Κατήχηση, Συνέντευξη

ΟΔΕΥΟΝΤΑΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ

Κουβεντιάζοντας με τον επίσκοπο Erik Varden

Υπάρχει πόλεμος στην Ευρώπη, ζούμε με πυρηνικές απειλές και ήρθαν σε… παράταξη και οι κρίσεις: Κλιματική κρίση, φυσική κρίση, ενεργειακή κρίση και οικονομική κρίση. Τα κακά νέα είναι πολλά, και τώρα να και ο ερχομός του Χριστού!

Μπαίνουμε σε μια εποχή που πρέπει να είναι γεμάτη χαρά, προσμονή και ελπίδα. Πώς μπορούμε όμως να έχουμε καλή διάθεση, όταν ζούμε σε μια τόσο ζοφερή εποχή;

Η διάθεση μπορεί εύκολα να γίνει ένα είδος ειδώλου, λέει ο επίσκοπος της Καθολικής Επισκοπής του Τρόντχαϊμ, Έρικ Βάρντεν.

Καθόμαστε στο άνετο γραφείο του στον καθεδρικό ναό του St. Olav στο Τρόντχαϊμ και μιλάμε για τον εορτασμό της Έλευσης και των Χριστουγέννων σε μια εποχή που για πολλούς είναι πολύ βαριά και ζοφερή. Ο επίσκοπος σερβίρει καφέ και μπισκότα, κι έξω ο ήλιος δύει νωρίς μέσα στο μπλε-μοβ φως του Νοεμβρίου. Ο επίσκοπος είναι ευδιάθετος και φιλικός. Η ατμόσφαιρα είναι καλή, πρέπει να πει κανείς.

– Εστιάζουμε πολύ εύκολα στο πώς βιώνουμε καταστάσεις ή στο πώς ζούμε ανθρώπους, αντί να εστιάζουμε στην ουσία των καταστάσεων και των ανθρώπων, που έχουν αφ’ εαυτού. Θέλουμε να δημιουργήσουμε μια ατμόσφαιρα που έχουμε ορίσει εκ των προτέρων! Το κριτήριο για την εμπειρία, γίνεται η εμπειρία μας από αυτήν! Ο κόσμος περιορίζεται στην αντίληψή μου για τον κόσμο! Έτσι, ανάβουμε λιβάνι για να φτιάξουμε… ατμόσφαιρα, ενώ η ζωή, όπως είναι στην πραγματικότητα σε όλο της το απρόβλεπτο, μπορεί να μας προσπεράσει. Η χαρά και η ελπίδα που συνδέονται με την εποχή της Έλευσης του Χριστού (Advent) είναι αποτελέσματα μιας προσδοκίας για παρουσία, μέσω της ενσάρκωσης, του Θεού στη γη. Μπορεί να γίνει παράλογο, σε μια κοσμική πραγματικότητα, όταν δημιουργείς μια ατμόσφαιρα ελπίδας και χαράς, χωρίς να είναι προφανές ποια είναι η πηγή της χαράς. Όλοι θέλουμε τη θαλπωρή και τη χαρά· κι εγώ. Αλλά πρέπει να αναρωτηθούμε: Περί τίνος πρόκειται;

– Ποια είναι λοιπόν η ουσία του Advent (=προετοιμασία για τον Ερχόμενο=Adventns) και των Χριστουγέννων;

– Είναι το υπέροχο γεγονός ότι ο παντοδύναμος Θεός, ο Δημιουργός του ουρανού και της γης, ενός σύμπαντος που είναι μεγαλύτερο από ό,τι μπορούμε να καταλάβουμε, επιτρέπει στον εαυτό του να περιοριστεί στην σωματική παρουσία ενός ανθρώπου, για να είναι ανάμεσά μας και να παραμείνει ανάμεσά μας, απαντά ο επίσκοπος.

Στον όμορφο αλλά αυστηρό καθεδρικό ναό χτισμένο από τούβλα, υπάρχουν ακόμα λίγα που θυμίζουν Έλευση, και πολύ λιγότερο Χριστούγεννα! Αλλά πάνω από το ταπεινό σκαμνί προσευχής του επισκόπου σε μια γωνιά του γραφείου, κρέμεται μια εικόνα με το μωρό Ιησού. Το νεογέννητο δεν είναι στην αγκαλιά της Μαρίας, όπως έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε, αλλά του Ιωσήφ, του ξυλουργού από τη Ναζαρέτ.

Πόνος εγκατάλειψης

Τα Χριστούγεννα δεν «λειτουργούν» απλώς αναδρομικά. Δεν τα γιορτάζουμε απλώς για να θυμηθούμε κάτι ωραίο, που συνέβη πριν από πολύ καιρό, εξηγεί ο Varden. Έχουν περάσει μόλις δύο χρόνια από τότε που χειροτονήθηκε επίσκοπος της επισκοπής Τρόντχαϊμ. Αισθάνεται καλοδεχούμενος και ευδοκιμεί σε μια ποικιλόμορφη επισκοπή με έως και 120 εθνικότητες. Ήταν μια ευτυχισμένη χρονιά, λέει.

