Δεν μπορώ να κάνω ρεπορτάζ, δεν μπορώ δηλαδή να υποκριθώ ουδέτερο βλέμμα. Γράφω ως πιστός, του οποίου η κοινωνική στάση διαμορφώνεται από την πίστη του και όχι παρά την πίστη του. Και γράφω με οδύνη και με δίψα.

Αυτη τη στιγμή η Ελλάδα αντιμετωπίζει τρεις ταυτόχρονες κρίσεις: υγειονομική, κοινωνική, και οικονομική.

Ας κάνουμε μια υπόθεση εργασίας: η πλειονότης των Ελλήνων είναι Ορθόδοξοι. Όχι Ελληνορθόδοξοι (άλλωστε για την πούρα Ορθοδοξία ο εθνισμός είναι αίρεση), αλλά Ορθόδοξοι. (Ελληνορθόδοξες Εκκλησίες υπάρχουν αλλού και αφορούν κυρίως αλλοεθνείς).

     Οι Έλληνες είναι Ορθόδοξοι με δύο τρόπους. Ο πρώτος αφορά τον πολύ λαό και έγκειται στη χαλαρή σχέση που έχουν οι Έλληνες με το (επίσης χαλαρό ως προς τους κανόνες του) Ορθόδοξο δόγμα, ενώ κυρίως ταυτίζονται με την Ορθοδοξία ως προς το τελετουργικό της, που μέσα στους αιώνες έγινε ταυτοτικό στοιχείο και αγλάϊσμα του ρωμαίικου πολιτισμού.

.....

Ο χριστιανισμός είναι μια θρησκεία για σκλάβους. Είναι η θρησκεία των πενήτων, των φτωχών, των κατατρεγμένων, των αδύναμων, ευάλωτων και ελλειμματικών ανθρώπων. Σήμερα επικρατεί η πεπλανημένη άποψη ότι η πίστη είναι ένα καταφύγιο που σε προφυλάσσει από τον πόνο. Δεν είναι ακριβώς έτσι. Η πίστη είναι ταυτόχρονα παρηγοριά και αγωνία. Ποιος μπορεί να νιώσει τι σημαίνει η σιωπή του Θεού, εκτός από τον πιστό; Ένα πάρα πολύ οδυνηρό συναίσθημα. Για μένα προσωπικά, η πίστη αποτελεί ένα στοιχείο συγκροτητικό, άρα εξ ορισμού κάτι που δεν μπορείς να απαρνηθείς. Ο πιστός μετέχει σ' έναν κόσμο χειρονομιών, τελετουργίας, στον οποίο πρώτα πράττει και μετά κατανοεί.

Ποια μπορεί να είναι η στάση της Εκκλησίας απέναντι στο ερώτημα της «εθνικής συνεννόησης»;

Πιθανολογώ ότι η απάντηση εκ μέρους εκκλησιαστικών ανθρώπων αναμένεται πανεύκολη και στερεότυπη: «Η Εκκλησία πάντα πρωτοστάτησε στους εθνικούς αγώνες», «Η Εκκλησία είναι εθναρχούσα», ή ακόμα «Ορθοδοξία και ελληνικό έθνος ταυτίζονται». Κατά την ταπεινή μου άποψη, ωστόσο, ακριβώς το γεγονός ότι αυτές οι απαντήσεις αναμένονται ως αυτονόητες, μάλλον αποτελεί πρόβλημα για μια στιβαρή προσέγγιση.

Τό ὄνομα τοῦ Στέλιου Κυμπουρόπουλου ἔγινε πασίγνωστο στὴν Ἑλλάδα ὅταν τὸ 2019 ἀναδείχθηκε πρῶτος σὲ σταυροὺς εὐρωβουλευτὴς (πάνω ἀπό 577 χιλιάδες). Παρὰ τὴν ἐμφανῆ ἀναπηρία του (πάσχει ἀπὸ νωτιαία μυϊκὴ ἀτροφία, μία σοβαρὴ νευρομυϊκὴ πάθηση) τελείωσε τὴν Ἰατρικὴ καὶ ἀσκεῖ τήν εἰδικότητα τῆς Ψυχιατρικῆς.

Η ΕΔΡΑ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ έχω την τιμή να κατέχω, δημιουργήθηκε σε μια κρίσιμη στιγμή της νεοελληνικής ιστορίας: στις 19 Μαΐου του 1919 ο ελληνικός στρατός αποβιβάστηκε στην Σμύρνη σε μιαν αποστολή που φαινόταν ότι προμηνούσε παλινόρθωση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Στις 7 Οκτωβρίου της ίδιας χρονιάς, ο πρώτος κάτοχος αυτής της έδρας, ο καθηγητής Άρνολντ Τόυνμπη, έκανε την εναρκτήρια ομιλία του, την οποία ετίμησε με την παρουσία του ο Βενιζέλος, ο αγωνιστής Πρωθυπουργός της Ελλάδας.

Αναφέρεται συνήθως το έτος 1453 ως η χρονολογία που σημειώνει το τέλος του Μεσαίωνα και την αρχή των Νέων Χρόνων. Για την δυτική σκέψη ο σταθμός αυτός είναι, βέβαια, συμβατικός και θα μπορούσε εύκολα να είχε χρησιμοποιηθεί, στη θέση του, ένας άλλος λ.χ. η ανακάλυψη της Αμερικής.

Παρατίθενται αποσπάσματα από συνέντευξη του Piotr Mamonov, που πρωταγωνίστησε στις ταινίες «Το νησί»  και «Ο Τσάρος» και έφυγε χτυπημένος από τον κορονοϊό, πρόσφατα.

Ήταν 10 χρονών παιδάκι στην Δ΄ του Δημοτικού όταν η δασκάλα έβαλε το Νάσο να διαβάσει κάτι από το βιβλίο. Δεν ήταν πρώτη φορά που έκανε κάτι τέτοιο^. όλοι ήξεραν πως είχε χάρισμα να διαβάζει αργά, καθαρά και με νόημα. Όμως τούτη η φορά ήταν όλως διόλου διαφορετική. Ο Νάσος άρχισε να συλλαβίζει και να μπερδεύει τις λέξεις. Οι συμμαθητές άρχισαν να γελούν, αφού νόμιζαν πως το ’κανε για πλάκα. Το ίδιο κι η δασκάλα του η αγαπημένη^. τον μάλωσε γλυκά γιατί την ξένισε το φέρσιμο τούτο του παιδιού.

