Ιανουάριος 2016

Όταν παρατηρείς σε κάποιον ναό των Ορθοδόξων την λατρεία, τον τρόπο της, τους μετέχοντες, τους ιερείς, την ατμόσφαιρα γενικά, δεν μπορείς να μη προβληματισθείς. Δεν γίνεται να μη κατακλυσθείς από πνιγηρές σκέψεις και αρνητικά συναισθήματα.

Ο καθένας από τους μετέχοντες προσέρχεται… όποτε θέλει! Με τον τρόπο και την στάση του φανερώνει την αποξένωση του από την ατμόσφαιρα του χώρου. Το άναμμα του κεριού και ο ασπασμός των εικόνων τού έχει γίνει η κύρια (και κυρίως) έκφραση προσευχής. Δεν διανοείται ότι το κερί δεν αντικαθιστά την «υποχρέωση» προσευχής αλλά την επιτείνει. Επικάθεται στην άγνοιά του και η… ξένη γλώσσα της λατρείας και ο καημένος είναι «σαν την μύγα στο γάλα». Με τις εγγενείς δυσκολίες που έχει η προσπάθεια προσευχής  (συγκέντρωση-συμπροσευχή-προσοχή τελουμένων και λεγομένων) συναρμόζεται και η περιέργεια για τον χώρο και η ψυχολογία του αισθήματος «ξένο σώμα» και δεν βλέπει την ώρα να τελειώσει η υποχρέωση και να απαλλαγεί απ΄ αυτή, την, είτε από πιέσεις είτε από φοβίες, παράσταση και παρουσία. Μέσα σ᾿ όλα αυτά… φυσικά δεν έχει την ψυχική αντοχή να ακούσει το κήρυγμα, που και αυτό πολλές φορές αντί διδασκαλίας και κατήχησης, για την ωρίμανση του χριστιανού, γίνεται κουραστικός και ενοχλητικός μονόλογος για θέματα επικαιρότητας ή για σχολαστικισμούς θεολογικών (ο Θεός να τους κάνει) υποπεριπτώσεων.

 Όταν ο Χριστός παρέδιδε στους μαθητές του το μυστήριο της Θ. Ευχαριστίας έλεγε κόβοντας κομμάτια τον Άρτο-Σώμα Του « τοῦτο ποιεῖτε εἰς τήν ἐμήν ἀνάμνησιν» (Λουκ. 22, 19) και ο Απ. Παύλος επαναλαμβάνοντας αυτολεξεί τους λόγους του Χριστού, και επεκτείνοντάς τους και στο Ποτήριο-Αίμα Του, επεξηγεί σε μας «μέχρις ότου ξαναρθεί ο Κύριος, πάντοτε όποτε τρώτε αυτό το ψωμί και πίνετε αυτό το ποτήριο, διακηρύττετε τον θάνατο του Χριστού» (Α’ Κορ. 11, 23-26).

Εμείς σήμερα ας αναλογιστούμε αν μαζευόμαστε στον Ναό την Κυριακή ή τις εορτές για τον ίδιο λόγο!

Αν έχουμε συνείδηση πρώτα, ότι η θ. Λειτουργία είναι συλλογικό έργο και όχι των παπάδων!

Αν αισθανόμαστε, όχι απλώς την ανάγκη ενός θρησκευτικού καθήκοντος, αλλά αν θέλουμε να θυμόμαστε τον Χριστό (τοῦτο ποιεῖτε εἰς τήν ἐμήν ἀνάμνησιν) και να συνδεόμαστε μαζί Του.

Αν μπορούμε και μεις, μαζί με τους αρχαίους εκείνους αγίους μάρτυρες της Καρχηδόνας, να πούμε ότι δεν μπορούμε να ζήσουμε χωρίς το δείπνο του Χριστού και μαζί με εκείνον τον μάρτυρα να επιβεβαιώσουμε: «Ναι, πήγα στην συγκέντρωση και εόρτασα το δείπνο του Χριστού μαζί με τους αδελφούς μου γιατί είμαι χριστιανός».

