Οι Μάγοι ταξιδεύουν προς τη Βηθλεέμ. Το προσκύνημά τους αφορά και εμάς, που καλούμαστε να ταξιδέψουμε προς τον Ιησού, γιατί αυτός είναι ο Πολικός Αστέρας που φωτίζει τον ουρανό της ζωής μας και καθοδηγεί τα βήματά μας προς την αληθινή χαρά. Ωστόσο, από πού ξεκίνησε το προσκύνημα των Μάγων για να συναντήσουν τον Ιησού; Τι έκανε αυτούς τους άνδρες της Ανατολής να ξεκινήσουν το ταξίδι τους;
Είχαν πολύ καλούς λόγους για να μην αναχωρήσουν. Ήταν σοφοί και αστρολόγοι, διάσημοι και πλούσιοι. Έχοντας εξασφαλίσει επαρκή πνευματική, κοινωνική και οικονομική ασφάλεια, θα μπορούσαν να μείνουν ικανοποιημένοι με όσα ήδη γνώριζαν και κατείχαν. Αντ’ αυτού, αφέθηκαν να προβληματιστούν από μια ερώτηση κι ένα σημείο: «Πού είναι αυτός που γεννήθηκε βασιλιάς των Ιουδαίων; Διότι είδαμε το αστέρι του…» (Ματθ. 2:2). Δεν επέτρεψαν στις καρδιές τους να αποτραβηχτούν στις σπηλιές της κατήφειας και της απάθειας· λαχταρούσαν να δουν το φως. Δεν αρκούνταν στο να πορεύονται στη ζωή, αλλά λαχταρούσαν για νέους και μεγαλύτερους ορίζοντες. Τα μάτια τους δεν ήταν καρφωμένα στα κάτω· ήταν παράθυρα ανοιχτά προς τον ουρανό. Όπως είπε ο πάπας Βενέδικτος ΙΣΤ’, οι Μάγοι ήταν «άνθρωποι με ανήσυχη καρδιά… Ήταν γεμάτοι προσδοκίες. Δεν ήταν ικανοποιημένοι με το σίγουρο εισόδημά τους και την αξιοσέβαστη θέση τους στην κοινωνία… Ήταν αναζητητές του Θεού» (Ομιλία, 6 Ιανουαρίου 2013).
Από πού προήλθε αυτό το πνεύμα υγιούς ανησυχίας που τους οδήγησε να ξεκινήσουν το ταξίδι τους; Γεννήθηκε από την επιθυμία. Αυτό ήταν το μυστικό τους: Η ικανότητα να επιθυμούν. Ας το αναλύσουμε λίγο αυτό. Επιθυμία σημαίνει να τροφοδοτούμε τη φωτιά που καίει μέσα μας· μας ωθεί να κοιτάξουμε πέρα από το άμεσο και ορατό. Επιθυμία σημαίνει να αγκαλιάζουμε τη ζωή ως ένα μυστήριο που μας ξεπερνάει, ως μια πανταχού παρούσα χαραμάδα στον τοίχο, που μας καλεί να κοιτάξουμε πίσω από τα φαινόμενα, αφού η ζωή δεν είναι μόνο το εδώ και τώρα, αλλά κάτι πολύ μεγαλύτερο. Είναι σαν ένας λευκός καμβάς που παρακαλεί να καλυφθεί με χρώμα. Ένας μεγάλος ζωγράφος, ο Βίνσεντ Βαν Γκογκ, είπε κάποτε ότι η ανάγκη του για τον Θεό τον ωθούσε να βγαίνει έξω τη νύχτα για να ζωγραφίσει τα αστέρια. Γιατί έτσι μας έφτιαξε ο Θεός: Γεμάτοι επιθυμία, προσανατολισμένοι, όπως οι Μάγοι, προς τα αστέρια. Χωρίς υπερβολή, μπορούμε να πούμε ότι είμαστε αυτό που επιθυμούμε. Διότι οι επιθυμίες μας είναι αυτές που διευρύνουν την οπτική μας και οδηγούν τη ζωή μας μπροστά, πέρα από τα εμπόδια της ρουτίνας, πέρα από τον κοινότυπο καταναλωτισμό, πέρα από μια μονότονη και θλιβερή πίστη, πέρα από το φόβο να ασχοληθούμε και να διακονήσουμε τους άλλους και το κοινό καλό. Σύμφωνα με τα λόγια του Αγίου Αυγουστίνου, «ολόκληρη η ζωή μας είναι μια άσκηση της αγίας επιθυμίας» (Ομιλία στην Πρώτη Επιστολή του Ιωάννη, IV, 6).
