Η Θεία Ευχαριστία είναι ασφαλώς ό,τι πιο παράδοξο και μυστηριώδες μπορεί να υπάρξει!
Μία θυσία επί του Σταυρού και έπειτα αυτός ο Άρτος και ο Οίνος που γίνονται Σώμα και Αίμα.
Όχι οποιουδήποτε! Του Ιησού Χριστού, που πέθανε πριν 2000 χρόνια!
Πώς να το κατανοήσουμε αυτό;
Το μεγάλο ευχαριστώ
Ευχαριστία είναι μια λέξη που απλούστατα σημαίνει: «ανταποδίδω» και «ευχαριστώ». Πράγματι η Θεία Ευχαριστία είναι μια απόδοση ευχαριστίας. Όμως ποιον ευχαριστούμε; Τον Θεό, τον Πατέρα, τον Ποιητήν ουρανού και γης. Αυτόν, τον Οποίον η Αγία Γραφή χαρακτηρίζει ως Θεό του ελέους που «ἀνατέλλει τόν ἥλιο ἐπί πονηρούς καί ἀγαθούς». Αυτόν, τον Οποίον περιγράφει ως Θεό που αγαπάει ακούραστα τους ανθρώπους, και τους καλεί ακατάπαυστα, αλλά και που πολλές φορές δεν εισακούεται. Είναι Αυτός ο αγαπητός Πατέρας, που έστειλε τον Υιόν Του, τον Ιησού, για να μας δείξει το μέγεθος της αγάπης Του και να μας ελκύσει όλους κοντά Του.
Τον ευχαριστούμε λοιπόν, για την Δημιουργία. Για την ζωή που τρέχει στις φλέβες μας και που προέρχεται απ’ Αυτόν.
Κυρίως όμως Τον ευχαριστούμε για τον Υιόν Του, τον Ιησού, ο Οποίος ήρθε και έζησε ως άνθρωπος ανάμεσά μας και πέθανε σαν ένας από μας. Αντιμετώπισε το μαρτύριο της σταύρωσης και, την ημέρα του Πάσχα, αναστήθηκε, δίνοντάς μας με την Ανάστασή Του, εγγύηση μιας καινούργιας ζωής.
Πώς λέμε αυτό το ευχαριστώ στον Θεό;
Συνήθως βέβαια ευχαριστώ κάποιον λέγοντάς του το, αλλά εξίσου συχνά σημαίνει δείχνω τη χαρά μου για ένα δώρο, μια δωρεά. Όμως, πώς να ενεργήσουμε για να ευχαριστήσουμε Αυτόν που μας τα έδωσε όλα; Υπάρχει μια ειδική πορεία, μια οδός για να το κατορθώσουμε;
Στο σημείο αυτό παρεμβαίνει ο ίδιος ο Ιησούς και μας δείχνει τον τρόπο για να ευχαριστούμε τον Πατέρα Του. Την παραμονή του πάθους Του, παίρνει τον άρτο και τον οίνο, τα μοιράζει στους φίλους Του και λέει αυτά τα παράξενα λόγια: «Λάβετε φάγετε· τοῦτό ἐστι τό σῶμά μου…». Ύστερα, πήρε το ποτήρι και, αφού είπε ευχαριστήρια προσευχή, το έδωσε στους μαθητές Του λέγοντας: «Πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες· τοῦτό ἐστι τό αἷμά μου… τοῦτο ποιεῖτε εἰς τήν ἐμήν ἀνάμνησιν…».
Μία διαχρονική μαθητεία
Από τις πρώτες κιόλας αφηγήσεις του Ευαγγελίου, βλέπουμε τους μαθητές να υπακούνε σ’ αυτήν την παράξενη εντολή, την οποία έδωσε ο Ιησούς, και να μαζεύονται, για να μοιρασθούνε τον Άρτο. Οι Πράξεις των Αποστόλων, οι επιστολές του Παύλου και οι αφηγήσεις των πρώτων Χριστιανών το πιστοποιούνε. Από το ξεκίνημα, και περισσότερο με αυτούς τους μεγάλους ποιμένες και διδασκάλους και θεολόγους των πρώτων αιώνων, τους οποίους ονομάσαμε «Πατέρες της Εκκλησίας», οι Χριστιανοί έζησαν με την Θεία Ευχαριστία και μελέτησαν επί μακρόν γύρω απ’ αυτήν, ζητώντας να κατανοήσουν και να εμβαθύνουν σ’ αυτήν την αστείρευτη πραγματικότητα, που βρίσκεται στο κέντρο της Χριστιανικής ζωής.
Από την θυσία στην ομοίωση
Ο Θεός δεν θέλει «δωρεές» ή «θυσίες», μέσα από τις οποίες οι άνθρωποι ζητούν πάντα να… αποσπάσουν την θεία εύνοια! Σ’ όλη την Παλαιά Διαθήκη προειδοποιεί: «ἔλεον θέλω καί οὐ θυσίαν».
Αυτό που ζητάει ο Θεός, αυτό που επιθυμεί, ο καλύτερος δηλαδή τρόπος για να Τον «ευχαριστήσουμε», είναι να αγαπάμε όπως αγαπάει Εκείνος. Να είμαστε ελεήμονες, όπως είναι Εκείνος. Με δυο λόγια: να Του μοιάζουμε.
Ευχαριστώ τον Θεό σημαίνει “θυσιάζομαι” για τους άλλους όπως έκανε Αυτός. Ένας τρόπος αγάπης που για κάποιους φθάνει μέχρι την αυτοθυσία! Πρέπει να ξέρουμε πάνω σε ποιον δρόμο βαδίζουμε.