Δεν μπαίνω συχνά σε εκκλησίες. Αν όμως μπω, και τον σταυρό μου θα κάνω και στις εικόνες θα υποκλιθώ. Όχι από σεβασμό απλώς προς τον χώρο και προς τον εαυτό μου – εφόσον περνάς το κατώφλι είτε σπιτιού είτε ναού, αποδέχεσαι την τάξη του, επισκέπτης είσαι, καλεσμένος-ακάλεστος, δεν είσαι αδιάκριτος τουρίστας.

Βλέπω διάφορους φίλους χριστιανούς να ποστάρουν την πληροφορία πως στο Προκόπι Ευβοίας μετά από παράκληση και λιτανεία των πιστών έβρεξε και σώθηκε η πόλη και το προσκύνημα του αγίου.

Δηλώνει μια σειρά πραγμάτων. Πρώτα, θα έλεγα ότι εκφράζει μια διεκδίκηση ανθρωπίνων, κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων. Δηλαδή, να μην γίνονται διακρίσεις σε βάρος ανθρώπων λόγω της σεξουαλικής τους συμπεριφοράς και τάσης. Στο κοινωνικό, στο εργασιακό, στο πολιτικό πεδίο να μην υφίστανται οι άνθρωποι αυτοί διαφορετική, άδικη και δυσμενή συμπεριφορά.

Παρατήρησε το τραυματισμένο πρόσωπο της κοπέλας. Θα μπορούσε να μείνει εκεί η ιστορία. Μια ιστορία χωρίς φινάλε, χωρίς εκείνο το τέλος που λυτρώνει. Πόσοι βλέπουν χτυπημένα πρόσωπα να περνάνε από δίπλα τους και αδιαφορούν; Πόσοι τα βλέπουν και λένε, «πού να μπλέκω τώρα;» Η κοινοτοπία του κακού.

ή όσα θέλατε να μάθετε για την ουσία του Ανθρώπου, όπως την είδε ένας σκεπτικιστής της Προόδου, και ντρεπόσασταν να ρωτήσετε (άσε που δεν είχατε μια ελληνική μετάφραση διαθέσιμη).

                Ι.             Εισαγωγή

Η σχετικά πρόσφατη αναγνώριση δικαιωμάτων προσωπικότητας στον ποταμό Whanganui από την κυβέρνηση της Νέας Ζηλανδίας θύμισε σε όλους μας ότι, παρά τις επίμονες παρανοήσεις, ακόμη κι αυτό που συνήθως ονομάζουμε φυσικό πρόσωπο συνιστά –αν κοιτάξει κανείς προσεκτικά— νομικό πρόσωπο.

Στις 16 Απριλίου 2021 παρακολούθησα μια διαδικτυακή διάλεξη της Καθηγήτριας Sarah Gilbert του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. 

Τα περισσότερα από τα έθιμα που έδιναν κάποτε απλό και απτό νόημα στη Μεγάλη Εβδομάδα και στην αναστάσιμη κορύφωσή της έχουν περάσει στη δικαιοδοσία της νοσταλγίας. Εκεί τα εκτόπισαν οι σαρωτικές αλλαγές των τελευταίων δεκαετιών. Δεν έχει νόημα να κλαιγόμαστε.

Σωκράτης: Ψάχνεις κάποιον, αγαπητέ μου Ιπποκράτη?

Ιπποκράτης: Όχι, Σωκράτη, διότι τον έχω ήδη βρει, και συγκεκριμένα εσένα. Σε έψαχνα παντού. Κάποιος μου είπε στην αγορά ότι σε είδε να περπατάς εδώ κατά μήκος του ποταμού Ιλισού, επομένως σε ακολούθησα.

Σωκράτης: Καλώς τότε, πες μου γιατί ήρθες και μετά θέλω να σε ρωτήσω κάτι σχετικά με τη συζήτησή μας με τον Πρωταγόρα. Τη θυμάσαι ακόμα?

Θα ήθελα να σημειώσω κάποια συμπεράσματα από ένα πρόσφατο ταξίδι στην Κωνσταντινούπολη. Δίχως απαιτήσεις αντικειμενικότητας, αφού τα συμπε­ράσματα μου είναι «προσωπικά», εμπειρίες μιας αναπόδεικτης βεβαιότητας. Και με διάθεση, που θέλω από την αρχή να την ομολογήσω «αποφατική», μια και η Πόλη παραμένει στη συνείδηση μου το «χαμένο κέντρο» του «νοητού τόπου» που είναι η Ελλάδα.

Ρενέ Ζιράρ

από το First Things,τχ 62 (Απρίλιος 1996)

Από τότε που πρωτοεμφανίστηκε ο χριστιανισμός, η ομοιότητα των Ευαγγελίων με ορισμένους μύθους χρησιμοποιήθηκε σαν επιχείρημα εναντίον της χριστιανικής πίστης. Οι παγανιστές απολογητές του επίσημου πανθεϊσμού της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας υποστήριζαν, ότι η ιστορία για το θάνατο και την ανάσταση του Ιησού δεν διέφερε ουσιαστικά από τους μύθους του Διονύσου, του Όσιρη, της Άττιδος, κ.λπ. Παρ’ όλα αυτά δεν κατόρθωσαν ν’ αναχαιτίσουν την προέλαση του χριστιανικού κύματος. Τα τελευταία διακόσια χρόνια όμως, καθώς οι ανθρωπολόγοι ανακάλυψαν σε όλο τον κόσμο ιδρυτικούς μύθους που φαίνεται να μοιάζουν στο Πάθος και την Ανάσταση του Ιησού, η ιδέα ότι ο χριστιανισμός είναι κι αυτός ένα μύθος μοιάζει επιτέλους να επικρατεί … ακόμα και μεταξύ χριστιανών πιστών.

 JORDAN B. PETERSON

ΕΝΑ ΑΝΤΙΔΟΤΟ ΣΤΟ ΧΑΟΣ

( Σ Υ Ν Ο Ψ Η )

Α΄ Κανόνας

Στάσου ευθυτενής με τους ώμους σου προς τα πίσω

Στις 13 Ιανουαρίου της καινούργιας χρονιάς πέθανε σε βαθιά γεράματα (1923-2020) ο μεγάλος Γάλλος ιστορικός Ζαν Ντελιμό (Jean Delumeau), συγγραφέας δεκάδων βιβλίων, ορισμένα από τα οποία έχουν σημαδέψει τις ιστορικές σπουδές.

Οι Αζέροι με τους Τούρκους επιτίθενται στους Αρμένιους για να συμπληρώσουν ό,τι άφησαν πίσω στην προηγούμενη γενοκτονία. Το Ισραήλ που υπέστη γενοκτονία υποστηρίζει τους γενοκτόνους. Στην Κύπρο ο Ερντογάν προχωρεί βήμα με βήμα στην ολοκλήρωση της κατάκτησης του ’74.