Αγαπητοί μου αδελφοί και αδελφές, ότι ίσχυε για τους Μάγους, το ίδιο ισχύει και για εμάς. Το ταξίδι της ζωής και της πίστης απαιτεί βαθιά επιθυμία και εσωτερικό ζήλο. Μερικές φορές ζούμε με μια νοοτροπία “παρκαρίσματος”· μένουμε μόνιμα σταθμευμένοι, χωρίς την ώθηση της επιθυμίας που μας πάει μπροστά. Θα κάνουμε καλά να αναρωτηθούμε, πού βρισκόμαστε στο ταξίδι της πίστης μας; Μήπως έχουμε κολλήσει για πολύ καιρό, βολεμένοι σε μια συμβατική, εξωτερική και τυπική θρησκευτικότητα, που δεν ζεσταίνει πια τις καρδιές μας και δεν αλλάζει τη ζωή μας; Τα λόγια μας και οι Θείες Λειτουργίες μας πυροδοτούν στις καρδιές των ανθρώπων την επιθυμία να κινηθούν προς τον Θεό ή είναι μια “νεκρή γλώσσα” που μιλάει μόνο για τον εαυτό της και προς τον εαυτό της; Είναι θλιβερό όταν μια κοινότητα πιστών χάνει την επιθυμία της και αρκείται στη “συντήρηση” αντί να επιτρέπει στον εαυτό της να εκπλαγεί από τον Ιησού και από την εκρηκτική και διαρκώς αντισυμβατική χαρά του Ευαγγελίου. Είναι λυπηρό όταν ένας ιερέας έχει κλείσει την πόρτα της επιθυμίας, είναι λυπηρό να πέφτει στον κληρικό υπαλληλισμό, πολύ λυπηρό.
Η κρίση της πίστης στη ζωή και στις κοινωνίες μας έχει επίσης να κάνει με την έλλειψη της επιθυμίας μας για τον Θεό. Σχετίζεται με ένα είδος αδράνειας του πνεύματος, με τη συνήθεια να είμαστε ευχαριστημένοι που ζούμε από μέρα σε μέρα, χωρίς ποτέ να ρωτάμε τι πραγματικά θέλει ο Θεός από εμάς. Κοιτάζουμε τους χάρτες της γης, αλλά ξεχνάμε να κοιτάξουμε ψηλά στον ουρανό. Χορταίνουμε με πολλά αγαθά, αλλά αποτυγχάνουμε να πεινάσουμε για την απούσα επιθυμία μας για τον Θεό. Είμαστε προσηλωμένοι στις δικές μας ανάγκες, στο τι θα φάμε και τι θα φορέσουμε (πρβλ. Ματθ. 6:25), ενώ αφήνουμε τη δίψα για μεγαλύτερα πράγματα να εξατμιστεί. Και καταλήγουμε να ζούμε σε κοινότητες που λαχταρούν τα πάντα, έχουν τα πάντα, αλλά πολύ συχνά δεν αισθάνονται τίποτα άλλο παρά κενό στις καρδιές τους. Κλειστές κοινότητες ατόμων, επισκόπων, ιερέων ή αφιερωμένων ανδρών και γυναικών. Πράγματι, η έλλειψη επιθυμίας οδηγεί μόνο σε θλίψη και αδιαφορία, σε θλιβερές κοινότητες, θλιβερούς ιερείς ή επισκόπους.