– Από τη στιγμή που ο Λόγος έγινε άνθρωπος, το να είσαι άνθρωπος είναι κάτι νέο. Η ανθρώπινη φύση μας ανανεώνεται, και δίνεται η ευκαιρία να γνωρίσουμε τον Θεό! Ποτέ δεν μπορεί κανείς να θαυμάσει αρκετά γι’ αυτό! Αυτή είναι μια πτυχή του Χριστιανισμού που τα Χριστούγεννα την κάνουν ορατή. Είναι ιδιαίτερα σημαντική αυτή η στιγμή. Από χριστιανική άποψη, μόνο η ενσάρκωση του Χριστού εξηγεί τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος. Το ότι ο υιός του Θεού γεννιέται σε στάβλο, ως άνθρωπος, που μέσα από τη γέννησή του, τη ζωή και τον θάνατο και την ανάστασή του, μας δείχνει την πληρότητα της ανθρώπινης ζωής και τις ανθρώπινες δυνατότητες. Περιλαμβάνει επίσης την εμπειρία του μεγάλου πόνου και της εγκατάλειψης. Δεν είναι μια ρόδινη και ρομαντική εικόνα της ύπαρξης που μας προσφέρει ο Χριστός, αλλά κάτι πολύ ρεαλιστικό, εξηγεί ο Επίσκοπος Erik.

– Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που νιώθουν πόνο τώρα;

– Ναι, αντικειμενικά υπάρχουν πολλά να φοβάσαι στον κόσμο. Φοβάμαι και εγώ. Αλλά την ίδια στιγμή, είμαι βέβαιος ότι κάτω από όλα αυτά που συμβαίνουν, ο κόσμος είναι χτισμένος πάνω σε μια άπειρη καλοσύνη που τελικά κερδίζει, απαντά. Ο επίσκοπος προσεύχεται για ειρήνη κάθε μέρα, τόσο στην εκκλησία όσο και ιδιωτικά-προσωπικά!

Όταν μιλάει για τους προσωπικούς του φόβους, εννοεί ότι συνειδητοποιεί πόσα υπάρχουν στον κόσμο που δικαιολογημένα προκαλούν άγχος. Αλλά δεν ζει σε μιά διαρκή κατάσταση τρόμου. Πιστεύει στην πρόνοια του Θεού. Πιστεύει ότι η ιστορία κινείται προς έναν στόχο, ότι ακόμη και οι αβέβαιοι καιροί που ζούμε τώρα έχουν να παίξουν το ρόλο τους στην υλοποίηση αυτού του στόχου…!

– Μη φοβάσαι

– Μέσα σε όλα αυτά που φοβόμαστε, έχουμε την εντολή του Χριστού: Μη φοβάσαι. Και γιατί αυτό; Ναι, γιατί ο Παύλος λέει για τον Χριστό ότι νίκησε τον κόσμο. Το γεγονός ότι ο κόσμος είναι ένα οδυνηρό μέρος είναι κάτι που η βιβλική αφήγηση δεν το έχει παραβλέψει ποτέ. Στο Βιβλίο της Γένεσης, διαβάζουμε για τον άνθρωπο που, μέσω της εξέγερσής του, μπαίνει σε έναν κόσμο με τριβόλους και γαϊδουράγκαθα, αλλά ότι αυτός ο κόσμος δεν είναι ο τελικός μας προορισμός. Στην κατάσταση που βρισκόμαστε τώρα, πρέπει να αναρωτηθούμε: Τι ψάχνουμε; Γιατί ζούμε; Έχουμε κάτι που μπορεί να μας φέρει κοντά;

– Ποια είναι η απάντηση;

– Η Εκκλησιά! Η λέξη «Εκκλησία», προέρχεται από μια ελληνική λέξη που σημαίνει κλήση σε σύναξη. Δηλαδή μια κοινωνία ή μια μονάδα που έχει προκύψει από ένα κόσμο ατόμων. Με τη χάρη του Θεού και το ευαγγέλιο, είναι δυνατό να σχηματίσουμε μια συμφιλιωμένη κοινότητα σε έναν κόσμο που χαρακτηρίζεται από διχόνοια και κάτω από το φως του Κυρίου, που μας φωτίζει το σκοτάδι! Είναι επίσης μέρος του Ευαγγελίου των Χριστουγέννων. Το σκοτάδι δεν μπορεί να νικήσει το φως. Το ερώτημα που παραμένει για μας είναι: Είμαι αξιόπιστος φορέας του φωτός;

– Τι είναι αυτό το φως;