Θα πρέπει ένας άνθρωπος να είναι τυφλός και απίστευτα ανόητος αν, φτάνοντας στα χρόνια της ωριμότητας, δεν αναρωτιέται πότε-πότε, μες στην παραζάλη της ζωής: «Για ποιο σκοπό ήρθα στον κόσμο; Γιατί ζω;»

Όταν είναι κανείς νέος, ο καιρός κυλάει τόσο γρήγορα, οι διασκεδάσεις είναι τόσο πολλές, και το τέρμα του δρόμου της ζωής μοιάζει νάναι τόσο μακριά, ώστε δεν υπάρχει καιρός για τέτοιες αυτοαναλύσεις. Τουλάχιστον, σε μένα, αυτό είχε συμβεί. Οι φοιτητές της ιατρικής, συνήθως, δε διακρίνονται για την ευσέβεια τους και, φυσικά, ούτε γω ήταν δυνατόν να αποτελώ εξαίρεση σ' αυτό τον κανόνα. Στα εργαστήρια της ανατομίας, όπου διαμελίζονται σε χίλια-δυό κομμάτια τα απομεινάρια του ανθρώπου, το ανθρώπινο σώμα δε μου φάνηκε τίποτα περσότερο από μια πολύπλοκη μηχανή. Στις αυτοψίες που είχα παρακολουθήσει, τί­ποτα δέν είδα που να με κάμει να πιστέψω ότι υπάρχει μες στο κορμί μια ψυχή αθάνατη. Όταν συλλογιόμουν τον Θεό, άθελα μου στο στόμα μου χάραζε ένα χαμόγελο ανωτερότητας, που έδειχνε την περιφρόνηση που αισθανόμουν για έναν τόσο παμπάλαιο μύθο.

«Ο Μεσαίωνας αναζήτησε με επίμονο τρόπο ένα υλικό κριτήριο για την αγιότητα. Αυτή είναι η σημασία της αναζήτησης της φιλοσοφικής λίθου. Η πραγματική φιλοσοφική λίθος, το πραγματικό Γκράαλ είναι η Ευχαριστία. Ο Χριστός μάς υπέδειξε τι πρέπει να σκεφτόμαστε για τα θαύματα θέτοντας στο ίδιο το επίκεντρο της Εκκλησίας ένα θαύμα αόρατο και κατά κάποιον τρόπο συμβατικό (απλώς η σύμβαση είναι επικυρωμένη από το Θεό).

Η ανθρώπινη ζωή είναι ένα μυστήριο. Όχι μόνον όσον αφορά την λειτουργία της, αλλά και όσον αφορά την αξία της που προκύπτει από την προέλευσή της.

Αν η πηγή προέλευσης της ζωής είναι σύμπτωση, τυχαιότητα και… πίθηκος, τότε αξίζει όσο ένας πίθηκος!

Σκοπός των μοντέρνων είναι η ασφάλεια μέσα στις ιδιωτικές απολαύσεις και ονομάζουν ελευθερία τις εγγυήσεις που παρέχουν οι θεσμοί στις απολαύσεις τους.*

Benjamin Constant

Εδώ πια η κρυφή επανάσταση που ζυμωνόταν τόσον καιρό μέσα μου, εναντίον του στενού κορσέ που έβαζε στους ανθρώ­πους η θρησκεία, έφτασε στο κατακόρυφο. Γεμάτος περηφάνεια για τις κριτικές μου ικανότητες, άρχισα να βρίσκω αδύνατα ση­μεία στην Αγία Γραφή και είχα πολλές αντιρρήσεις τώρα πια για την αθανασία της ψυχής, ύστερα μάλιστα από την καινούργια μου ιδιότητα του φοιτητή της Βιολογίας. Οι μελέτες μου στην Α­νατομία και στους άλλους κλάδους της επιστήμης μου μού σταθε­ροποιούσαν τη στάση της αδιαφορίας που είχα εγκαινιάσει. Ό­ταν παντρεύτηκα, μ' όλο που από διεστραμμένη αίσθηση τιμής κράτησα τους εξωτερικούς τύπους του Καθολικού δόγματος, διό­λου δε σκεφτόμουν να τηρώ τους κανόνες και τις υποχρεώσεις του. Οι φυσικές δυνάμεις αναμοχλεύονταν πολύ έντονα μέσα μου. Και όταν ακόμα η συνείδηση μου μ' ενοχλούσε, φρόντιζα να την πνίγω κάτω από ένα πλήθος κοσμικών ενδιαφερόντων. Μ' όλο που ποτέ μου δεν απαρνήθηκα το Χριστιανισμό - ήμουν πολύ δει­λός για να το κάμω αυτό - τον απολησμόνησα αρκετά, μ' αυτές τις καινούργιες μου απασχολήσεις. Είχα φτάσει πια στο ύψιστο σημείο του εγωισμού.

«Τι θα γίνει, μετά την πανδημία;»  (ψευδής τίτλος)

A.J.Cronin

                                                                           Περιπέτειες σε δύο κόσμους

                                                                           Εκδ. ΚΑΚΟΥΛΙΔΗ, σελ. 290-293

Όταν μου δόθηκε η ευκαιρία, λίγους μήνες ύστερα από την ανακωχή, να κάνω μία μεγάλη περιοδεία στην Ευρώπη, ξεκίνησα γι’ αυτήν την αποστολή με βαριά καρδιά, γιατί πίστευα από πριν πως όσο και να ’ψαχνα δε θα ’βρισκα αχτίνα από φως στη μαύρη καταχνιά που κρεμόταν πάνω από τα καταστρεμμένα μέρη. Κι όμως είχα άδικο. Το ανθρώπινο πνεύμα, όσο και να το συνθλίψει κανείς και να το καταπιέσει, είναι αδούλωτο. Η μαρτυρία που ανακάλυψα γι’ αυτό, ίσως, ήταν ασήμαντη, βασισμένη σε τυχαία ατομικά περιστατικά. Όμως, για μένα, με όλα τούτα, έχει περσότερη βαρύτητα, από ένα τόννο ψυχρές στατιστικές.

Από την Αυστρία πήγα στην Ιταλία. Κάθε πρωί, το λίγο καιρό που έμεινα στο χαλασμένο χωριουδάκι, το Καστελμάρε, κοντά στο Λιβόρνο, έβλεπα τη γριά Μαρία Μπεντέλι. Κοντούλα, λεπτή και σουφρωμένη, με γυμνά πόδια, μ' ένα μαύρο βρώμικο ρούχο, ένα μαύρο μαντίλι γύρω απ' το κεφάλι της. Οι αδύνατοι ώμοι της λύγιζαν κάτω από το βαρύ κοφίνι που κουβάλαγε. Ήταν η προσωποποίηση του τραγικού ανθρώπου. Το αδύνατο μελαχρινό της πρόσωπο, σφιχτό και χιλιοβασανισμένο, έμοιαζε νάχει ζυμωθεί με τόση δυστυχία, ώστε είχαν απομείνει πάνω της ανεξίτηλα τα απομεινάρια της θλίψης.

