώστε όταν κάποιος ανεβαίνει ο άλλος νομοτελειακά να κατεβαίνει! Η προσευχή της δεν ήταν απαίτηση αλλά αίτηση χάριτος, κατά το όνομα της. Άννα σημαίνει Χάρις.
Σε μια συζυγία χωρίς παιδιά οι τριβές καταλήγουν προσωπικές αφού δεν υπάρχουν και άλλοι… διαιρέτες! Τα παιδιά δηλαδή. Χρειάζεται μεγαλοσύνη καρδιάς και ανοιχτωσιά συμπεριφοράς για να μη σκέφτεσαι μόνο τον εαυτό σου και αποκλειστικά το τι σου λείπει… εσένα! Τα παιδιά έχουν δύο γονείς… αλλά εγώ δεν έχω παιδιά!!
Κάθε άνθρωπος την διαδρομή της ζωής του, από τις εμπειρίες ολόκληρης της βιοτής και τα διλήμματα στα οποία μπήκε, σιγά-σιγά διαμορφώνει και αποκτά ένα περιεχόμενο χαρακτήρος. Άλλοτε καλωσυνάτο και γλυκύ και άλλοτε γκρινιάρικο και πικρό. Τα κριτήρια που είχε ως φως και οδηγό ζωής του χτίζουν χαρακτήρα, που ίσως πριν μπορούσε και έκρυβε, στα γεράματα όμως βγαίνει αυτός ο χαρακτήρας στην επιφάνεια με όλη του την… “μεγαλοπρέπεια”.
Αν ο άνθρωπος έζησε εγωκεντρικά, τότε το μόνο που θα κάνει στα γηρατειά του θα ‘ναι να διηγείται τα προβλήματα και τις αρρώστιες του, που φυσικά λόγω ηλικίας τον ταλαιπωρούν, και να ψάχνει την εκτονωτική ανακούφιση αναλυτικών διηγήσεων, οι οποίες ατέρμονες διηγήσεις, κάνουν τους ανθρώπους του περιβάλλοντος του, να φεύγουν τρέχοντας και… «να ‘χουν πάντοτε ένα ραντεβού και μια δουλειά»! Και έτσι ο ηλικιωμένος μένει μόνος του και διαμαρτύρεται γι’ αυτό, χωρίς να θέλει να σκεφτεί ότι οι απαιτήσεις και η γκρίνια, σε κανέναν δεν είναι ευχάριστο περιβάλλον… Ούτε στον ίδιο! Και βέβαια οπωσδήποτε ο σκαντζόχοιρος δεν μπορεί να διαμαρτυρηθεί ότι δεν τον… χαϊδεύουν. Πρέπει πρώτα να κόψει τα αγκάθια και μετά να περιμένει τρυφερότητα και στοργή.
Η Αγία Άννα δεν είδε με τα φυσικά της μάτια τον Χριστό, ούτε κι εμείς βέβαια τον είδαμε. Όμως εκείνη είχε το θέλημα του Θεού προσανατολισμό ζωής και τηρώντας το, γέμισε την καρδιά της με τις αρετές του Χριστού, και τα γεράματα της είχαν την νοστιμιά του ώριμου καρπού.
Η Κοίμηση της γιορτάζεται από μας ως τελειότητα διαδρομής σ’ αυτόν τον αγώνα, όχι απλώς ως βιολογικό και ιστορικό τέρμα. Κάθε μέρα χιλιάδες ηλικιωμένοι αναχωρούν από αυτόν τον κόσμο. Ατυχώς ο θάνατος αρκετών είναι ανακούφιση των συγγενών τους! Λίγοι αφήνουν πίσω τους την αίσθηση στέρησης και έλλειψης.
Τα γηρατειά πρέπει να γίνονται και να είναι θρόνος της Σοφίας. Καταστάλαγμα ποιότητας. Λόγος στηριγμού, παρηγοριάς, και γλυκύτητας. Ταπείνωση ευρυχωρίας για τους ανθρώπους του περιβάλλοντος. Αφορμή και παράδειγμα σύνεσης και σωφροσύνης. Σοφία είναι ο Χριστός και για να έρθει να καθίσει στην “καρέκλα” της ύπαρξης μας, πρέπει να την έχουμε καθαρίσει από τα αγκάθια. Ο Χριστός και τα αγκάθια δεν παρακάθηνται.
Όταν όμως ένας ηλικιωμένος θέλει να χώνεται παντού. Όταν θέλει να είναι ρυθμιστής της ζωής των παιδιών του. Όταν θέλει να έχει τον πρώτο λόγο πάντοτε. Όταν αυτοσυστήνεται για την πείρα και την σοφία του. Όταν “μουτρώνει” γιατί δεν τον ακούνε. Όταν νομίζει ότι υπάρχει μόνον ο δικός του δρόμος, one way my way. Όταν δεν σέβεται την ελευθερία επιλογής των άλλων, τότε είναι ένας ανάποδος γέρος, και όπως λέει μια μεσαιωνική προσευχή «ένας ανάποδος γέρος είναι το αγλάισμα του διαβόλου».
Η αγία Άννα δοξολογούσε τον Θεό και Τον ευχαριστούσε για όλη της την ζωή. Και για τα μακρά πολλά δύσκολα χρόνια και φυσικά για την ευλογία της Μαρίας καθώς και για τα γηρατειά της. Όπως όλη της η ζωή ήταν προσανατολισμένη και αφιερωμένη στο Θεό, έτσι και το δώρο Του, την Παναγία, την αφιέρωσαν σ’ Αυτόν.
Η αγία Άννα ήταν χορτάτη ψυχικά και γι’ αυτό μπορεί να μοιράζει ψωμί και σε όσους την πλησιάζουν. Να τους ευχαριστεί και να ζητάει την συγνώμη τους. Να μη τους συμβουλεύει χωρίς να ρωτήσουν, ούτε να πετιέται να πει την γνώμη της άκαιρα. Ήταν ένας ουσιαστικά γλυκός άνθρωπος, που κατάλαβε ότι το θέλημα του Θεού χορταίνει πρώτα αυτόν που το τηρεί, και το κέρδος από αυτό, επιστρέφει πολλαπλασιασμένο στον άνθρωπο. Έτσι ο κάθε άνθρωπος ζει και πεθαίνει ανάμεσα σε αγαπημένους, γιατί η αγάπη είναι όχι μόνο μια δεξαμενή που δεν αδειάζει όσο κι αν αντλήσουμε από μέσα της, αλλά, όσο πιο απλόχερα προσφέρουμε αγάπη, τόσο περισσότερο ανανεώνεται και αυξάνει και είναι η δεξαμενή της καρδιάς μας πάντοτε γεμάτη αγάπη.
Αυτά μας μαθαίνει η γιαγιά μας η Άννα, γιατί είναι και δική μας γιαγιά, αφού μετά τον Σταυρό όλοι είμαστε παιδιά της Παναγίας, και γι’ αυτό γιορτάζουμε την κοίμηση της “όμορφης” ψυχικά Προμήτορός μας την ευχαριστούμε και ζητάμε τις προσευχές της.
π. Θεοδόσιος Μαρτζούχος
Θεματολογικές ετικέτες