Ομιλία στην Częstochowa της Πολωνίας
18 Νοεμβρίου 2023 Jasna Góra, Częstochowa
Σοφία 13.1-9: Ο παντοδύναμος Λόγος σου: Κατέβηκε από τον ουρανό
Λουκάς 18.1-8:Παραβολή για την ανάγκη συνεχούς προσευχής
Η παραβολή στο σημερινό Ευαγγέλιο μας παρουσιάζει μια “ξεροκέφαλη” χήρα! Είναι ένα από τα αξέχαστα πορτρέτα που σχεδιάζει ο άγιος Λουκάς με λίγες πινελιές! Η ιστορία της ειπώθηκε για να μας δείξει την “ανάγκη να προσευχόμαστε συνεχώς και να μην χάνουμε ποτέ το θάρρος μας”. Η χήρα ενσαρκώνει μια διάσταση της προσευχής: την προσευχή της παράκλησης. Το παράδειγμά της μάς διδάσκει να επιμένουμε στην προσευχή εφόσον η πρόθεσή μας είναι δίκαιη. Αυτή η προϋπόθεση είναι ζωτικής σημασίας. Αν κατά καιρούς οι προσευχές μας δεν εισακούονται, αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι λείπει ίσως από αυτές η δικαιοσύνη. Αυτό που μας φαίνεται τότε ως κώφωση του Θεού είναι στην πραγματικότητα μια πρόσκληση να καθαρίσουμε την καρδιά μας για να “μπορούν” να ακούνε τα αυτιά μας και να μεταστραφούμε.
Η προσευχή, όμως, είναι κάτι περισσότερο από μια απλή αίτηση. Η προσευχή είναι κάτι περισσότερο από το να απευθύνουμε τα λόγια μας στον Θεό! Είναι το να ανοίγουμε τη ζωή μας στον Λόγο του Θεού, αφήνοντάς τον να μας ανανεώσει εκ των έσω. Το να μάθουμε να προσευχόμαστε σημαίνει να μάθουμε να ζούμε με προσοχή, να ηρεμήσουμε τον εσωτερικό θόρυβο των απογοητευμένων επιθυμιών και του θαμμένου θυμού που στην πραγματικότητα μας κουφαίνει. Σημαίνει να αφήσουμε το φως του Θεού να διαπεράσει το σκοτάδι του εγωκεντρισμού που στην πραγματικότητα μας τυφλώνει.
Το πρώτο μας ανάγνωσμα είναι ένα ανάγνωσμα ενταγμένο στην προετοιμασία για την Λειτουργία των Χριστουγέννων:
Κάτω από τον ουρανό, αφήνοντας τον βασιλικό θρόνο, εισήλθε ο παντοδύναμος Λόγος σου [Θεέ μου]· στην καρδιά μιας καταδικασμένης χώρας εισήλθε ο αυστηρός πολεμιστής.
Η καρδιά της καταδικασμένης χώρας ήταν η καρδιά μιας γυναίκας.
Πριν από δύο ημέρες στάθηκα μπροστά στον πίνακα του Fra Angelico με τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου στο El Prado της Μαδρίτης. Ο ζωγράφος δείχνει τη χρυσή ακτίνα της ενσάρκωσης ακριβώς τη στιγμή που είναι έτοιμη να εισέλθει στην καρδιά της Παναγίας, περιμένοντας ακόμη το ολόψυχο “Ναι” της. Είναι μια ένδοξη και πολύτιμη στιγμή. Η ελπίδα ξαναγεννιέται για την ανθρωπότητα. Και η ελπίδα δεν είναι ποτέ φτηνή.
Στο ανάγνωσμα μας, ο Λόγος παρομοιάζεται με σπαθί. Ο αρχαίος Συμεών έκανε την ίδια σύνδεση όταν συνάντησε τη Μαρία στο ναό.
Έχοντας συλλάβει τον Λόγο στη μήτρα της, της είπε, ότι η καρδιά της θα τρυπηθεί. Γιατί; Επειδή ο κόσμος μας έχει μπει σε μια πορεία που αντιστέκεται τρελά στο καλό και το αληθινό, αποφασισμένος να εξαφανίσει τον Θεό.
Όπου η χάρη του Θεού κάνει αισθητή την παρουσία της, συναντά αντίσταση, ακόμη και βία. Υπάρχει μια μάχη που εμπλέκεται. Το πρωταρχικό πεδίο μάχης είναι η ανθρώπινη καρδιά. Ακόμα και η αμόλυντη καρδιά της Μαρίας γνώριζε αυτή τη μάχη, γιατί η Μητέρα του Θεού ήταν πλήρως βυθισμένη στο δράμα αυτού του κόσμου.
Η ευγενής ιστορία της Częstochowa μαρτυρεί τη διαπλοκή της ελπίδας και του πόνου που υποστηρίζονται σε ένα μυστήριο υπομονής, αφιερωμένο στην προσευχή. Ο πολωνικός λαός προσκύνησε εδώ σε όλες τις δοκιμασίες του. Εδώ βρήκε παρηγοριά. Η παρηγοριά του Θεού δεν εξαφανίζει κατ’ ανάγκη τις δοκιμασίες μας, αλλά τους προσδίδει νόημα. Αυτό είναι ήδη ένα σημάδι της νίκης του Λόγου.
Ζούμε σε καιρούς που καταδυναστεύονται από φαινομενικό ανούσιο. Η διδασκαλία του Πάπα Βενέδικτου ΙΣΤ’ για τη “δικτατορία του σχετικισμού” δεν έχει χάσει τίποτα από τη δύναμή της. Διαπιστώνουμε πόσο ζοφερή μπορεί να είναι η ζωή σε μια τέτοια δικτατορία. Είναι ακόμη πιο ζωτικής σημασίας να προσευχόμαστε συνεχώς για λογαριασμό όλων όσοι έχουμε ευλογηθεί με πίστη, χωρίς να χάνουμε ποτέ το κουράγιο μας.
Ο Λόγος του Θεού, αφού εισήλθε στην ανθρώπινη ιστορία, δεν θα την εγκαταλείψει- χρειάζεται όμως καρδιές προσευχητικά ανοιχτές για να τον δεχτούν, δίνοντάς του μια βάση από την οποία μπορεί να δράσει. Είθε οι δικές μας να είναι τέτοιες καρδιές, καρδιές όπως η καρδιά της Μαρίας. Αμήν.