Φαίνεται πως είναι δύσκολο να μη συμπαθείς κάποιον που σου επέτρεψε την ευτυχία μιας βαθύτερης ματιάς σε ζητήματα τόσο ακανθώδη όσο η κατανόηση της οπτικής που συνδέει το φως με το αίνιγμα του θανάτου, κι έτσι εκείνο που αισθάνομαι για τον Ράμφο είναι το είδος της αποδυναμωμένης έστω αγάπης, της ανάμεικτης με θαυμασμό, ένα υπόλειμμα της οποίας κατορθώνει να αντιστέκεται στην απογοήτευση ηρωικά.

 Σε ηλικία οχτώ ετών, για πρώτη φορά στη ζωή μου, αντίκρισα στον τόπο μας ξένο, και μάλιστα εχθρό, εγκατεστημένο μέσα στο σπίτι μας, δίχως να μας έχει ρωτήσει και χωρίς να τον θέλουμε.

 Όπως κάθε άθεος (και είμαι και Ισπανός) είμαι ενάντια στους κληρικούς. Έτσι πάντα με ενδιέφεραν πολύ τα θέματα του Βατικανού, και για αυτό παρακολούθησα από κοντά την παραίτηση του Βενέδικτου XVI και την εκλογή του Φραγκίσκου.

Ἡ κρίση τῆς προφητείας εἶναι τὸ κεντρικὸ θέμα στὴν παροῦσα ὥρα. Ἡ ἑλλαδικὴ Ὀρθοδοξία παρουσιάζεται ξένη στὸ συγκεκριμένο ἱστορικὸ χρόνο, ἡ μεγάλη της ἀδυναμία εἶναι νὰ ἐνταχθεῖ ἱστορικά, νὰ ἑρμηνεύσει τὴν ἀπαίτηση τῆς Ἱστορίας στὴν παροῦσα στιγμή. Εἶναι αὐτὴ ἀκριβῶς ἡ ἀπουσία τοῦ προφητικοῦ λόγου. Οὐσία τῆς προφητείας δὲν εἶναι ἡ προαγγελία τῶν γεγονότων ποὺ πρόκειται νὰ συμβοῦν, ἀλλὰ ἡ κατανόηση τῆς πορείας τῆς Ἱστορίας καὶ τοῦ συγκεκριμένου ἱστορικοῦ χρέους ποὺ συνδέεται μὲ τὴν κάθε στιγμή.

Γράφει ο πάντοτε σημερινός και πάντοτε οικείος, σε πανανθρώπινη κλίμακα, Πασκάλ: «Δεν ξέρω ποιος με έβαλε στον κό­σμο, ούτε τι είναι ο κόσμος, ούτε τι είμαι ε­γώ ο ίδιος.

Έξω είναι νύχτα, από το ποτάμι ανεβαίνει τσουχτερή δροσιά. Τα φώτα στην πόλη πολλά, μα οι δρόμοι έρημοι σχεδόν. Τί κά­νουν άραγε αυτές τις ώρες οι Μοσχοβίτες, πού να μαζεύεται η νεολαία, πώς να διασκεδάζει. Θα ρωτήσω την Τανιούσα, αύριο στις μιάμιση, στη γέφυρα του Μόσκβα.

Πόσο συχνά δημιουργούμε μέσα μας μια ιδέα παράταιρη και στενή για την Αλήθεια του Θεού!

Και με τι έπαρση φανταζόμαστε πως η Αλήθεια του Θεού μπορεί να είναι ένας χώρος περιορισμένος σε όρια που δήθεν έχουν θεσπισθεί άπαξ και δια παντός από τους τάχα και ιδιοκτήτες του θείου νόμου.

Ο ελληνικός εθνικισμός

από τον Όμηρο στον Ευριπίδη

Απόσπασμα

Οι λέξεις βρίσκονται παντού μέσα μας. Χοροπηδάνε ως σκέψεις, περπατάνε ως παρηγορητικά λόγια, ταξιδεύουν στην ανάγκη του άλλου, βυθίζονται στη σιωπή ή στο αδιέξοδο, ψάχνουν να βρουν την ολοκλήρωση, δηλώνουν την έλλειψη. Οι λέξεις είναι το μόνο όπλο που έχουμε σε αυτή τη ζωή. Η μητρική σχέση δομείται με λέξεις. Ο έρωτας ανθίζει με λέξεις. Η φιλία ανδρώνεται με λέξεις. Η ψυχοθεραπεία θεραπεύει με λέξεις. Η γραφή φτιάχνει κόσμους με λέξεις. Οι άνθρωποι συνδεόμαστε από την πρώτη στιγμή με τον εαυτό μας και τους άλλους με λέξεις. Η γλώσσα δεν είναι μόνον ένα εργαλείο. Είναι ο τρόπος που δομείται ο εγκέφαλος, είναι η λειτουργία των αρχών της ζωής. Μιλάω και η λογική βάζει σε τάξη τα πράγματα. Μαθαίνω πώς να εκφράζομαι, μαθαίνω να ακούω τις λέξεις του άλλου, και έτσι κινείται ο κόσμος. Ετσι συγκινείται ο κόσμος.

«(…) Οι επιστήμονες στο πεδίο της “τεχνητής νοημοσύνης” υποστηρίζουν πως οι μηχανές τους μπορούν ν’ αναγνωρίζουν και να ταυτοποιούν αντικείμενα, να κάνουν επιλογές και να παίρνουν αποφάσεις, κοντολογίς να σκέφτονται.

1. Η σύγχρονη μαζική κατανάλωση είναι ένα άθροισμα ατομικών επιδόσεων∙ ο κάθε καταναλωτής είναι ένας κατ’ οίκον εργαζόμενος, που δουλεύει αμισθί στην παραγωγή του μαζικού ανθρώπου.

(...) Είναι πασίγνωστο ότι ο βιομηχανικός συγκεντρωτισμός, ο οποίος κυριαρχούσε μέχρι την προηγούμενη γενιά, έχει εγκαταλειφθεί −κυρίως για στρατηγικούς σκοπούς− κι έδωσε τη θέση του στη διάχυτη ανάπτυξη. Αυτό που δεν είναι τόσο γνωστό, είναι πως αυτή αρχή δεν περιορίζεται μόνο στην κατανάλωση αλλά εφαρμόζεται και στην παραγωγή του μαζικού ανθρώπου. 