Ας κοιτάξουμε πρώτα τον εαυτό μας και ας αναρωτηθούμε: Πώς πάει το ταξίδι της πίστης μου; Αυτό είναι ένα ερώτημα που μπορούμε να θέσουμε στον εαυτό μας σήμερα, ο καθένας από εμάς. Πώς πάει το ταξίδι της πίστης μου; Είμαι σε στάση ή κινούμαι; Η πίστη, για να αναπτυχθεί, πρέπει να βάζει αρχή κάθε μέρα. Πρέπει να πυροδοτείται από την επιθυμία, να απαντάει πάντοτε θετικά στην πρόκληση του να εισέρχεται σε μια ζωντανή και ζωντανή σχέση με τον Θεό. Η καρδιά μου εξακολουθεί να καίγεται από επιθυμία για τον Θεό; Ή έχω επιτρέψει στη δύναμη της συνήθειας και στις δικές μου απογοητεύσεις να σβήσουν αυτή τη φλόγα; Σήμερα, αδελφοί και αδελφές μου, είναι η ημέρα που πρέπει να θέσουμε αυτά τα ερωτήματα. Σήμερα είναι η ημέρα που πρέπει να επιστρέψουμε στην καλλιέργεια της επιθυμίας μας. Πώς το κάνουμε αυτό; Ας στραφούμε στους Μάγους και ας μάθουμε από το “σχολείο της επιθυμίας” τους. Εκείνοι θα μας διδάξουν στο σχολείο της επιθυμίας τους. Ας δούμε τα βήματα που έκαναν και ας αντλήσουμε κάποια διδάγματα από αυτά.
Κατ’ αρχήν, ξεκίνησαν την πορεία τους με το που ανέτειλε το άστρο. Οι Μάγοι μάς διδάσκουν ότι, στη ζωή όπως και στην πίστη, πρέπει να βάζουμε αρχή κάθε μέρα, γιατί η πίστη δεν είναι μια πανοπλία που μας περιβάλλει. Αντίθετα, είναι ένα συναρπαστικό ταξίδι, μια διαρκής κίνηση που ποτέ δεν αναπαύεται, που πάντοτε αναζητά τον Θεό, που διακρίνει πάντα τον δρόμο μας προς τα εμπρός.
Στη συνέχεια, στην Ιερουσαλήμ οι Μάγοι κάνουν ερωτήσεις: Ρωτούν πού βρίσκεται το Παιδί. Μας διδάσκουν ότι πρέπει να αναρωτιόμαστε. Πρέπει να ακούμε προσεκτικά τα ερωτήματα της καρδιάς και της συνείδησής μας, γιατί εκεί είναι που ο Θεός συχνά μας μιλάει. Μας απευθύνεται περισσότερο με ερωτήσεις παρά με απαντήσεις. Πρέπει να το μάθουμε καλά αυτό: Ο Θεός απευθύνεται σε μας περισσότερο με ερωτήσεις παρά με απαντήσεις. Ας προβληματιστούμε ακόμη από τις ερωτήσεις των παιδιών μας και από τις αμφιβολίες, τις ελπίδες και τις επιθυμίες των ανδρών και των γυναικών της εποχής μας. Πρέπει να μάθουμε να αντιμετωπίζουμε τις ερωτήσεις.
Οι Μάγοι αψηφούν τον Ηρώδη. Μας διδάσκουν ότι χρειαζόμαστε μια θαρραλέα πίστη, μια πίστη που δεν φοβάται να αμφισβητήσει τη σκοτεινή λογική της εξουσίας και να γίνει σπόρος δικαιοσύνης και αδελφοσύνης των κοινωνιών, ακόμα και στις μέρες μας όπου οι σύγχρονοι Ηρώδεις συνεχίζουν να σπέρνουν τον θάνατο και να σφάζουν τους φτωχούς και αθώους, εν μέσω γενικής αδιαφορίας.
