Στο πρόσωπο του Χριστού-παιδιού, ο Θεός επέλεξε να αποκτήσει την ανάγκη μας. Αυτό είναι το μήνυμα των Χριστουγέννων: η βαθιά ευαισθησία του Θεού, καθώς απεκδύεται τη δόξα Του για να αναλάβει τη μορφή ενός εύθραυστου πλάσματος -και μάλιστα ενός μωρού.
Όμως τα μωρά μεγαλώνουν, και το ίδιο έκανε και ο Ιησούς. Προχώρησε από τη νεότητα στην ενηλικίωση, και καθώς μεγάλωνε σε σοφία και ηλικία, άφησε πίσω την παιδική συμπεριφορά. Μάλιστα, πρόβαλε τα σημεία της ενηλικίωσής Του νωρίς και τακτικά. Απομακρυνόμενος από τους γονείς του όντας δώδεκα ετών στο ναό. Κραδαίνοντας το μαστίγιο εναντίον των αργυραμοιβών. Καυτηριάζοντας τη συμπεριφορά των θρησκευτικών ηγετών της εποχής Του. Ανασταίνοντας νεκρούς όταν η περίσταση ήταν κατάλληλη.
Ιδού ο ενήλικας Χριστός.
Μήπως αυτό σημαίνει ότι η παιδική ηλικία Του έμεινε πίσω στο χρόνο ως απλό εφαλτήριο για τη σοβαρό ενήλικο εγχείρημα της λύτρωσης του κόσμου; Όχι. Αν πιστεύουμε ότι ο Ιησούς είναι η Αποκάλυψη του Πατέρα, τότε πρέπει να είναι έτσι σε κάθε στάδιο της ζωής Του και έχουμε αρκετούς λόγους να πιστεύουμε ότι τα πρώτα χρόνια της ζωής του Χριστού κατέχουν μια ιδιαίτερη θέση στην ερμηνεία του υπόλοιπου Ευαγγελίου.
Μπορεί να ακούγεται περίεργο κάτι τέτοιο. Πώς μπορεί η παιδική ηλικία του Χριστού, που δεν αναφέρεται καν στα ευαγγέλια του Μάρκου και του Ιωάννη, να κρατήσει ένα τέτοιο θεολογικό βάρος; Κι όμως, ο ίδιος ο Χριστός επανειλημμένα προβάλει την παιδική ηλικία ως καθοριστικό σημάδι της λυτρωμένης – και επομένως αληθινής – ανθρώπινης φύσης: «Αν δεν γίνετε σαν τα παιδιά, δεν θα μπορέσετε να μπείτε στη Βασιλεία των Ουρανών» (Ματθ. 18, 3). «Σε αυτά ανήκει η Βασιλεία των Ουρανών» (Ματθ. 19, 14). Τα Ευαγγέλια διδάσκουν καθαρά ότι ο Χριστός ήρθε να μας κάνει ξανά παιδιά. Και αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούμε να κατανοήσουμε σωστά την Ενσάρκωση αν αγνοήσουμε ότι ο Χριστός ως άνθρωπος δεν έπαψε ποτέ να είναι παιδί.
Αναλογιστείτε λίγο πόσα έχει ανάγκη ένα παιδί. Καθ’ όλη τη διάρκεια της ενήλικης πορείας του, ο Χριστός διατηρεί αυτή την παιδική ένδεια ως καθημερινή πραγματικότητα. Εξαρτάται από τις οικονομικές συνεισφορές των γυναικών που ταξιδεύουν μαζί του (Λουκ. 8, 1-3). Δεν έχει που να ακουμπήσει το κεφάλι του (Ματθ. 8, 20). Πράγματι, δεν είχε αποκούμπι ούτε για τον τελευταίο Του ύπνο, και αν δεν υπήρχε ο τάφος που δώρισε ο Ιωσήφ από την Αριμαθέα, ο Χριστός θα είχε θαφτεί σε ένα λάκκο κακούργων. Πόσο όμοια είναι όλα αυτά με την παιδική ηλικία του Ιησού, όταν ένας ταπεινός στάβλος υπήρξε το πρώτο Του σπίτι. Και ακριβώς όπως η μητέρα Του, η Μαρία, τον τύλιξε με σπάργανα μετά τη γεννησή Του, έτσι η ίδια Τον τύλιξε με σάβανα μετά το θάνατό Του.
Ακόμα και στο Θείο Πάθος ο Χριστός οδηγήθηκε, σαν παιδί, εκεί όπου «δεν ήθελε» (Ιω 21, 18); Σε κάθε στιγμή του Πάθους Του έδειξε την ευαλωτότητα της παιδικής ηλικίας. Ικέτεψε τον Πατέρα Του πριν από το θάνατό Του, ζητώντας Του να μην πεθάνει, την ίδια στιγμή που υποτασσόταν ελεύθερα στο θέλημα του Θεού. Στη συνομιλία Του με τον Πιλάτο, αρνήθηκε να διεκδικήσει τον θρόνο Του κατά το έθος των βασιλέων αυτού του κόσμου και, αντίθετα, ενδύθηκε την περιφρόνηση και στέφθηκε με αγκάθια. Τελικά, επέστρεψε στη γυμνότητα των πρώτων ημερών Του.