Δεδομένου ότι, σύμφωνα μ’ ένα γνωστό γερμανικό ρητό, «ο άνθρωπος είναι ό,τι τρώει» (με μια μη-υλιστική έννοια του όρου), μπορούμε να πούμε πως ο μαζικός άνθρωπος παράγεται μέσα από την κατανάλωση μαζικών εμπορευμάτων. Μέσω αυτής, ο καταναλωτής, εργαζόμενος κατ’ οίκον, μετασχηματίζει τον εαυτό του σε μαζικό άνθρωπο. (...)

Ο Αντρέι Ταρκόφσκυ – μικρός, νευ­ρικός, βίαιος, σχεδόν ασιατικός τύπος – δεν είναι λιγότερο απαιτητικός από τις ταινίες του. Όσο αδιαφορεί για την ικα­νοποίηση του κοινού, θεωρώντας πως το έργο που έχει να κάνει πρέπει να το κάνει, χωρίς να ενδιαφέρεται για μόδες και για επιτυχίες, άλλο τόσο δεν φροντίζει νά προσελκύσει τον Τύπο και άλλα κέντρα κοινής γνώμης. Απεχθάνεται την κινημα­τογραφική κριτική, που τη βρίσκει στο σύνολό της μέτρια. Αποφεύγει τους δη­μοσιογράφους. Αγαπά να προκαλεί, να διακηρύττει, λόγου χάρη, παρωχημένες θέσεις του τύπου: Ο άνδρας είναι για να ενεργεί και να δημιουργεί. Η γυναίκα για ν’ αγαπά τον άνδρα.

\Μουσική δεν μαθαίνεις στο Ωδείο. Στο Ωδείο μαθαίνεις τον τρόπο της, την τεχνική της. Μουσική μαθαίνεις, όταν ανακαλύπτεις τον εαυτό σου.

Η μελέτη στο πιάνο μοιάζει πολύ με τη προσευχή στον Θεό Είναι πορεία πνευματικής εξέλιξης και ανόδου του ανθρώπου. Ο δρόμος αυτής της εξέλιξης όμως είναι στενός, μα έτσι πρέπει. Μη σε φοβίζει αυτό.

Εφημερίδα Guardian – Δευτέρα 28/08/2017.

Ήταν γύρω στα μεσάνυχτα όταν το ταξί σταμάτησε έξω από κάποιες εγκαταστάσεις που θύμιζαν φυλακή, και οι γονείς του Ζιόνγκ Τσένκζουό τον παρέδωσαν στον άνθρωπο που τον αποκαλούν «σατανικό νονό».

Νωρίτερα μέσα στη μέρα, οι τρεις τους είχαν ξεκινήσει από το σπίτι τους, πάνω από 600 χλμ μακριά, για κάτι που οι γονείς του Ζιόγνκ ισχυρίστηκαν ότι θα επρόκειτο για μια οικογενειακή εκδρομή. Στην πραγματικότητα όμως, ο προορισμός τους ήταν ένα κέντρο αποκατάστασης που λειτουργεί σαν στρατώνας, και αφορά παρεκκλίνοντες αλλά και εξαρτημένους από το διαδίκτυο εφήβους, που η εμμονή τους με την χρήση του ανησύχησε τους γονείς τους.

ΣΤΟ ΓΑΛΛΟΦΩΝΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΩΝ ΚΑΘΟΛΙΚΩΝ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ­ΠΟΛΗΣ «PRESENCE» (δηλαδή «ΠΑ­ΡΟΥΣΙΑ») διαβάσαμε με συγκίνηση την επιστολή του γέροντα ιερέα π. Αλοϋσίου Γιανίτο, ο οποίος εφέτος γιόρτασε την 70ή επέτειο της ιερατι­κής χειροτονίας του και την 97η επέ­τειο των γενεθλίων του. Πρόκειται πραγματικά για μια πολύ πρωτότυπη επιστολή, η οποία μπορεί να γίνει πο­λύτιμο δίδαγμα για πολλούς. Ακριβώς για τον διδακτικό αυτό χαρακτήρα με­ταφράζουμε και στην παρούσα στήλη μια ουσιαστική παράγραφο της επι­στολής:

1. Τους Χριστιανούς που παίρνουν τοις μετρητοίς το Ευαγγέλιο, το οποίο λέει πως «ο Θεός αγάπη εστί» και πως το μείζον που θα μείνει αιώνιο είναι η αγάπη*, ο κ. Αμβρόσιος Λενής τους χλευάζει εδώ και πολύν καιρό ως «αγαπούληδες του Θεού».

Ο Stephen W. Hawking (Στίβεν Χόκινγκ),  ο παγκοσμίου φήμης θεωρητικός φυσικός, πέθανε στις 14 Μαρτίου 2018 σε ηλικία 76 ετών. Κατείχε για χρόνια  την πιθανότατα πιο διάσημη πανεπιστημιακή έδρα στον κόσμο, την  Lucasian Chair of Mathematics στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ στην Αγγλία, έδρα που κατείχαν θρυλικά ονόματα της επιστήμης όπως ο Νεύτωνας, ο Stokes, ο Dirac. Ο πιο αναγνωρίσιμος επιστήμονας της εποχής μας, ο Χόκινγκ έχει ένα εικονικό καθεστώς.

Η πρόσφατη ταινία του Μάρτιν Σκορσέζε Σιωπή, βγήκε στις αίθουσες την προηγούμενη βδομάδα με πολύ καλές κριτικές. Η ταινία, βασισμένη στο βιβλίο του Σιουσάκου Έντο[1], είναι η φανταστική ιστορία ενός Ιησουίτη ιερέα τον 17ο αιώνα, ο οποίος ταξιδεύει στην Ιαπωνία για να ανακαλύψει τι έχει συμβεί στον ιεραπόστολο μέντορά του, για τον οποίο υπάρχουν φήμες ότι έχει αποστατήσει από την χριστιανική πίστη.