– Ο Θεός είναι φως, λέει η Γραφή. Το φως της παρουσίας του Θεού γίνεται ορατό σε εμάς εν Χριστώ. Οι Χριστιανοί έχουμε μεγάλη ευθύνη για τον τρόπο που ζούμε. Η Έλευση και τα Χριστούγεννα δεν είναι μόνο άνετα και ευχάριστα. Πρέπει επίσης να αναρωτηθούμε εάν αυτό στο οποίο πιστεύουμε είναι ορατό, ώστε να μπορεί να είναι παρηγορητικό και βοήθεια στους άλλους. Ο Χριστός είναι η ελπίδα μας, αλλά το καθήκον μας είναι να γινόμαστε και να είμαστε η ελπίδα που δίνει ο Χριστός. Πρέπει να πιστεύουμε, να έχουμε ελπίδα, να ζούμε σύμφωνα με τις εντολές, να αναρωτιόμαστε: Τι χρειάζομαι να γίνω, μέχρι τώρα; Κάνοντας αυτή την ερώτηση, μπορούμε να ξεπεράσουμε το αίσθημα της αδυναμίας. Υπάρχει πάντα κάτι που μπορούμε να κάνουμε για κάποιον! Να χαρίσουμε ένα χαμόγελο, να ανοίξουμε μια πόρτα τουλάχιστον. Είναι υπέροχο να πιστεύουμε στον Θεό, που πιστεύει σε εμάς και να μας εμπιστεύεται τον εαυτό του σαν μικρό παιδί. Αυτό είναι το μήνυμα των Χριστουγέννων.

– Τι μπορεί να μας παρηγορεί σε σκοτεινούς καιρούς;

– Υπάρχουν εκατοντάδες καλές συμβουλές, αλλά θα δώσω μία. Είναι να διαβάζεις ένα κεφάλαιο του Ευαγγελίου, κάθε μέρα, και να κάνεις ένα πράγμα που σου λέει το Ευαγγέλιο να κάνεις, κάθε μέρα. Αυτό θα μπορούσε να είναι μια καλή αρχή.

– Να είστε λίγο αναρχικοί, αντίθετοι και ελεύθεροι σε σχέση με τις καταναλωτικές προσδοκίες της εποχής που μπαίνουμε! Μπορούμε να αποφασίσουμε μόνοι μας αν θέλουμε να είμαστε αντίθετες δυνάμεις, να πούμε όχι και να μην αφεθούμε να χειραγωγηθούμε από την καταναλωτική υστερία. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να μαζευόμαστε, να περνάμε καλά.

– Έχουμε εγκαταλείψει τον Θεό; Πολλοί νιώθουν ότι ο Θεός μας έχει εγκαταλείψει, όπως φαίνεται τώρα ο κόσμος. Τι μπορείτε να τους πείτε;

– Νομίζω ότι το σχετικό ερώτημα είναι ότι, μήπως εμείς έχουμε εγκαταλείψει τον Θεό; Οι κρίσεις που βλέπουμε τώρα είναι οι συνέπειες της δομικής αδικίας, των κακών αποφάσεων και της πολιτικής ακρισίας. Η κλιματική κρίση, για παράδειγμα, είναι αποτέλεσμα μιας διαδικασίας που εμείς οι άνθρωποι ακολουθήσαμε μανιωδώς για πάρα πολύ καιρό, παρόλο που γνωρίζαμε ότι είναι και ήταν επιβλαβής. Αν πάμε στο κατάστημα και αγοράσουμε ένα κομμάτι μπριζόλα, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα το κρέας να προέρχεται από τη Ναμίμπια. Το γεγονός ότι φτιάχνουμε ένα στιφάδο από ένα κομμάτι κρέας που έχει μετακινηθεί από την άλλη άκρη του πλανήτη, επειδή είναι πέντε κορώνες φθηνότερο από το κρέας από το κοντινό Melhus, λέει πολλά για τις συνθήκες για τις αποφάσεις μας. Είναι παράλογο και εντελώς διεστραμμένο!

– Βοηθάει η προσευχή;

– Η προσευχή είναι μια τεράστια δύναμη, πάντα εποικοδομητική. Η προσευχή έχει επίσης μεγάλες απαιτήσεις. Εάν ζητώ από τον Θεό ειρήνη, πρέπει να είμαι διαθέσιμος να γίνω και να είμαι φορέας και οικοδόμος της ειρήνης του Θεού. Πρέπει να εγκαταστήσω την ειρήνη στη δική μου ύπαρξη, στη δική μου καρδιά, στις σχέσεις μου με τους άλλους, απαντά ο Επίσκοπος Ερίκ.

– Πώς προετοιμάζεται κάποιος για το Advent και τα Χριστούγεννα;

– Πρώτα και κύρια ακολουθώντας τη λειτουργία, τόσο πλούσια σε αυτή την εποχή. Αφιερώνοντας λοιπόν χρόνο τόσο για στοχαστική σιωπή όσο και για καλή παρέα με τους άλλους. Τα Χριστούγεννα μας θυμίζουν ότι το πραγματικό νόημα της ζωής μας βρίσκεται έξω από εμάς. Μπορούμε να το εξασκήσουμε αυτό στις οικογένειες και τις φιλίες μας, που μας δίνονται ως πηγές ωρίμανσης, ανάπτυξης και χαράς. Δόξα τω Θεώ!

Αφήστε μια απάντηση