Κατήχηση

Το φοβερό ερώτημα

Το φοβερό ερώτημα ” τίς ἥμαρτεν, οὗτος ἢ οἱ γονεῖς αὐτοῦ, ἵνα τυφλὸς γεννηθῇ” των μαθητών αντιστοιχεί στην ενδόμυχη αναζήτηση όλων μας για τον αποδιοπομπαίο τράγο σε κάθε κακό που συμβαίνει στον κόσμο. Βέβαια ξέρουμε πως και για την τωρινή συγκυρία της πανδημίας αλλά και για κάθε είδους πόλεμο ή καταστροφή, που τάχα αποκαλούμε “φυσική”, η αιτία δεν είναι άλλη από την αλαζονεία και τον εγωισμό μας… (Στην περίπτωση του κορωνοϊού όλοι καταλαβαίνουμε πως ξεκίνησε από τις άθλιες συνθήκες υγιεινής σε αγορές ζωντανών ζώων (!!) στην Κίνα και από ένα απολυταρχικό καθεστώς που δεν πήρε έγκαιρα τα μέτρα για τη μη διάδοση του ιού).

Ωστόσο, η πραγματική αγωνία που κρύβεται κάτω από το ερώτημα των μαθητών είναι αν η συμφορά του τυφλού είναι εν τέλει θεϊκή τιμωρία. Και ακριβώς η απάντηση του Ιησού είναι σαφέστατη: οὔτε οὗτος ἥμαρτεν οὔτε οἱ γονεῖς αὐτοῦ, ἀλλ᾿ ἵνα φανερωθῇ τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ ἐν αὐτῷ…. Όχι δεν πρόκειται για θεϊκή τιμωρία, και ούτε ο Θεός μπορεί να είναι αιτία οποιουδήποτε κακού. Όμως, ο Θεός μπορεί από μία κατάσταση προβληματική να δημιουργήσει πολύ μεγαλύτερο καλό! Και φυσικά, αυτό είναι και το επίκεντρο της Σαρακοστής και της εορτής που περιμένουμε να εορτάσουμε… Ο Σταυρικός θάνατος του Αθώου, του Υιού του Θεού, που στάθηκε και το μέγιστο κακό της ιστορίας, γίνεται η αφορμή του μέγιστου καλού, δηλαδή της Ανάστασης και της καθολικής σωτηρίας του ανθρώπου.
Αλλά είναι βαθύτατος και ο τρόπος θεραπείας που ακολουθεί ο Ιησούς σε αυτή την περίπτωση του τυφλού (σε αντίθεση ενδεχομένως με άλλες περιπτώσεις θεραπείας, που θεράπευε μόνω τω λόγω) και που φυσικά δεν περιορίζεται μόνο στο να εξαλειφθεί η σωματική αρρώστια. Ο Χριστός παίρνει χώμα, υπομιμνήσκοντας τη δημιουργία του Αδάμ (= ο εκ της γης, που σημαίνει πως ο άνθρωπος είναι κτιστός αλλά είναι και η κορωνίδα, η επιτομή (emergence) της κτίσεως) και επαναλαμβάνει την πράξη της δημιουργίας δημιουργώντας έναν νέο άνθρωπο (nouvel homme). Kαι όταν ζητά από τον Τυφλό να πλυθεί στην κολυμβήθρα του Σιλωάμ (= ο Απεσταλμένος = ο Μεσσίας) υπομιμνήσκει το Βάπτισμα, που είναι Δώρο του Θεού στον άνθρωπο και που τον καθιστά μία καινή κτίση, όχι ένα ζώο με υψηλότερη ενδεχομένως νοημοσύνη (homo sapiens) αλλά τον καθιστά τέκνο του Θεού.
Δεν είναι ακόμη τυχαίο το όνομα της κολυμβήθρας του Σιλωάμ, που ερμηνεύεται Απεσταλμένος, Μεσσίας. Ο Χριστός άρα είναι ο Μεσσίας που υποδεικνύει τον τρόπο, τις πράξεις (gestes) της υιοθεσίας των ανθρώπων από το Θεό… Αυτές τις πράξεις τις καλούμε μυστήρια (sacrements) και αυτές ο Χριστός παρέδωσε στην Εκκλησία Του. Ο ρόλος της Εκκλησίας είναι άρα να συντηρεί ανοικτό -μέσω των μυστηρίων- το δρόμο της υιοθεσίας των ανθρώπων από το Θεό.
Και η δωρέα της υιοθεσίας είναι το Φώς. Και το μεν φυσικό φώς είναι αυτό που ενεργοποιεί την αίσθηση την όρασης, μέσω της οποίας μπορούμε να γνωρίσουμε τη Δημιουργία. Χωρίς φως, τα μάτια μας, όσο τέλεια και αν είναι δε μπορούν να αισθανθούν και να γνωρίσουν τη δημιουργία. Κατ΄ ανάλογο τρόπο και ο Χριστός, είναι το Φως που επιτρέπει στα έσω μάτια να γνωρίσουν -πέρα από την κτιστή δημιουργία- τον Δημιουργό και Πατέρα, Αυτόν που καλεί στην υιοθεσία. Αυτή τη γνώση που χαρίζει το Φως του Χριστού καλούμε πίστη και αυτό είναι η δωρεά του Βαπτίσματος (όταν ξεκινούσαν οι κατηχούμενοι την κατήχηση τους προς το Βάπτισμα, στην ερώτηση “Τί θέλετε από την Εκκλησία;” Απαντούν: Την πίστη!!). Η πίστη είναι μία γνώση που δεν μπορεί να αποκαλυφθεί από το κτιστό φως, παρά μόνο από το Χριστό-Φως. Γι’ αυτό και ο Χριστός ολοκληρώνει τη θεραπεία του τυφλού με την ερώτηση: σὺ πιστεύεις εἰς τὸν υἱὸν τοῦ Θεοῦ; Και η απάντηση του Τυφλού είναι η προσκύνηση του Χριστού. Ο πρώην τυφλός εντάσσει τον εαυτό του στην καινή κτίση που εγκαθιδρύει ο Χριστός αποκτώντας και την αίσθηση του κτιστού φωτός και την αίσθηση του Φωτός που είναι ο Χριστός.
Σε αυτή την δύσκολη συγκυρία, ας σκεφτούμε: Πού είναι η έξοδος της δοκιμασίας, πού είναι το αληθινό Φώς; Είναι δυνατό από αυτή τη συγκυρία ο Θεός να γεννήσει πολύ μεγαλύτερο καλό… Να γεννήσει αδελφοσύνη, αμοιβαίο ενδιαφέρον και προσοχή, να νεκρώσει τον ατομικισμό και την λογική “μόνο για την πάρτη μας”, τη λογική του χρήματος που ρυθμίζει τα πάντα και την περιφρόνηση των άλλων. Ας εκμεταλλευθούμε αυτή την περίοδο για να αναθεωρήσουμε τις βεβαιότητες μας και να καταλάβουμε πως η απόλυτη αξία είναι ο άνθρωπος, όχι για άλλο λόγο, αλλά γιατί ο Χριστός ήρθε και κατοίκησε την ανθρωπότητά μας για να φτιάξει μια καινή κτίση, ένα καινό άνθρωπο. Αυτός δεν είναι παρά ο άνθρωπος που γίνεται δεκτικός στη Χάρη του Θεού, που αφήνεται να αγαπηθεί από το Θεό, ώστε και αυτός με τη σειρά του να μπορέσει να αγαπήσει.

Αρχιεπίσκοπος του Παρισιού  Michel Aupetit

Συγγραφέας

Αφήστε μια απάντηση