Συναντώντας τον ιδρυτή της μοναστικής κοινότητας του Ταιζέ αδερφό Roger.
Τον Αύγουστο του 1940, ο αδερφός Roger ήταν μόνος όταν βρήκε ένα σπίτι στην Ταιζέ, ένα μικρό χωριό στην νότια Βουργουνδία. Ήταν μόλις 25 χρονών όταν άφησε την Ελβετία, την γενέτειρα του, για να δημιουργήσει μια κοινότητα στην Γαλλία, τη χώρα καταγωγής της μητέρας του, όπου ο πόλεμος βρισκόταν σε εξέλιξη.
Αδερφέ Roger τι σας έρχεται στο μυαλό όταν σκέφτεστε τις απαρχές και την ιστορία της κοινότητας Ταιζέ;
Πίσω στον Πρώτο Παγκόσμιο πόλεμο, κατά την διάρκεια των βομβαρδισμών, η γιαγιά της μητέρας μου υποδεχόταν ανθρώπους που αναζητούσαν καταφύγιο μέσα στο σπίτι της, κοντά στο Παρίσι. Ήταν το παράδειγμα της που με ώθησε να πάω να ζήσω στην Γαλλία και να δημιουργήσω μια κοινότητα, όταν έφυγα από την Ελβετία το 1940. Ήταν καιρός πολέμου και πάλι, και ήμουν βέβαιος ότι όφειλα να βοηθήσω τους ανθρώπους που περνούσαν δοκιμασίες.
Όταν βρήκα ένα σπίτι στο χωριό Ταιζέ, ήρθα σε επαφή με κάποιους φίλους στη Λυών. Η Βόρεια Γαλλία ήταν υπό κατοχή. Μου μίλησαν για κάποιους ανθρώπους που προσπαθούσαν να περάσουν στις νότιες περιοχές της χώρας και μου πρότειναν να βοηθήσω όσους χρειάζονταν καταφύγιο. Μερικοί από αυτούς ήταν Εβραίοι. Οι εγκαταστάσεις βεβαίως τότε ήταν πολύ κακής ποιότητας και δεν υπήρχε τρεχούμενο νερό, έτσι συνηθίζαμε να φέρνουμε πόσιμο νερό από το πηγάδι του χωριού. Δεν θα ξεχάσω ποτέ ένα καλοκαιρινό απόγευμα του 1940. Καθόμουν στο μικρό γραφείο μου γνωρίζοντας ότι διέτρεχα κίνδυνο αφού υποδεχόμουν πρόσφυγες. Η απειλή της σύλληψης βάραινε. Αστυνομικοί με πολιτικά ρούχα είχαν έρθει αρκετές φορές να μου κάνουν ερωτήσεις. Εκείνο το απόγευμα για να αντιμετωπίσω το φόβο που είχε ριζώσει βαθιά μέσα μου, “έπιασα” τον εαυτό μου να λέει μια προσευχή στο Θεό: «Ακόμα κι αν χάσω τη ζωή μου, γνωρίζω ότι Εσύ ζωντανέ Θεέ θα συνεχίσεις ό,τι ξεκίνησε εδώ, την δημιουργία μιας κοινότητας». Τον Οκτώβριο του 1942 ένας φίλος μου είπε ότι μας είχαν ανακαλύψει και ότι όχι μόνο έπρεπε να σταματήσω να δέχομαι πρόσφυγες αλλά και να φύγω από το Ταιζέ για ένα διάστημα. Πριν περάσουν δύο χρόνια, το φθινόπωρο του 1944 ήμουν σε θέση να ξαναγυρίσω. Αυτή τη φορά δεν ήμουν πια μόνος. Ήμασταν τέσσερεις αδερφοί.
