……………………………………………………………………………………………………….
Η δράση του ενοχικού συμπλέγματος γίνεται αντιληπτή στον παρατηρητή της συμπεριφοράς κάποιου ανθρώπου σε πρώτη φάση από την λειτουργία της προβολής. Το σύμπλεγμα προβάλλεται. Η προσωπική ενοχή προβάλλεται-αποτυπώνεται πάνω σε κάποιο εξωτερικό αντικείμενο συγγενές με το ενοχικό θέμα. Έτσι παραδείγματος χάρη η απωθημένη προσωπική ενοχή προβάλλεται στο πρόσωπο και στο έργο του Ιούδα.
Το θρησκευτικό άτομο που έχει απωθήσει την ενοχή του στο ασυνείδητο, βλέπει στην εικόνα του Ιούδα τον εαυτό του! Με ασυνείδητο τρόπου βιώνει θρησκευτική ενοχική συγγένεια με τον Ιούδα. Επειδή μάλιστα κάτι τέτοιο είναι συμπλεγματικό βίωμα, μπορούμε να μιλάμε για ταύτιση του ατόμου (που προβάλλει την ενοχή του στον Ιούδα) με το ενοχικό αυτό σύμβολο, γεγονός που ο Γιούνγκ ονομάζει «συμπλεγματική ταύτιση».
Η συμπλεγματική ταύτιση είναι ανάστροφη και αρνητική ψυχική λειτουργία, διότι αφού είναι συμπλεγματική δεν είναι συνειδητή. Και επειδή δεν είναι συνειδητή γίνεται αυτόνομη, πράγμα που της επιτρέπει… επιδίωξη προσωπικών σκοπών! Κάτι τέτοιο συνεπάγεται δέσμευση της ελευθερίας του ανθρώπου στην ορισμένη περιοχή του ψυχικού βίου που υπηρετεί τους σκοπούς του συμπλέγματος. Δηλαδή ο άνθρωπος συμπεριφέρεται στο συγκεκριμένο τομέα, όπως ακριβώς θέλει το σύμπλεγμα. Συνήθως αυτά όλα… προδίδονται με την επιθετική στάση εναντίον του Ιούδα. Κάθε θρησκευόμενος, που απωθεί σταθερά και επίμονα καυστικά ενοχικά βιώματα, συνήθως εκφράζεται επιθετικά για τον Ιούδα! Μισεί τον Ιούδα! Έτσι αντιδρούν και αντιμετωπίζουν, τα θρησκευόμενα άτομα τις ενοχές, όταν, όχι απλώς δεν έχουν… αγιότητα, αλλά ούτε καν υγιή ενοχική ευαισθησία διαθέτουν.
Πρέπει εδώ να υπενθυμίσουμε ότι η επιθετικότητα κατά του Ιούδα προέρχεται πάντοτε από την εχθρική στάση της ψυχολογικής συνείδησης με το ενοχικό βίωμα που απωθούμε. Το θρησκευόμενο άτομο μη αντέχοντας και μη ανεχόμενο την εμπειρία και το βίωμα ενοχής στην συνείδηση του, μεταθέτει βίαια, απωθεί δηλαδή, κάθε ενοχή στο ασυνείδητο. Αυτό σημαίνει ότι απεχθάνεται και μισεί την ενοχή του. Συνεπώς το σύμπλεγμα εκφράζει την εχθρική κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει το συνειδητό και το ασυνείδητο του. Το θρησκευτικό άτομο κατά βασιν μισεί τον εαυτό του, λόγω της ενοχής. Δευτερευόντως, εξαιτίας της “συμπλεγματικής” δραστηριότητας όλων των (παραπάνω) απωθημένων ενοχικών βιωμάτων, αντιδρά με επιθετικότητα σε κάθε ενοχικό ερέθισμα ή ενοχικό σύμβολο.
Το ιστορικό πρόσωπο του Ιούδα είναι άξιο των συνεπειών των πράξεών του, και κάθε υγιής θρησκευτική συνείδηση τον καταδικάζει για την προδοσία. Όμως ας τον αφήσουμε στα χέρια του Θεού, από τα οποία δεν κινδυνεύει…
Η δραστική επιθετικότητα όμως του θρησκευόμενου ατόμου, που παρουσιάζεται σε πολλές περιπτώσεις εναντίον του Ιούδα, αποτελεί υπερβολή, που φανερώνει φάσεις που “περνάει” ο άνθρωπος κάνοντας αρνητικό ενοχικό διάλογο με το θέμα Ιούδας. Στην χριστιανική παράδοση και διαδρομή ζωής προς την αγιότητά του Χριστού, έχει πάντοτε αμείωτο κύρος ο λόγος του Κυρίου «… ὁ ἀναμάρτητος ἡμῶν πρῶτος βαλέτω λίθον…» (Ιω. 8, 9).
Οι άγιοι δεν εκφράζονται επιθετικά στις διαπροσωπικές σχέσεις, όταν βρίσκονται μπροστά σε προφανώς ένοχα άτομα. Οι άγιοι είναι βαθιά πεπεισμένοι για την προσωπική τους ενοχή και έτσι “δικαιολογούν” απόλυτα την ενοχή των συνανθρώπων τους και δεν τους την καταλογίζουν.
Αυτή η συμπεριφορά των Αγίων έναντι της ενοχής των αδελφών τους είναι το μετρό εκτιμήσεως της έντασης της επιθετικότητας ενός ανθρώπου στην ενοχή του πλησίον. Αποτελεί διόπτρα-τηλεσκόπιο με την οποία φανερώνεται ο βαθμός της αποφόρτισης των προσωπικών ενοχικών βιωμάτων.
Όσο σφοδρότερα επιτίθεται κάνεις εναντίον της ενοχικής εικόνος του Ιούδα (και καθενός τον οποίον αξιολογεί ως Ιούδα), τόσο προφανέστερα αποκαλύπτει το μέγεθος των προσωπικών του ενοχικών απωθήσεων.
……………………………………………………………………………………………………….
Ιωάννη Κορναράκη: Ο Ιούδας,
Εκδόσεις Κυριακίδη, 1991, σελ. 95-97
Θεματολογικές ετικέτες