‘‘Την κάθε μέρα αφού σταυρώνεσαι γιατί
να σταυρωθείς και την Μεγάλη Εβδομάδα;
Εμείς τον πονο Σου θαρρούμε για γιορτή
Κι είν΄ η αγάπη μας μισόσβηστη λαμπάδα’’
‘’Δισταγμός’’
‘’Τό κήρυγμα για τον Σταυρό φαίνεται ανοησία σ’ αυτούς που πάνε προς το χαμό τους, αλλά σ΄ εμας που σωζόμαστε είναι δύναμη Θεού’’ γράφει ο Απ. Παύλος στην πρώτη προς Κορινθίους επιστολή του (1.18-2,2). ‘’Οι Ιουδαίοι θέλουν θαύματα και οι Έλληνες σοφία. Εμείς κηρύττουμε τον Σταυρωμένο Χριστό, που είναι σκάνδαλο για τους Ιουδαίους και βλακεία για τους Έλληνες. Αλλά για τους καλεσμένους στην σωτηρία Ιουδαίους και ‘Ελληνες, είναι Θεού δύναμη και Θεού Σοφία. Γιατί εκείνο που θεωρείται ανοησία του Θεού, είναι σοφότερο από την σοφία των ανθρώπων, και εκείνο που θεωρείται αδυναμία του Θεού, είναι δυνατότερο από την δύναμη των ανθρώπων’’ (Α Κορ. κεφ 1)
Αυτά θα ακούσουμε έκπληκτοι μπροστά στον Σταυρό του Χριστού το πρωί της Μ. Παρασκευής στην λεγομένη ακολουθία των Ωρών και της Αποκαθήλωσης. Και θα απορούμε (αν βέβαια πήγαμε με ειλικρίνεια και όχι για το θρησκευτικό φολκλόρ): Τι συμβαίνει; Ο Θεός δεν μπορεί να αντιμετωπίσει το κακό ή δεν θέλει; Τι του λείπει; Η καλοσύνη ή η δύναμη; Πάντως όποιο κι αν του λείπει, ανοίγει την… καταπακτή, για το βούλιαγμα στην απιστία!
Οι αφελείς προσπάθειες παπάδων και θεολόγων να υπερασπιστούν την…αξιοπρέπεια του Θεού μας εισάγουν στον χώρο του επιεικώς γελοίου. Μας λένε: ‘’Τό κακό αποτελεί μικροατέλεια της δημιουργίας, την οποία ανέχεται ο Θεός χωρίς να είναι υπεύθυνος γι αυτό!! Δικηγορίστικες δικαιολογίες για ένα Θεό που μολονότι παντοδύναμος και καλός ανέχεται να ταλαιπωρούνται τα μωρά, να υποφέρουν οι γέροι, και να απελπίζονται οι αθώοι.
Τέτοιες κουβέντες (λέει ο Hans Kung) είναι τόσο παρήγορες γι αυτούς που υποφέρουν, όσο παρήγορη είναι μια διάλεξη πάνω στην σύνθεση των τροφών για τον πεινασμένο! Όσοι αρκούνται σε τέτοια επιχειρήματα αδιαφορούν για το θανατηφόρο σκάνδαλο που προκαλεί σε κάθε συνείδηση η ιδέα ενός Θεού, που επιτρέπει από το ύψος του θρόνου του τον πόνο των αθώων. Δεν θέλουν να καταλάβουν και να δεχθούν ότι ο άνθρωπος που υποφέρει και δέχεται τον πόνο (στον οποίον είναι αμέτοχος ο δημιουργός του) είναι ηθικά καλύτερος από τον ίδιο το Θεό του! Αυτοί που υπέφεραν και βασανίστηκαν από το κακό, είναι μεγαλύτεροι και αξίζουν περισσότερο, από τον Θεό των φιλοσοφικών και θρησκευτικών συστημάτων, αυτόν που δημιούργησε το κακό χωρίς να μετέχει σ αυτό.
Τι σεβασμό να ‘χει κανείς σε ένα ανώτατο όν, που θεώρησε απαραίτητο να περιλάβει στην ‘’θεία δημιουργία’’ την τερηδόνα, τον καρκίνο και την τρέλα; Τι σκεφτόταν άραγε όταν αφαιρούσε από τους γέρους τον έλεγχο των φυσικών τους αναγκών; ΄Η όταν δεχόταν να υπάρχουν ανάπηρα παιδιά, σπαστικοί, και καθυστερημένοι; Όταν τα βλέπει κανείς έτσι τότε η δημιουργία είναι το θανάσιμο αμάρτημα αυτού του θεού, και η λύση είναι να μην υπάρχει… ‘’Κι αν υπήρχε θα έπρεπε να εκτελεστεί, Δεν πρέπει να γλυτώσει αυτός ο γέρος με τα άσπρα γένια, που κάνει να υποφέρουν τα μωρά’’ (τραγουδούσαν οι επαναστάτες στο Παρίσι).