Γιατί θέλατε να ξεκινήσετε μια κοινότητα;
Όταν ήμουν νέος έβλεπα έκπληκτος χριστιανούς να μιλάνε για τον Θεό της αγάπης, ενώ την ίδια στιγμή να σπαταλάνε πολλή ενέργεια στο να δικαιολογούν αντιθέσεις. Και αναρωτήθηκα: Για να επικοινωνήσω με τον Χριστό υπάρχει άραγε τίποτε πιο προφανές από μια ζωή δοσμένη σ’ Αυτόν; Μια ζωή στην οποία κάθε μέρα η συμφιλίωση με τον Χριστό επιτυγχάνεται με συγκεκριμένες ενέργειες και πράξεις;
Από τότε αυτή η διαίσθηση δεν με άφησε ποτέ, ότι δηλαδή η ζωή στην κοινότητα είναι ένα σημάδι ότι ο Θεός είναι αγάπη και μόνο αγάπη. Σιγά-σιγά η πεποίθηση μεγάλωσε μέσα μου ότι ήταν απαραίτητο να δημιουργηθεί μια κοινότητα με ανθρώπους που θα ήταν αποφασισμένοι να αφιερώσουν ολόκληρη την ζωή τους, που θα επεδίωκαν να καταλαβαίνουν ο ένας τον άλλον και θα ζούσαν συνεχώς με επικοινωνία. Μια κοινότητα όπου η καλοσύνη της καρδιάς και η απλότητα θα ήταν το επίκεντρο.
Είναι γεγονός ότι οι πιστοί μπορούν να ζωντανέψουν το Ευαγγέλιο μόνο μέσω της δικής τους ζωής. Τρείς αιώνες μετά τον θάνατο του Χριστού, ένας χριστιανός από την Βόρεια Αφρική, ο Αυγουστίνος, έγραψε: «Αγάπα και πες το με την ζωή σου». Ναι, αγάπα, και πες το όχι μόνο με λέξεις αλλά με το παράδειγμα σου.
Με τον καιρό, όλο και περισσότεροι νέοι άνθρωποι άρχισαν να έρχονται στο Ταιζέ και σήμερα η κοινότητα σας καλωσορίζει νέους ανθρώπους απ’ όλο τον κόσμο. Πως βλέπετε τους νέους ανθρώπους σήμερα;
Ένας μεγάλος αριθμός νέων ανθρώπων σ’ όλο τον κόσμο αναρωτιέται: «Υπάρχει ελπίδα για το μέλλον;». Πολλοί από αυτούς έχουν στιγματιστεί κατά την παιδική ή εφηβική ηλικία, επειδή εγκαταλείφθηκαν είτε επειδή διαλύθηκαν οι οικογένειες τους. Μερικοί από αυτούς ρωτούν: «Πού μπορώ να βρω ένα νόημα στην ζωή μου;». Μαζί με τους ανθρώπους που υποδεχόμαστε είτε στη Ταιζέ, είτε σε άλλες αδελφότητες, όπου μερικοί αδελφοί ζουν με τους φτωχούς, σε διαφορετικά μέρη του κόσμου, θα επιθυμούσαμε να ψάξουμε μαζί για να βρούμε μια νέα ζωτικότητα στις πηγές της πίστης και για να προετοιμάσουμε τους εαυτούς μας να «ζωντανέψουμε» τον Χριστό για τους άλλους. Η κοινότητα μας είχε πάντα αυτά τα δύο ιδανικά: α) να προχωρήσει σε μια εσωτερική, πνευματική ζωή που συντηρείται, εκτός των άλλων, από την ομορφιά της κοινής προσευχής· και β) να αναλάβει ευθύνες για να γίνει ο κόσμος ένα καλύτερο μέρος να ζήσει κανείς.
Πού μπορούμε να βρούμε ελπίδα για τον σημερινό κόσμο;
Είναι αλήθεια ότι πολλοί άνθρωποι έχουν αποθαρρυνθεί, αυτό που είναι όμως μεγαλύτερη αλήθεια είναι ότι παντού στον κόσμο υπάρχουν νέοι άνθρωποι που είναι εφευρετικοί και δημιουργικοί. Γνωρίζουν ότι είναι κρίσιμο να αφήσουν πίσω τους την περίοδο της δυσπιστίας και να ανοίξουν δρόμους εμπιστοσύνης. Πράγματι, πάρα πολλοί άνθρωποι επιζητούν να θεραπεύσουν τις πληγές της ανθρωπότητας. Στέκοντας ενώπιον του Θεού με προσευχητική υπομονή, η πίστη τους μπορεί να ομορφύνει την ζωή γύρω τους. Γνωρίζουν ότι, χωρίς να έχουν οι ίδιοι επίγνωση η ελπίδα λάμπει μέσα τους.