Τέλος, οι Μάγοι επιστρέφουν “από άλλο δρόμο” (Ματθ. 2:12). Μας προκαλούν να ακολουθήσουμε νέους δρόμους. Εδώ βλέπουμε τη επινοητικότητα του Αγίου Πνεύματος που πάντα αναδεικνύει νέα πράγματα. Αυτό είναι και ένα από τα καθήκοντα της Συνόδου που αναλαμβάνουμε αυτή τη στιγμή: Να συνταξιδέψουμε και να ακούσουμε ο ένας τον άλλον, ώστε το Πνεύμα να μας υποδείξει νέους τρόπους και μονοπάτια για να φέρουμε το Ευαγγέλιο στις καρδιές εκείνων που είναι απόμακροι, αδιάφοροι ή χωρίς ελπίδα, αλλά συνεχίζουν να αναζητούν αυτό που βρήκαν οι Μάγοι: “Μια μεγάλη χαρά” (Ματθ. 2:10). Πρέπει πάντα να κινούμαστε προς τα εμπρός.
Στο τέλος του ταξιδιού των Μάγων ήρθε η κορυφαία στιγμή: Μόλις έφτασαν στον προορισμό τους, «έπεσαν κάτω και προσκύνησαν το παιδί» (πρβλ. εδ. 11). Προσκύνησαν. Ας μην το ξεχνάμε ποτέ αυτό: Το ταξίδι της πίστης βρίσκει εκ νέου δύναμη και ολοκλήρωση μόνο όταν γίνεται παρουσία του Θεού. Μόνο αν επανακτήσουμε τη “γεύση” μας για λατρεία θα αναζωπυρωθεί η επιθυμία μας. Η επιθυμία μάς οδηγεί στη λατρεία και η λατρεία αναζωογονεί την επιθυμία μας. Διότι η επιθυμία μας για τον Θεό μπορεί να αυξηθεί μόνο όταν τοποθετούμε τον εαυτό μας μέσα στην παρουσία Του. Γιατί μόνο ο Ιησούς θεραπεύει τις επιθυμίες μας. Από τι; Από την τυραννία της ανάγκης. Πράγματι, οι καρδιές μας πάσχουν κάθε φορά που οι επιθυμίες μας συμπίπτουν απλώς με τις ανάγκες μας. Ο Θεός, από την άλλη πλευρά, εξυψώνει τις επιθυμίες μας· τις εξαγνίζει και τις θεραπεύει από τον εγωισμό, ανοίγοντάς τες στην αγάπη γι’ Αυτόν και για τους αδελφούς και τις αδελφές μας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο δεν πρέπει να παραμελούμε τη λατρεία, αυτή την προσευχή της σιωπηλής λατρείας που δεν είναι τόσο συνηθισμένη ανάμεσά μας. Σας παρακαλώ, ας μη ξεχνάμε τη λατρεία.
Με αυτόν τον τρόπο, όπως οι Μάγοι έτσι κι εμείς, θα έχουμε την καθημερινή βεβαιότητα ότι ακόμη και στις πιο σκοτεινές νύχτες ένα αστέρι συνεχίζει να λάμπει. Είναι το αστέρι του Κυρίου, ο οποίος έρχεται να φροντίσει την εύθραυστη ανθρωπότητα μας. Ας ξεκινήσουμε το δρόμο προς Αυτόν. Ας μη δώσουμε στην απάθεια και την παραίτηση τη δύναμη να μας οδηγήσουν σε μια άχαρη και τετριμμένη ύπαρξη. Ας αγκαλιάσουν οι ανήσυχες καρδιές μας το αεικίνητο Πνεύμα. Ο κόσμος περιμένει από τους πιστούς μια νέα έκρηξη ενθουσιασμού για τα παραδείσια ζητήματα. Όπως οι Μάγοι έτσι κι εμείς, ας σηκώσουμε τα μάτια μας, ας αφουγκραστούμε την επιθυμία που κρύβεται στην καρδιά μας και ας ακολουθήσουμε το αστέρι που ο Θεός κάνει να λάμψει πάνω από εμάς. Ως ανήσυχοι αναζητητές, ας παραμείνουμε ανοιχτοί στις εκπλήξεις του Θεού. Αδελφοί και αδελφές, ας ονειρευτούμε, ας αναζητήσουμε και ας λατρέψουμε τον Πανάγαθο Θεό.
Θεματολογικές ετικέτες