Η λατρεία της Εκκλησίας (και ακόμα ειδικότερα η Ευχαριστία) έχει χάσει για τους περισσότερους από μας κάθε άμεση σχέση με τη ζωή. Έχει γίνει, στην καλύτερη περίπτωση, ένα από τα πολλά στοιχεία που συνθέτουν την καθημερινότητα μας· «κάτι» που πιθανόν να μας αρέσει ή που πρέπει να κάνουμε… όμως ένα μέσα σ᾿ όλα τ᾿ άλλα! Όχι το κύριο και το καίριο. Μια εκδήλωση από τις πολλές, ανεκτή και ίσως χρήσιμη...

Όμως η Εκκλησία (τα μέλη που συναπαρτίζουν κάθε ενορία) μαζεύεται για να θυμηθεί τον Κύριο της και να μετάσχει στην τροφή της ζωής, που Εκείνος της παρέδωσε, δηλαδή στο Σώμα Του και στο Αίμα Του. Στο Πασχάλιο μυστήριο του Χριστού. Στον τρόπο που εκείνος έδωσε για ελευθερία από την δουλεία της «αιγυπτιακής πλινθοποιίας» - των παθών δηλαδή (ο Φαραώ ανάγκαζε τους Εβραίους, να δουλεύουν στην λάσπη της πλινθοποιίας και οι άγιοι πατέρες αυτό το αντιστοίχησαν με υποδούλωση στα σωματικά πάθη) στην ελευθερία των τέκνων του Θεού. Για την Εκκλησία υπάρχει το ετήσιο Πάσχα (ως το εορταστικό κέντρο) και το εβδομαδιαίο Πάσχα! Κάθε Κυριακή γιορτάζουμε την Ανάσταση του Χριστού. Οι αδελφοί μας οι Ρώσοι ονόμασαν την ημέρα της Κυριακής  Ανάσταση-Βοσκρεσένιε (Voskresen’e).

Από το βιβλίο της Αποκάλυψης μαθαίνουμε την συνήθεια των χριστιανών να ονομάζουν την πρώτη ημέρα της εβδομάδος «ημέρα Κυρίου» (Αποκ. 1, 10). Τώρα πια αυτό είναι ένα από τα χαρακτηριστικά που κάνει τους χριστιανούς να ξεχωρίζουν από τον κόσμο που τους περιβάλλει. Ο άγιος Βασίλειος εξηγεί ότι: «Κυριακή σημαίνει, η μοναδική ημέρα που θα ακολουθήσει τον επίκαιρο χρόνο, η ημέρα δίχως τέλος, που δεν θα γνωρίσει ούτε βράδυ ούτε πρωί, ο άφθαρτος αιώνας, που δεν θα γεράσει. Η ακατάπαυστη Ζωή, που εμψυχώνει τους χριστιανούς και τους ενθαρρύνει στον δρόμο τους» (Περί του Αγίου Πνεύματος).

Η Κυριακή πρέπει να είναι η ημέρα και η συνθήκη που θα μας θυμίζει τους καρπούς της βαπτίσεως μας. Της αφιερώσεώς μας στο Χριστό που μας χώρισε από τον λάθος δρόμο μας και μας «ανέστησε» σε άλλο τρόπο ζωής μαζί Του. «Όταν βαφτιστήκατε «κατεβήκατε στον τάφο» μαζί με τον Χριστό αλλά και αναστηθήκατε μαζί Του, αφού πιστέψατε στον Θεό που Τον ανέστησε από τους νεκρούς» λέει ο Απ. Παύλος (Κολ. 2, 12).