Μπορούν οι νέοι άνθρωποι να συμβάλλουν με κάποιον τρόπο στην παγκόσμια ειρήνη;
Ένας χριστιανός, ο Αμβρόσιος, που έζησε και ήταν επίσκοπος στο Μιλάνο έγραψε πολλά χρόνια πριν: «Ξεκίνα να δουλεύεις το έργο της ειρήνης πρώτα με τον εαυτό σου, έτσι ώστε έχοντας ειρηνεύσει ο ίδιος, θα μπορέσεις να φέρεις την ειρήνη στους άλλους». Η ειρήνη μπορεί να έρθει στη γη πιο σύντομα αν ένας αυξανόμενος αριθμός ανθρώπων τολμήσει να αναρωτηθεί: μπορώ να γίνω ένας φορέας της πίστης γύρω μου;
Καθένας από εμάς μπορεί να ξεκινήσει στο μέρος όπου ζει, να γίνει μια εστία όπου θα καίει η φωτιά της ειρήνης. Ζούμε σ’ ένα κόσμο όπου το φώς και το σκοτάδι συνυπάρχουν. Αν οι νέοι άνθρωποι με την υποστήριξη από τους μεγαλύτερους γίνονταν η εστία όπου η ειρήνη θα ακτινοβολούσε στις ζωές τους θα μπορούσε να υπάρξει φως στην ανθρωπότητα. Και από την πλευρά μου, θα μπορούσα να ταξιδέψω στα πέρατα του κόσμου αν είχα την δυνατότητα και να πω ξανά και ξανά πόσο πολύ εμπιστεύομαι τις νέες γενιές.
Συχνά προετοιμάζετε συναντήσεις σε μεγάλες πόλεις της Ευρώπης ή άλλες ηπείρους ως στάδια ενός «Προσκυνήματος εμπιστοσύνης στον κόσμο». Ποιός είναι ο σκοπός αυτών των συναντήσεων;
Αρχικά δεν φανταστήκαμε ότι θα φτάναμε στο σημείο να καλωσορίζουμε ανθρώπους, πουθενά αλλού εκτός από το Ταιζέ. Αλλά για πολλά χρόνια οι αδελφοί μου κι εγώ παρατηρούσαμε με ανησυχία ότι σε τεράστιες περιοχές της γής, νέοι άνθρωποι αποστασιοποιούνται από την πίστη. Έτσι είπαμε στους εαυτούς μας: καλό είναι να πάμε εκεί που ζούν, στις πόλεις, να ψάξουμε μαζί τους να αναζητήσουμε αν είναι δυνατόν, να τους κάνουμε να προσέξουν την μοναδική κοινωνία που είναι αυτή της Εκκλησίας. Αυτό μας οδήγησε να ετοιμάσουμε συναντήσεις στην Ευρώπη και σε άλλες ηπείρους. Δεν οργανώνουμε κανένα είδος νεανικού κινήματος γύρω από την αδελφότητα μας. Προετοιμάζουμε αυτές τις συναντήσεις σε συνεργασία με τις ενορίες.
Βλέπετε καμία ελπίδα συμφιλίωσης μεταξύ των Χριστιανών;
Θα ήθελα να αναφέρω ότι το πιο κοινό πράγμα στο Ευαγγέλιο είναι η συγχώρηση. Πράγματι, το Ευαγγέλιο φέρνει μια ανατροπή: ο Χριστός ποτέ δεν καταδικάζει ούτε τιμωρεί. Ο Θεός δεν μπορεί να κάνει τίποτα άλλο πέρα από το να αγαπά. Χωρίς την συγχώρηση τι μέλλον θα υπάρχει για την ανθρωπότητα; Χωρίς την συγχώρηση, χωρίς την συμφιλίωση τι μέλλον θα υπάρχει για τους διαιρεμένους χριστιανούς ή την ανθρώπινη οικογένεια στη γη;
Έτσι, στην αρχή της τρίτης χιλιετίας είναι αδήριτη ανάγκη να κάνουμε ό,τι μπορούμε ώστε μια νέα πνοή αδελφοσύνης να απλωθεί όσο μακρύτερα γίνεται. Είναι θεμελιώδες για τους χριστιανούς, να περπατήσουμε στον δρόμο που χάραξε ο Χριστός όταν είπε: «Πήγαινε πρώτα και συμφιλιώσου» (Ματθ. 5, 24). «Πρώτα πήγαινε!», όχι «Ανάβαλλε το για αργότερα!».