"Πανήγυρις φαιδρά, ιερά πανδαισία, δεύτε πιστοί μεθέξωμεν· ακραιφνής Φράγκος και γαρ ημάς συγκαλείται, εστιάτωρ ων πνευματικός, ού η τράπεζα γέμει ελληνικών εδεσμάτων"… Το βιβλίο του Ρεζίς Ντεμπραί «Ζωή και θάνατος της εικόνας» – περί αυτού πρόκειται – που πρωτοκυκλοφόρησε το 1992 είναι ένας ύμνος στην αιώνια – ειδωλολατρική και ορθόδοξη – Ελλάδα. Και όμως διαπραγματεύεται ένα καθόλα σύγχρονο θέμα: τις γεωπολιτικές διαστάσεις της εικόνας. Aυτό που εντυπωσιάζει στο βιβλίο δεν είναι ο εκθειασμός των Αρχαίων προγόνων μας – δεν είναι ο πρώτος που το κάνει και άλλοι ίσως τον ξεπερνούν σε επαίνους – αλλά ο ανυπόκριτος εγκωμιασμός των Ελλήνων Πατέρων της Εκκλησίας, από τον Μέγα Αθανάσιο μέχρι τον άγιο Νικηφόρο, τον Πατριάρχη και η αναγνώριση ότι η νίκη των εικονολατρών επί των εικονομάχων συνιστά μέγιστη πολιτισμική κατάκτηση. Η διεισδυτική του ματιά συνδυάζει την κοινωνιολογική κριτική και το θεολογικό σχόλιο.

Η συζήτηση σχετικά με το αυτοκέφαλο της Εκκλησίας της Ουκρανίας γίνεται με δεδομένα δύο πράγματα. Στην Ουκρανία διεξάγεται πόλεμος μεταξύ της κυβερνήσεώς της και των ανατολικών επαρχιών που επιχείρησαν να αποσχιστούν και το έχουν σχεδόν επιτύχει. Ο πόλεμος διεξάγεται στα πλαίσια της «εμφύλιας» σύγκρουσης Ρωσίας και Ουκρανίας που άρχισε με την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και συνεχίζεται με διάφορους τρόπους.

Κυκλοφόρησε πριν από λίγες ημέρες (Πατάκης) ένα μικρό μα ιερό βιβλιαράκι: «‘‘Δε θα σιωπήσουμε ποτέ’’. Οι Προκηρύξεις του Λευκού Ρόδου (1942-1943)». Διαβάζουμε επιτέλους στη γλώσσα μας τις έξι Προκηρύξεις, 3.000 –και κάτι– λέξεις συνολικά. Εν τω μεταξύ, η αντιναζιστική ομάδα έχει γίνει γνωστή σε όλο τον κόσμο, μέσα από πλήθος βιβλίων, ταινιών ή μουσικών έργων. Στη Γερμανία ειδικά, της αποδίδεται μεγάλη δημόσια τιμή, προς εξαγορά της ενοχής.

Τα δόγματα της πίστης δεν είναι πράγματα που μπορούν να πιστοποιηθούν. Είναι πράγματα που πρέπει να τα ατενίζει κανείς από κάποια απόσταση, με προσοχή, σεβασμό και αγάπη. Όπως το χάλκινο φίδι, η δύναμη του οποίου είναι τέτοια, ώστε όποιος το ατενίζει να αντλεί ζωή. Μία τέτοια προσωπική και αγαπητική ενατένιση έχει ως αποτέλεσμα να αναβλύσει στην ψυχή μία πηγή φωτός, που καταυγάζει όλες τις πτυχές της επίγειας ζωής του ανθρώπου. Τα δόγματα χάνουν αυτή τη δύναμη αμέσως, μόλις κάποιος επιχειρήσει να τα πιστοποιήσει.

Πατώντας το flight mode στο κινητό μου για την ηχογράφηση της συνέντευξης, με έπιασε μια θλίψη: Πότε θα ξαναπετάξω; Πότε θα ξαναταξιδέψω;

Πότε θα ξαναπετάξω; Ένα κοινό ερώτημα που μας ενώνει αυτή τη στιγμή. Ερωτήματα ανοιχτά, και όχι έτοιμες απαντήσεις –που δεν υπάρχουν- μας ενώνουν αυτό τον καιρό. Πότε θα πετάξω; όπως είπατε. Πότε θα απελευθερωθώ, όχι πότε θα μπω σε ένα αεροπλάνο σώνει και καλά. Σήμερα διακυβεύεται η αίσθηση της ελευθερίας, του ελέγχου των κινήσεών μας. Χάνεται η αίσθηση ότι είμαστε ο κύριος του εαυτού μας.

Ήδη από τα χρόνια του Μεσαίωνα αρκετοί θεολόγοι, και μάλιστα κάποιοι από τους πιο οξείς νόες εκείνης της εποχής, καταπιάστηκαν με το πρόβλημα αναφορικά με τη λογική απόδειξη της ύπαρξης του Θεού.

Τον Αύγουστο διάβασα, μεταξύ άλλων, το βιβλίο του Ατούλ Γκαουάντε, Εμείς οι θνητοί (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης). Ο Ατούλ Γκαουάντε είναι καθηγητής στην ιατρική σχολή του Χάρβαρντ.

Είναι γνωστόν ότι η λογοτεχνική κριτική δέχεται τις αρές και τα αναθέματα τόσο των λογοτεχνών όσο και του κοινού. Η κριτική, σπανίως κατηγορείται απλώς και μόνον ως άχρηστη. Συνηθέστερα χαρακτηρίζεται επιβλαβής, αυθαίρετη ή και υποπροϊόν υποσυνειδήτου -τουλάχιστον- μίσους κατά των δημιουργών, ο δε κριτικός (στον όποιο δεν αναγνωρίζεται ιδιότης δημιουργού), φέρει έναν όγκο αισθημάτων απαξίας, ως νέος Άτλας, επί της γραφίδος του.

....

Δεν υπάρχει αμφιβολία: τα αυτιά του αφασικού δεν ακούν. Η αξίωση που δια στόματος Πόποβιτς ζητείται, δεν πρόκειται να βρει ανταπόκριση. Είναι τούτα μοίρα του αγωνιζόμενου για την αλήθεια, του αληθινά πνευματικού στην εποχή μας: δ ε ν  α κ ο ύ γ ε τ α ι ....

Ο Αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπουρυ, dr Rowan Williams, μίλησε στον Sameer Rahim της Telegraph σχετικά με τα βιβλία "Narnia" του C. S. Lewis. Το βιβλίο του Αρχιεπισκόπου "The Lion's World: a Journey to the Heart of Narnia" θα εκδοθεί τον Αύγουστο. («Ο Κόσμος του Λιονταριού-Οδοιπορικό στην καρδιά της Νάρνια», εκδόσεις ΙΩΝΑΣ, 2019).

Ακολουθεί το πλήρες άρθρο, όπως δημοσιεύτηκε στην Telegraph στις 28.7.2012.

