Κατήχηση

Σκέψεις

Εισαγωγικές σκέψεις του εκδότη του Περιοδικού “Αστήρ της Ανατολής”,  της Διαμαρτυρόμενης Θεολογίας κ. Μελέτιου Μελετιάδη, στο τεύχος 5/Μάιος 2018.

Κείμενο ψύχραιμο και ουσιαστικά θεολογικό που νομίζουμε ότι μας είναι χρήσιμο όλων!

Είμαστε χωρισμένοι ατυχώς και δεν … “μιλάμε”, όμως αυτό δεν μας κάνει λιγότερο αδέρφια!

……………………..


O Χριστός ολοκληρώνει την γνωστότερη ομιλία Του με τέσσερις προειδοποιήσεις, που διατυπώνονται μέσα από τέσσερα αντίστοιχα ζεύγη αναθέσεων:

– Με τον λόγο Του για τις δυο πύλες και τις δυο οδούς (Ματθ. 7.13-14) ο Χριστός ξεχωρίζει τον μαθητή Του από το άπιστο πλήθος.

– Με τον λόγο Του για τους ψευτομαθητές (7.21-23) ο Χριστός ξεχωρίζει τον μαθητή Του από εκείνους στην Εκκλησία που ομολογούν Χριστό, ίσως είναι και κήρυκες του Ευαγγελίου κι ενδεχομένως έχουν μεγάλες και, ανθρωπίνως μιλώντας, θαυμάσιες διακονίες.

– Με τον λόγο Του για τους δυο οικοδόμους ή τα δυο σπίτια (7.24-27) ο Χριστός ξεχωρίζει τον μαθητή Του από το ψεύτικο, επιφανειακό και απατηλό.

 Άφησα τελευταία τη δεύτερη αντίθεση, επειδή θέλω αυτή να μας απασχολήσει Με τον λόγο Του για τους ψευδοπροφήτες (7.15-20) ο Χριστός ξεχωρίζει τον μαθητή Του από τους δελεαστικούς, απατηλούς και λαοπλάνους κήρυκες ενός άλλου ‘ευαγγελίου’, που δεν είναι, όμως, το Ευαγγέλιο (Γαλ. 1.6-7).

Ο Χριστός είπε πολλά για τις αιρέσεις και τους αιρετικούς, όπως και οι Απόστολοι. Στους πρώτους αιώνες της ζωής της η Εκκλησία έδωσε πολλές μάχες εναντίον των αιρέσεων και των αιρετικών, για να κρατήσει ανόθευτο το Ευαγγέλιο που παρέλαβε. Κορυφαίες εκφράσεις αυτής της πάλης της Εκκλησίας εναντίον των αιρέσεων αποτελούν ο Κανόνας της Καινής Διαθήκης (με τη γνωστή 39η Εορταστική Επιστολή του Μ. Αθανάσιου, το 367 μΧ) και το Σύμβολο της Πίστεως (Νικαίας / Α’ Οικουμενική Σύνοδος – 325 μΧ και Κωνσταντινουπόλεως / Β’ Οικουμενική Σύνοδος – 381 μΧ).

Δυσκολευόμαστε όμως σήμερα ως Εκκλησία και Χριστιανοί να ισορροπήσουμε πάνω στο θέμα. Η Ορθόδοξη Εκκλησία ενώ είναι πολύ ευαισθητοποιημένη σε θέματα αιρέσεων (κάθε Μητρόπολη έχει και γραφείο επί των αιρέσεων), ωστόσο από τη μια η συντριπτική πλειοψηφία του πληρώματός της χαρακτηρίζεται από συγκρητιστικό Χριστιανισμό (από φύση του αιρετικό μόρφωμα) και άγνοια των ουσιωδών της Χριστανικής πίστης και από την άλλη, μεγάλη μερίδα της αυτοπαγιδεύεται στην αίρεση του εθνοφυλετισμού (παρά την καταδίκη του) και αδυνατεί να αποδεχτεί άλλες Εκκλησίες και Χριστιανούς εκτός της Ορθοδόξου αυλής.

Όμως, εάν η ευαισθησία χαρακτηρίζει την Ορθόδοξη Εκκλησία, η αναισθησία πάνω στο θέμα χαρακτηρίζει τον Προτεσταντικό κόσμο σε αντίθεση και άρνηση του Λόγου του Κυρίου και των Αποστόλων. Οι Προτεστάντες έχουμε πρόβλημα με το θέμα. Ίσως διότι υποφέραμε από το Ελληνικό Κράτος και πληρώσαμε το τίμημα του ‘αιρετικού’· ίσως διότι αισθανόμαστε ότι στο τέλος όλοι είμαστε αδελφοί και δεν χρειάζεται να χωρίζουμε και να χωριζόμαστε ίσως για κάποιο άλλο λόγο, που αδυνατώ να τον προσδιορίσω. Πάντως, η αλήθεια είναι ότι κι εμείς είμαστε ευαίσθητοι απέναντι στην αίρεση και τον αιρετικό: δεν τολμούμε να την πούμε!