Ανάμεσα στους νέους ανθρώπους που καλωσορίζουμε στο Ταιζέ ή σ’ αυτούς που πάμε να συναντήσουμε σε διαφορετικές χώρες, εμείς επενδύουμε στο εξής βέβαιο: όταν η πίστη βιώνεται, γίνεται αληθινή και μεταδίδεται. Κατά τον ίδιο τρόπο, όταν η κοινωνία μεταξύ των χριστιανών γίνει αληθινή, ακτινοβολεί ελπίδα, και ακόμη περισσότερο, μπορεί να ενισχύσει την επιδίωξη της παγκόσμιας ειρήνης.
Κλείνοντας, αδελφέ Roger μια τελευταία ερώτηση. Ποιο είναι το μυστήριο του Ταιζέ; Μπορείτε να το εξηγήσετε;
Είναι ένα ερώτημα που δεν θέτω ποτέ στον εαυτό μου. Ό,τι ζούμε, ειδικά με τους νέους ανθρώπους, συνεχίζει να μας εκπλήσσει. Γιατί έρχονται τόσοι πολλοί στο Ταιζέ ή στις συναντήσεις που ετοιμάζουμε οπουδήποτε αλλού, θα το κατανοήσουμε πλήρως, όταν θα είμαστε στην αιώνια ζωή. Με τους αδελφούς μου ζητάμε από τον Θεό πάνω απ’ όλα να κατανοήσουμε τι σημαίνει απλότητα, η απλότητα της καρδιάς και η απλότητα της ζωής.
«Μισθόν ἐκομήσω τοῦ Εὐαγγελίου τῆς εἰρήνης, τό τελειωθῆναι δι’ αἵματος». Αυτή η υμνολογική διατύπωση συνέβη και στον αδελφό Roger! Παρήλικας όντας μετά από μια ζωή κήρυγμα του Ευαγγελίου, μαρτύρησε από το μαχαίρι μιας παρανοϊκής ύπαρξης (ο Χριστός να την λυπηθεί με τις προσευχές του αδελφού Roger).
Η καλοσύνη της καρδιάς και η απλότητα αντιφέγγιζε στο πρόσωπο του αδελφού Roger, όπως μας έλεγε ο μακαριστός Μητροπολίτης Σηλυβρίας Αιμιλιανός που τον είχε χρόνια γνώριμο. Φαίνεται ότι ίσχυε και γι’ αυτόν το του αγίου Ιγνατίου: «Ἡ χαρά τῆς καρδιᾶς αὐτοῦ, θάνατον ἐμπαίζει».
Η όλη προσπάθεια του Ταιζέ είναι να βοηθηθούν οι άνθρωποι να προσέξουν ότι η μοναδική κοινωνία είναι αυτή της Εκκλησίας. Της Εκκλησίας που αγαπάει τους διαφωνούντες και αντιλέγοντες, αγωνιά για τους πλανωμένος και θυσιάζεται για όσους ζητούν να «δουν τον Ιησού». Της Εκκλησίας που έχει στόχο και σκοπό να μάθει τους ανθρώπους «ὅτι Χριστός ὁ Κύριος», ώστε «οἱ κοπιῶντες καί πεφορτισμένοι» να μη… φοβούνται να πλησιάσουν. Της Εκκλησίας μέσα στην οποία χωρούν οι πάντες όχι σαν σε αποθήκη, αλλά στην ζεστασιά του πατρικού σπιτιού, όπου υπάρχουν συνθήκες επούλωσης των τραυμάτων, θεραπείας και μιας αγκαλιάς.
Θεματολογικές ετικέτες