Ο Καστοριάδης επισημαίνει την αντίφαση να γίνεται λόγος για δημοκρατικές διαθέσεις της σύγχρονης κοινωνίας, όταν το κυρίαρχο πάθος των ατόμων είναι σήμερα η βελτίωση του επιπέδου κατανάλωσης, και όχι το πολιτικό πάθος, το πάθος για την ελευθερία 

Φίλος γιατρός μού έγραψε τις αντιρρήσεις του στο κείμενό μου «Οι μάσκες που σώζουν τα πρόσωπα». Οι σκέψεις του κινούνται στη γνωστή τραγική βάση άρνησης της μάσκας… στο ναό, λες και έχουμε δύο ζωές. Μία εντός ναού, μία εκτός ναού!

Κάτι έψαχνα σχετικά με τον «Οθέλλο». Οι ειδικοί θεωρούν ότι ο Σαίξπηρ τον έγραψε το 1603 (τη χρονιά του θανάτου της φοβερής Παρθένου Ελισάβετ Α΄, που βασίλευσε από το 1558 μέχρι το 1603), αλλά το έργο αναφέρεται για πρώτη φορά το 1604. Λοιπόν, την επόμενη χρονιά, τον Ιανουάριο του 1605, ο Θερβάντες εξέδωσε τον «Δον Κιχώτη». Τίποτα δεν είναι συμπτωματικό.

Είναι τώρα περίπου 15 μέρες που με απόφαση της Πολιτείας, ύστερα από θετική εισήγηση του θεσμικού οργάνου της [επιστημονική επιτροπή των ειδικών ιατρών], λειτούργησαν και πάλι τα Δημοτικά Σχολεία, με τη σύσταση, προς κάθε υπεύθυνο και αρμόδιο, να τηρούνται τα γνωστά μέτρα ασφαλείας προς αποφυγή, άλλως περιορισμό, της εξάπλωσης της πανδημίας.

Στις 3 Οκτωβρίου 2020, την παραμονή της εορτής του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης, ο Πάπας Φραγκίσκος εξέδωσε την τρίτη εγκύκλιό του, τη δεύτερη ουσιαστικά δική του, γιατί η πρώτη («Lumen fidei», 2013) ήταν ήδη έτοιμη κατά μέγα μέρος από τον προηγούμενο πάπα.

Η ζωή του έμοιαζε και ήταν μία διαρκής πάλη προκειμένου να επιβιώσει σε έναν κόσμο που δεν αντέχει το διαφορετικό. Ο Μιχάλης Νικολαΐδης ήταν πολύ κοντός, σχεδόν νάνος, με το σωματικό του πρόβλημα να τον κάνει αντικείμενο bullying, ιδίως κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής του.

 R&N: Το “Στοίχημα του Αγίου Βενέδικτου“** για το οποίο αρχίζουμε να μιλάμε στη Γαλλία χάρη στο βιβλίο σας, συζητήθηκε επί μακρόν από τους χριστιανούς στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το βιβλίο σας είναι καρπός της προσωπικής σας εξέλιξης;

Η επίσκεψη του ανιψιού μου μέσα στο Σαββατοκύριακο με άφησε με πολλούς προβληματισμούς. Σα technology freak και εγώ, τα συρτάρια μου είναι γεμάτα από παλιούς σκληρούς δίσκους που είτε λόγω βλάβης είτε ξεπερασμένης τεχνολογίας έχουν αποσυρθεί και αποθηκευτεί. Υποσχέθηκα στο παιδί μερικούς από αυτούς και με μεγάλη ανακούφιση που άδειαζα τα συρτάρια μου, του τους παρέδωσα.

Η σημερινή παλιανθρωπιά, που περνά για… πρόοδος!

Δεν είναι η πρώτη φορά που μου συμβαίνει. Περνώντας το πρωί με το αυτοκίνητο στο δρόμο για το γραφείο μου, βλέπω κάποτε γυναίκες -θα είναι αυτό που λέμε «οικονομικοί μετανάστες»- μ’ ένα μωρό στην αγκαλιά ή να το κρατούν από το χέρι να περιμένουν το λεωφορείο μέσα στο κρύο και, φέτος πιο συχνά, μες στη βροχή. Θέλω να σταματήσω να τους βάλω στο αυτοκίνητο και να τους πάρω όπου θέλουν να παν. Δεν το κάνω. Γιατί; Φοβούμαι μήπως παρεξηγηθώ. Και συνεχίζω τον δρόμο της ρουτίνας μου, φορτωμένος ακόμα μια ενοχή.

Κοινή διακήρυξη της Αυτού Αγιότητος Βαρθολομαίου, Οικουμενικού

Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως,

Της Αυτού Μακαριότητος Ιερωνύμου, Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος του Αγίου Πατρός Φγαγκίσκου

Ἡ ἱστορία τῆς δημιουργίας προβάλλει στά μάτια μας μιά πανοραμική θέα τοῦ κόσμου. Ἡ Γραφή μᾶς διδάσκει ὅτι ἀρχικό θέλημα τοῦ Θεοῦ ἦταν, ὁ ἄνθρωπος νά ἐργάζεται γιά τήν συντήρηση καί τήν προστασία τοῦ φυσικοῦ περιβάλλοντος. Ἐντελῶς κατ’ ἀρχάς, ὅπως ἀναφέρει τό βιβλίο τῆς Γενέσεως, «ὑπῆρξε ἐποχή κατά τήν ὁποία δέν εἶχε ἀκόμη φυτρώσει κανένα εἶδος καλλιεργήσιμου φυτοῦ πάνω σ’ ὁλόκληρη τήν γῆ, γιατί οὔτε ὁ Θεός εἶχε βρέξει ἀκόμη, οὔτε ἄνθρωπος ὑπῆρχε, ὥστε νά καλλιεργήσει τήν γῆ» (Γεν. 2, 5). Ἡ γῆ μᾶς δόθηκε σάν ἱερό δῶρο καί κληρονομιά, γιά τά ὁποῖα ὅλοι εἴμαστε συνυπεύθυνοι, μέχρις ὅτου στήν τελική ἡμέρα τῆς ἐπιστροφῆς τοῦ Χριστοῦ, τά πάντα στόν οὐρανό καί στήν γῆ ἀνακαινισθοῦν (Ἐφεσ. 1, 10).