Και δεν μιλώ για τις αρχαίες αιρέσεις ή κάποιες άλλες γνωστές, όπως οι Χιλιοστές ή οι Μορμόνοι. Εννοώ πως πολλές καινοφανείς αιρέσεις (αν και τίποτα δεν είναι καινοφανές, απλώς οι αρχαίες αιρέσεις εμφανίζονται με καινούριο περίβλημα), που προέρχονται από τον θεολογικώς ρευστό προτεσταντικό κόσμο των Ηνωμένων Πολιτειών.

Πηγή αυτών των αιρέσεων, αν όχι των περισσότερων στη συντριπτική τους πλειοψηφία, είναι η ερμηνεία της Καινής Διαθήκης μέσα από το πρίσμα της Παλαιάς Διαθήκης, ενώ θα έπρεπε να ισχύει το ακριβώς αντίθετο, όπως μας δείχνει ο Χριστός όταν λέει: ‘‘17   Μη νομίσητε ότι ήλθον καταλυσαι τόν νόμον η τούς προφήτας· ούκ ήλθον καταλυσαι, άλλα πληρώσαι… 21 Ήκούσατε ότι έρρέθη τοις αρχαίοις… 22Έγώ δε λέγω υμιν… ’’ (Mτ. 5).

Η Παλαιά Διαθήκη είναι πολύτιμη και απαραίτητη, καθώς μας μιλάει για τον Μεσσία, του Οποίου ο λόγος είναι. Για να χρησιμοποιήσω τον χαρακτηρισμό ενός Ορθόδοξου ιεράρχη, «Η Παλαιά Διαθήκη είναι ο Λόγος του Άσαρκου Χριστού.»1 Ωστόσο, δεν πρέπει να γίνει το ερμηνευτικό φίλτρο της Καινής Διαθήκης, διότι τότε οδηγεί στην αίρεση.

Καινοφανείς θεολογίες, όπως η θεολογία του Ευαγγελίου της Υγείας και Ευημερίας, η άποψη ότι ο φυσικός Ισραήλ αποτελεί τον αιώνιο ‘εκλεκτό λαό του θεού’ και όχι η Εκκλησία, τα διάφορα εσχατολογικά σενάρια που κηρύχθηκαν και συνεχίζουν να κηρύττονται σε προτεσταντικούς κύκλους, η κυριολεκτική κατανόηση του εξαήμερου της δημιουργίας, όπως και ο χρόνος της ανθρώπινης παρουσίας πάνω στη γη, οι ευσεβιστικές, νομικιστικές και ηθικιστικές αντιλήψεις της σωτηρίας, αλλά και σωρεία άλλων θεολογικών τοποθετήσεων, πηγάζουν από την αναστροφή του ερμηνευτικού φίλτρου.

Πριν από δύο χιλιάδες χρόνια στο ξεκίνημά της η Εκκλησία αντιμετώπισε το ίδιο πρόβλημα: η υποταγή του Ευαγγελίου του Χριστού στην ερμηνευτική τροχοπέδη της Παλαιάς Διαθήκης. Τότε η Εκκλησία κλήθηκε σε Σύνοδο στην Ιερουσαλήμ. Το ιστορικό και το πόρισμά της βρίσκονται στις Πράξεις των Αποστόλων 15.1-35. Αλλά και ο απ. Παύλος έγραψε μια ολόκληρη επιστολή για το θέμα, ίσως την πολεμικότερη εξ όλων, την προς Γαλάτας Επιστολή. Εκεί, μεταξύ άλλων, γράψει: 15Εμείς είμαστε εκ γενετής Ιουδαίοι κι όχι αμαρτωλοί εθνικοί.  16Ξέρουμε όμως πως ο άνθρωπος δεν μπορεί να σωθεί με την τήρηση των διατάξεων του νόμου. Αυτό γίνεται μόνο με την πίστη στον Ιησού Χριστό. Γι ’ αυτό κι εμείς πιστέψαμε στον Ιησού Χριστό, για να δικαιωθούμε με την πίστη στο Χριστό κι όχι με την τήρηση του νόμου˙ γιατί με τα έργα του νόμου δε θα σωθεί κανένας άνθρωπος” (2).

Ενώ ως πιστοί και ως Εκκλησία προειδοποιούμαστε εναντίον των αιρέσεων, ωστόσο δεν καλούμαστε σε σταυροφορία εναντίον τους. Ο λόγος του Ιωάννου του Χρυσοστόμου, πιστεύω, καθορίζει τη συμπεριφορά μας απέναντι τους: «Καί σκοπήσωμεν τήν ημερότητα του φιλάνθρωπου ημών δεσπότου. Ού γάρ είπε, κολάσατε αυτούς, αλλά μή βλαβήτε παρ’ αυτών μη αφύλακτοι αυτοίς περιπέσητε».’

ΜΒΜ

 

1 .Μητροπολίτου Γόρτυνος & Μεγαλουπόλεως κ Ιερεμία.

2.Τρεμπελας Παναγιώτης Υπόμνημα στο Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον. Σελ 138

 

Αφήστε μια απάντηση