Ευχαριστώ τον Θεό σημαίνει ότι δέχομαι να γίνω, έστω και λίγο, σαν κι Αυτόν…
Μια μυστηριώδης μεταμόρφωση
Να γίνω “Θεός”! Τι πιο παράξενο υπάρχει;! Κάτι τέτοιο το κατορθώνει κάποιος όχι αλλάζοντας απλώς συμπεριφορά, αλλά αποκαθιστώντας μια σχέση! Κάτι τέτοιο έχει δυσκολίες!
Γεγονός είναι ότι ο Ιησούς μάς υποδεικνύει μία οδό, παράξενη, αλλά σίγουρη, για να αγαπήσουμε, όπως Εκείνος αγαπάει: Να τρεφόμαστε απ’ Αυτόν, που είναι πραγματικά παρών στην Θεία Ευχαριστία. Γι’ αυτό λέει: «Το σώμα μου είναι πραγματικά τροφή και το αίμα μου ποτό». Έτσι, λίγο-λίγο, μετέχοντας στην Θεία Ευχαριστία καθένας μας γίνεται σαν τον Χριστό και μπορούμε να λέμε, όπως ο Απόστολος Παύλος: «τώρα πια δεν ζω εγώ, αλλά ζει στο πρόσωπό μου ο Χριστός».
Μ’ αυτόν τον τρόπο, γινόμαστε και εμείς το ευχαριστώ του ανθρώπου στον Δημιουργό του.
Από κοινού
Η Θεία Ευχαριστία ή Θεία Λειτουργία είναι το ίδιο. Η Λειτουργία είναι ένα σώμα, είναι το κοινό έργο της Κοινότητας. Μια προσευχητική προσφορά, που ανακαλεί στην συνείδησή μας κάθε φορά τον θάνατο και την ανάσταση του Ιησού. Αυτό σημαίνει ότι η Θεία Ευχαριστία δεν είναι μόνο εκείνη η ιδιαίτερη στιγμή κατά την οποία ο ιερέας προφέρει τα λόγια του Ιησού: «τοῦτό ἐστι τό σῶμά μου… Τοῦτό ἐστί τό αἷμά μου» και τελεί την ευλόγηση του καθαγιασμού. Αυτά τα λόγια έχουν νόημα μόνο όταν βιώνονται από κοινού, απ’ όλους τους χριστιανούς που παρευρίσκονται, στην καρδιά της Λειτουργίας. Πράγμα που σημαίνει ότι, αν θέλουμε να προχωράμε στην Χριστιανική ζωή, πρέπει να μετέχουμε στην Θεία Ευχαριστία και φυσικά να δεχόμαστε το ότι δεν μπορούμε να τα καταλάβουμε όλα αμέσως και εξαρχής.
Ας δούμε τώρα κάποιες απορίες ή ενστάσεις…
1) Η Θεία Ευχαριστία γίνεται για τον εαυτό μας και μόνο;
Ποτέ. Η Θεία Ευχαριστία βιώνεται μαζί με όλη την κοινότητα. Τελείται απ’ όλη την κοινότητα, δια του ιερέως. Είναι ο συνδετικός ιστός της κοινότητας. Όλοι μαζί λατρεύουμε τον Χριστό ο Οποίος έρχεται ανάμεσά μας.
Πρέπει βέβαια επίσης να μεταφερθεί και στους αρρώστους που -πράγματι- στερούνται της επαφής με την κοινότητα.
Το σώμα του Χριστού, που είναι παρόν στη Θεία Ευχαριστία, είναι το σώμα τού «ἐν δόξῃ» Αναστάντος Χριστού. Αυτού που αναστήθηκε από τους νεκρούς και Αναλήφθηκε στον Ουρανό.
2) Γιατί άρτος και οίνος;
Το ψωμί και το κρασί αποτελούν τις κύριες πηγές τροφής και συντήρησης του ανθρώπου. Ο Χριστός γίνεται ακριβώς Αυτό που συντηρεί την ζωή μας. «Ἀντίδοτο τοῦ μή ἀποθανεῖν». Συγκαταβαίνει ο Χριστός στο να δεχθεί μια ταπείνωση που συντηρεί και ζωοποιεί τους αγαπημένους. Δέχεται τα πάντα προκειμένου να ενωθεί μαζί μας. Γίνεται άνθρωπος (ψωμί και κρασί!) προκειμένου εμείς να γίνουμε «Θεοί» κατά χάριν με το «Ψωμί και το Κρασί» της Θείας Ευχαριστίας. Και αυτό είναι ένα μυστήριο πίστεως και αγάπης. Αγαπάμε Εκείνον. Εμπιστευόμαστε Εκείνον και δεχόμαστε εν συνεχεία τον λόγο Του.
3) Μπορεί να κοινωνάει οποιοσδήποτε;
Όχι. Και πάλι όχι. Στους πρώτους αιώνες, οι κατηχούμενοι περίμεναν πολύ, πριν γίνουν αποδεκτοί έστω και στο να παρίστανται στην Θεία Ευχαριστία. Παρέμεναν στο κατώφλι. Και σήμερα, όποιος δεν είναι βαπτισμένος δεν μπορεί να κοινωνήσει. Όποιος διέπραξε μια πολύ σοβαρή αμαρτία και δεν συγχωρήθηκε από τον Θεό με την μετάνοια και την εξομολόγηση του δεν μπορεί να κοινωνήσει. Βεβαίως η Ευχαριστία, αν και αποτελεί την πληρότητα της μυστηριακής ζωής, δεν είναι έπαθλο για τους τέλειους, αλλά ένα γενναιόδωρο φάρμακο και μια τροφή για μας τους αδύναμους.
Με αγάπη και ευχές
ο εφημέριός σας,
π. Θεοδόσιος
Θεματολογικές ετικέτες