Το 2001 στη Γερμανία, όπως αναφέρει ο καθηγητής Μ. Σαντέλ, ο Α. Μέιβες, ένας σαραντάχρονος τεχνικός υπολογιστών, σκοτώνει, τεμαχίζει, μαγειρεύει και τρώει ένα σαραντατριάχρονο προγραμματιστή, τον Γ. Μπράντες, ο οποίος οικειοθελώς    προσφέρθηκε γι’ αυτό το γεύμα, απαντώντας σε αγγελία που ο Μέιβες είχε ανεβάσει στο διαδίκτυο. Η υπερασπιστική γραμμή του Μέιβες στο δικαστήριο ήταν ότι στις δυτικές δημοκρατίες τα ατομικά δικαιώματα είναι ιερά, ο κάθε ενήλικας έχει το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση του σώματός του, ο ίδιος ο Μπράντες προσφέρθηκε να φαγωθεί και αυτό είναι αναφαίρετο δικαίωμά του. Το δικαστήριο καταδίκασε πρωτόδικα τον  Μέιβες σε οκτώμισι  χρόνια, αλλά οι δικαστές θεωρώντας επιεική την ποινή του άσκησαν έφεση και τον καταδίκασαν σε ισόβια. Έκριναν με βάση την ηθική, το αναπαλλοτρίωτο της ανθρώπινης φύσης  και όχι με γνώμονα τα σαθρά θεμέλια  της ρητορικής περί ελευθερίας της επιλογής και των ατομικών δικαιωμάτων.

Άνθρωποι από χρήμα

Είναι ένα «Απλοϊκό τραγούδι» του Λόρκα, όπως το είχε τιτλοδοτήσει ο ίδιος. «Απλοϊκό», ναι, πάντως τους τέσσερις πρώτους στίχους θα τους ζήλευε ο Μπρεχτ, και ίσως να ’χαν θέση σε κάποιο δράμα του Σαίξπηρ, λ.χ. στον «Εμπορο της Βενετίας».

Το βιβλίο «Τα ερείπια του παρελθόντος» του D. Gross (εκδ. Πατάκη) - καθηγητή της σύγχρονης ιστορίας των ιδεών στο πανεπιστήμιο του Κολοράντο- είναι ιδιαιτέρως κατατοπιστικό σε θέματα που αφορούν την έννοια της παράδοσης και τη θέση της στον σύγχρονο κόσμο.

γράφει ο Δημήτριος Ν. Μόσχος, επίκουρος καθηγητής Εκκλησιαστικής Ιστορίας, Τμήματος
θεολογίας Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

Η πρόσφατη σύσκεψη μεταξύ Καθηγητών Θεολογικών Σχολών και Μητροπολιτών της Εκκλησίας της Ελλάδος κατά τον καθιερωμένο εορτασμό της μνήμης του ιερού Φωτίου στη Μονή Πεντέλης στις 6 Φεβρουάριου 2017 με αφορμή τη θαυμάσια εισήγηση του Καθηγητού του Τμήματος Ποιμαντικής της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ Θεόδωρου Γιάγκου με θέμα «Μ. Φώτιος και Αγιος Νικόδημος Αγιορείτης. Η συμβολή τους στην αποτύπωση του Κανονικού συνειδότος» έδωσε βήμα για τη διατύπωση σοβαρών παρατηρήσεων σχετικά με την ορθή ερμηνεία των Κανόνων που αφορούν τις σχέσεις της Ορθόδοξης Εκκλησίας με τους μη Ορθόδοξους Χριστιανούς και ειδικά με τους Αρχαίους Ανατολικούς (Προχαλκηδονίους) που εξακολουθούν να απομονώνονται εκκλησιαστικά, παρά τις πράγματι μαρτυρικές συνθήκες του ιστορικού τους βίου και τους φοβερούς διωγμούς που υφίστανται, όπως με διαύγεια και θάρρος επεσήμανε στη συζήτηση που ακολούθησε ο Ομότιμος Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής Αθηνών Χρήστος Βούλγαρης.

Πέντε χρόνια στο ντιβάνι είναι αρκετά για να γνωρίσεις τα μυστικά, τα τεχνάσματα και τα κλισέ μιας θεραπευτικής διαδικασίας με μεγάλη απήχηση και αμφιλεγόμενη αποτελεσματικότητα.

Η ιστορία του Νάρκισσου, με τις διάφορες εκδοχές της, είναι μία από τις δημοφιλέστερες της μυθολογίας. Ο νέος από τη Βοιωτία, θαμπωμένος από την ομορφιά του που καθρεφτίζεται στο νερό, πεθαίνει από μαρασμό εξαιτίας του ανικανοποίητου έρωτα προς τον ίδιο του τον εαυτό. Ο ναρκισσισμός, η εμμονική αυταρέσκεια που μπορεί να καταλήξει σε πάθηση, δεν είναι κάτι καινούργιο. Υπάρχει από τότε που ο άνθρωπος πρωτοσυνάντησε το είδωλό του. Σήμερα, όμως, που ο καθένας ανεβάζει δεκάδες είδωλά του χάρη στην κατάρα και ευλογία των social media, ο ναρκισσισμός, εκτός από υπαρκτός, είναι και ψηφιακός. Οι διαταραχές που προκαλούνται από τη μανία της εξαντλητικής αυτοφωτογράφισης και της online υπερέκθεσης απασχολεί όλο και πιο συχνά τα ψυχιατρικά συνέδρια, με τους ειδικούς να επιμένουν ότι η υπέρμετρη προσήλωση στο «εγώ και ο εαυτός μου», εκτός από γραφική, σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να αποδειχθεί και επικίνδυνη.

«Δεν μετανιώνω για τίποτα». «Ό,τι έγινε, έγινε». H δήλωση ακούγεται συχνά και σε τόνους που δεν σηκώνουν αμφισβήτηση. Άνθρωποι που φαίνεται πως προσπαθούν να κάνουν έναν απολογισμό της ζωής τους, αποδεικνύεται πως δεν επιθυμούν παρά μιαν επίδειξη. Θα ήθελαν να δείχνουν αδέσμευτοι, «ξεπλυμένοι» από άχρηστες μνήμες. Δεν κοιτάνε προς τα πίσω αυτοί, μόνο μπροστά. Δεν έχει νόημα - ισχυρίζονται - να σκαλίζουμε τα περασμένα, αφού τα περασμένα δεν διορθώνονται. Ίσια μπροστά λοιπόν η ματιά, εμπιστοσύνη στο μέλλον! Αλλά, μήπως αυτός που το φωνάζει είναι μόνο ο φόβος τους;

Το να μην έχει κάποιος αρκετά χρήματα είναι λιγότερο στενόχωρο από το να μην έχει τι να κάνει. Ακόμη χειρότερο είναι το να μην του επιτρέπεται να κάνει κάτι, παρ' όλο που νιώθει ότι θα το μπορούσε. Εκεί περίπου βρισκόταν η Ελλάδα μέχρι να έλθουν καταπάνω της τα τελευταία κύματα προσφύγων και μεταναστών.

Ένας παπάς με την ουσιαστική έννοια της λέξης, δηλαδή πατέρας και όχι τελεστής μυστηρίων μόνον, μας έστειλε το παρακάτω κείμενο για το οποίο τον ευχαριστούμε θερμά.