Την Μεγάλη Παρασκευή όμως, οι Χριστιανοί λατρεύουν ένα Θεό καταδικασμένο, αθώο και γυμνό σκλάβο, που άφησε την τελευταία του πνοή πάνω στον σταυρό. ‘’Δεν υπάρχει άλλη απάντηση στο πρόβλημα του κακού, έξω από τον Σταυρό του Χριστού, πάνω στον οποίον ο Θεός ‘’γεύτηκε’’ με υπομονή και επιτυχώς, το πιο μεγάλο κακό. Αυτό είναι η ουσιαστική απάντηση, που εξαλείφει το σκάνδαλο ενός Θεού που αδιαφορεί (αν δεν βρίσκει ευχαρίστηση) για τον πόνο των πλασμάτων του! Και αυτή η απάντηση προτείνει ένα σκάνδαλο…ακόμα μεγαλύτερο’’( J.Natanson). ‘’Ο Θεός του Χριστού δεν μας παραστέκεται με την παντοδυναμία του αλλά με την αδυναμία του. Εδώ βρίσκεται η ουσιαστική διαφορά ανάμεσα στον Χριστιανισμό και στις άλλες θρησκείες. Μόνο ο Θεός που υποφέρει έχει την δύναμη να βοηθήσει τον αναγκεμένο άνθρωπο’’ συνεχίζει τις προηγούμενες σκέψεις και ο μέγας D. Bonheffer (που πέθανε στα Ναζιστικά κρεματόρια).
Μόνο ο Χριστός, αντί να αποφύγει ν΄ αντιμετωπίσει το πρόβλημα του κακού με υπεκφυγές, το τοποθετεί στο κέντρο του μηνύματός του. Ο Χριστός δεν αφαίρεσε τον πόνο ούτε αποκάλυψε το φρικτό μυστήριό του. Φορτώθηκε πάνω του τον ανθρώπινο πόνο, για να μπορέσουμε να αντιληφθούμε όλη την ‘’αξία’’ του. Όπως γράφει ο ποιητής P. Claudel ‘’ο Χριστός δεν εξηγεί το κακό, το ζεί. Δεν αποφεύγει τον σταυρό, καρφώνεται πάνω σ αυτόν’’.
Τα Ευαγγέλια μας λένε ότι το κακό δεν είναι ένα δυστύχημα ή μια ενοχλητική ερώτηση, στην οποία απαντάμε με υπεκφυγές. Ο Χριστός κηρύττει την ευτυχία των φτωχών, των κατατρεγμένων, και όλων εκείνων που κλαίνε και υποφέρουν. Ο πιστός που πιέζεται από το κακό είναι βέβαιος ότι του συμπαραστέκεται ένας πονεμένος Θεός. Ένας Θεός που δέχτηκε όλα εκείνα τα άνθρώπινα χαρακτηριστικά, που θεωρούνται τελείως αντίθετα στην θεότητα: ανθρώπινη φύση, αδυναμία, απορία, μωρία, ντροπή, θάνατο, ταπείνωση…Ο Θεός που μας φανέρωσε ο Χριστός διαφέρει ριζικά από τους θεούς της ανθρώπινης φαντασίας! Να γιατί ήταν απολύτως απαραίτητη η ‘’αποκάλυψη’’ για να Τον γνωρίσουμε.
Ο Ιησούς πεθαίνει γιατί αγαπάει. Αγαπάει τους μαθητές του, αλλά και αυτούς που τον σκοτώνουν. Αγαπάει ολόκληρη την ανθρωπότητα. Γνωρίζει ότι αν φτάσει μέχρι το ακραίο σημείο της αυτοπαράδοσης, τότε θα δώσει ζωή. Ο Θάνατος του Ιησού είναι παραδόξως γόνιμος. Ο Χριστός δεν διάλεξε να πεθάνει, διάλεξε να αγαπήσει και αυτή η απόλυτη αγάπη χωρίς επιστροφή τον οδήγησε στον θάνατο.
Δεν μπορουμε να δούμε την Μ. Παρασκευή χωρίς να θυμόμαστε την Μ. Πέμπτη. Τότε, στην διάρκεια του Μυστικού Δείπνου, ο Ιησούς παίρνει το ψωμί και λέει “τούτο είναι το σώμα μου, φάτε όλοι από αυτό”. Το ίδιο και με το κρασί-Αίμα του. Εκφράζει μ’ αυτό τον τρόπο την ανάγκη να κατοικήσει μέσα μας και να συμβαδίσει με την θνητότητά μας. Λίγο πριν είχε πλύνει τα πόδια των μαθητών του, ενώ αυτοί δεν άντεχαν την εικόνα του Μεσσία, σκυμμένου σαν σκλάβου, μπροστά στα πόδια τους!
Κάτω από το φως αυτών των δύο πράξεων προσφοράς μπορούμε να καταλάβουμε τον σταυρικό θάνατο του Ιησού την Μ. Παρασκευή. Η προσφορά της αγάπης προηγείται του θανάτου.
Το Πάσχα είναι εκείνη η ευλογημένη μέρα που μπορούμε να πούμε σ αυτούς που υποφέρουν: Είμαι μαζί σου και σε αγαπώ. Το Πάσχα είναι η ημέρα της προσμονής, όπου μαζί με την Παναγία και τους αποστόλους μπορούμε να περιμένουμε την Ανάσταση Εκείνου, που θέλει να μας δείξει τον δρόμο της Ζωής.
Θεματολογικές ετικέτες