Η Κυριακή είναι η εκλεκτή ημέρα της Πίστεως. Κατ᾿ αυτή το Άγιο Πνεύμα κάνει ζωντανή την «μνήμη» της Εκκλησίας (Ιωαν. 14, 26). Φέρνει μπροστά μας το μυστήριο της Πίστεως, το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, ώστε να διακηρύξουμε τον θάνατό Του και να ομολογήσουμε την Ανάστασή Του. Τα λόγια του Χριστού με τα οποία κλείνει το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο « Εγώ βρίσκομαι μαζί σας όλες τις ημέρες μέχρι το τέλος του κόσμου»’(Ματθ.28,20) αντηχούν μέσα στην Εκκλησία σε κάθε τέλεση της Θείας Ευχαριστίας, από την οποία αντλεί την ζωή της η Εκκλησία. Αυτό το Σώμα του Χριστού, η ενοριακή κοινότητα τελεί τον πάνδημο εορτασμό της Κυριακάτικης Λειτουργίας. Η συνάθροιση της Κυριακής είναι ο προνομιούχος χώρος που εκφράζει και υλοποιεί την ενότητα και φανερώνει την Εκκλησία. Φανερώνει επίσης και την ελπίδα της αναμονής της πραγματοποίησης του ερχομού του Κυρίου. Αυτή η ημέρα δίνει δύναμη και φωτίζει τους μετόχους για τον τρόπο και την ποιότητα της ζωής τους στην εβδομάδα που θα έρθει. Ο Χριστός που γίνεται τροφή μεταδίδει και συντηρεί τις αρετές Του, στην ψυχή και στις ενέργειες των Χριστιανών που Τον κοινωνούν. Η συμμετοχή στο Δείπνο του Κυρίου είναι κοινωνία με τον Χριστό που προσφέρεται στον Πατέρα για μας. Γι᾿ αυτό η Εκκλησία συνιστά στους πιστούς  να κοινωνούν, όταν λαμβάνουν μέρος στην Ευχαριστία. Η κοινωνία χρειάζεται προϋποθέσεις ( την σωστή πίστη και την συγχωρητικότητα προς τους... «εχθρούς») και προετοιμασία (την νηστεία της Τετάρτης και της Παρασκευής, και την, ούτως ή άλλως, καθημερινή προσευχή).

Η ζωή των πιστών, η δοξολογία τους, ο πόνος τους, η προσευχή τους, η δουλειά τους, είναι όλα ενωμένα με τον Χριστό στην θυσία Του και με αυτόν τον τρόπο αποχτούν μια άλλη αξία.

Στο βιβλίο των πρώτων αιώνων που ονομάζεται «Διδαχή των Αποστόλων» διαβάζουμε: «Αφήστε τα πάντα, κατά την ημέρα του Κυρίου, και τρέξτε με προθυμία στην συγκέντρωση της Εκκλησίας και στην δοξολογία, για να ακούσετε τον λόγο της ζωής και να γευτείτε την θεία τροφή που παραμένει αιώνια». Η εκπλήρωση αυτού του χρέους αρχίζει ήδη από το Σάββατο το βράδυ με τον αναστάσιμο Εσπερινό της Κυριακής. Ατυχώς όμως για μας πολλές φορές ισχύει ο λόγος του αγίου Αμβροσίου (397 μ.Χ.) επισκόπου του Μιλάνου: «Ὁ Θεός ἔδωκεν ἡμῶν τόν ἄρτον καθημερινόν καί ἡμεῖς ποιοῦμεν αὐτόν ἐνιαύσιον», δηλαδή, «ο Θεός μάς έδωσε το Σώμα Του, άρτον-τροφή καθημερινή για μας και μεις το λαμβάνουμε μια φορά τον χρόνο»!!

Μένει για μας κόπος αγάπης προς τον Χριστό και τους αδελφούς μας, η απαραίτητη παρουσία συμπροσευχή και συμμετοχή στο Κυριακό Δείπνο της Ευχαριστίας. Ανάμνηση του προσώπου του Χριστού και Ευχαριστιακή μετοχή στα Δώρα του Χριστού (Σώμα και Αίμα Του) για αλλαγή της ζωής μας και ομοιότητα προς Αυτόν, τον οποίον δεχθήκαμε και κάναμε Κύριο της ζωής μας.

 

Με αγάπη και ευχές

ο εφημέριός σας,

π. Θεοδόσιος