Ιδού το παιδί Χριστός.
Ο Κύριος μας είναι αληθινά πράος και ήπιος· και κρυμμένος σαν τόσα και τόσα παιδιά που περνούν απαρατήρητα από μας. Η ταπεινή, αφανής γέννηση Του συνοδεύτηκε από μια εξίσου αφανή αναγέννηση, την μόλις αντιληπτή Ανάστασή Του. Ο Χριστός παραμένει το αόρατο παιδί στην Βασιλεία Του, κρυμμένο στα μυστήρια της Εκκλησίας και περιμένοντας την ανταπόκρισή μας στην αγάπη Του.
Δεν πρέπει να μας εκπλήσσει λοιπόν το γεγονός ότι όταν προσπαθούμε να συναντήσουμε τον Χριστό σήμερα, τον βρίσκουμε κυρίως στους άπορους και αβοήθητους αυτού του κόσμου, σε εκείνους που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη. Ο Χριστός που συναντάμε στους ευάλωτους είναι το παιδί Χριστός και κανένας άλλος. Οι πεινασμένοι, οι διψασμένοι, οι άστεγοι, οι φυλακισμένοι, οι πρόσφυγες, οι άρρωστοι και, φυσικά, τα ίδια τα παιδιά – όλοι αυτοί φέρουν χαραγμένες στα σώματα τους την ευαλωτότητα και την εξάρτηση που δεν εγκαταλείπουν ποτέ τον άνθρωπο, όπως επίσης και μια καρδιά “εκτεθειμένη” στις πληγές και στην αγάπη, που είναι το προνόμιο και ο κίνδυνος κάθε παιδιού.
Τα παιδιά μπορεί να είναι αδύναμα, ανήμπορα, αναγκεμένα, αλλά δεν είναι ήσυχα. Απαιτούν την αγάπη που δίκαια τους ανήκει, τη φροντίδα, τη στοργή, την αγκαλιά που θα ικανοποιήσει τις μικρές αλλά ευρύχωρες καρδιές τους. Αυτή η κραυγή του παιδιού Χριστού για αγάπη είναι η αδυναμία του Θεού για την οποία μιλάει ο Απόστολος Παύλος και την οποία μας θυμίζουν καθημερινά όλες οι θλίψεις και οι καταστροφές που μας βρίσκουν. Μερικές λαμβάνουν χώρα στην παγκόσμια σκηνή, άλλες στους μικρότερους χώρους των κατά τόπους κοινωνιών μας. Διασπασμένες οικογένειες, παιδιά που έχουν κακοποιηθεί και παραμεληθεί, χαμένες θέσεις εργασίας, φίλοι που πάσχουν από χρόνιες ασθένειες που πλημμυρίζουν κάθε στιγμή με πόνο· όλα αυτά δεν θα ξεπεραστούν από τον ισχυρό Θεό, τον Θεό που “μπουκάρει” και αποδίδει δικαιοσύνη στους πληγωμένους με μία κίνηση. Ναι, θέλω ο Θεός μου να κάνει πέρα όλες τις πέτρες, όλα τα εμπόδια που βρίσκονται παντού στην πορεία της ζωής μου. Κι όμως οι προσευχές μου για τον εαυτό μου και για εκείνους που αγαπώ σπάνια φέρνουν την ορατή αλλαγή που επιθυμώ. Το να αναλαμβάνει κανείς πάνω του την αδυναμία του Θεού σημαίνει τελικά να κάνει δική του την αναποτελεσματικότητα ενός παιδιού μέσα στη Θεία πρόνοια.
Ωστόσο, τα παιδιά μπορούν επίσης να ραγίσουν τις καρδιές μας. Και όταν οι καρδιές μας ραγίσουν, το σκληρό τους έδαφος είναι πλέον σε θέση να λάβει τα καλά νέα της τελικά νικηφόρας αγάπης, την οποία σκορπίζει απλόχερα ο Γεωργός. Αν πλησιάσουμε το παιδί Χριστό που υποφέρει ανάμεσά μας. Αν το πάρουμε και το κρατήσουμε στην αγκαλιά μας, θα ποτίσει τις καρδιές μας με τα δάκρυά του. Κι από εκεί θα ξεπηδήσουν οι καρποί της πίστης, της ελπίδας και της αγάπης. Και αν εμείς -όπως μας προσκαλεί ο χριστουγεννιάτικος ύμνος- «έλθουμε να Τον αναλάβουμε» αυτόν τον καιρό, θα έρθει και Εκείνος να αναλάβει εμάς και θα γνωρίσουμε τη δύναμή Του· τη δύναμη ενός παιδιού που μας κρατάει αγκαλιά από το λαιμό, και δεν μας αφήνει να φύγουμε!
Μεταφρ. Γιάννης Ζορμπάς
Θεματολογικές ετικέτες