Επικήδειος / Μνημόσυνο, Ομιλία

Στα 25 ή στο κρεβάτι του θανάτου;

«Ο πριν το θάνατό μας χρόνος

κατατεμαχισμένος, διάσπαρτος

αδύνατο στους φίλους μας να δώσει

τη μορφή μας ακέραιη.

 

Ο χρόνος ο μετά το θάνατό μας

σε πανδαισίες τους συνάζει φιλικές

και τρυφερά με τα θραύσματα της μνήμης τους

ψηφιδωτή συνθέτουν την μορφή μας.»

______________________________________________________________

«Πριν και μετά θάνατον»

Καίτη Χιωτέλη

Επιστρέφουν, σελ. 105

 

Η φίλαυτη ματαιοδοξία του σπρώχνει στα 83 του τον γέρο Καρδινάλιο της Ισπανίας Θισνέρος να χωθεί στο κενό εξουσίας που δημιούργησε η δια Χριστόν σαλότητα της χήρας βασίλισσας Ιωάννας (Ιωάννα η Τρελή 1479–1555). “Εκμεταλλεύεται” το ιστορικό περιστατικό ο συγγραφέας Henry de Montherlant και γράφει το εκπληκτικό θεατρικό «Ο Καρδινάλιος της Ισπανίας». Εκεί σε μια συζήτησή τους η Ιωάννα η Τρελή λέει στον Καρδινάλιο:

– Γιατί τρέχεις και χώνεσαι παντού; Τι ψάχνεις; Την αξία των πραγμάτων πρέπει κανείς να την καταλαβαίνει στα 25 του και όχι στο κρεβάτι του θανάτου του.

Πέθανε στις 10 Νοεμβρίου το πρωί η Γερόντισσα της Μονής Ζαλόγγου Φεβρωνία, σε ηλικία 92 χρονών. Ένας άνθρωπος που κυριολεκτικά υλοποίησε τον λόγο της Βασίλισσας. Κατάλαβε την αξία της ζωής στα 18 της και όχι στο κρεβάτι του θανάτου της! Πέθανε με άρτια διανοητική αντίληψη, δεχόμενη ευχές για το πρωτόγνωρο ταξίδι και ευχόμενη το φως του Χριστού στους επισκέπτες, στο Νοσοκομείο που νοσηλευόταν, και στις αδερφές του Μοναστηριού. Όταν κάποια αδελφή της είπε ότι την έχει στην καρδιά της, η Φεβρωνία αντέτεινε: «Τον Χριστό να έχετε στην καρδιά σας! Όχι εμένα».

Γεννήθηκε το 1926 στην Αμαλιάδα. Δεύτερη κόρη από τρεις θυγατέρες. Ορφανή πατρός σχεδόν από τα γεννοφάσκια της. Με μια μητέρα άνθρωπο του Θεού, που ο τρόπος της μητέρας της, δίδασκε και μάθαινε στα παιδιά της και στους γύρω της, την αγάπη του Θεού.

«Όποιος έχει γαλήνια παιδικά χρόνια, κέρδισε την μισή του ζωή» λέει ο στάρετς Ζωσιμάς στο έργο του Ντοστογιέφσκι «Αδερφοί Καραμάζωφ». Έτσι και η Ελένη Καπώνη, την μισή της ζωή την κερδίσει από το σπίτι της, και την άλλη μισή την “έχτισε” με τον κόπο αγάπης της. Έχοντας χορτάσει αγάπη, κατάλαβε από την εφηβεία της, ότι όσο περισσότερη αγάπη δίνεις, με τόση περισσότερη αγάπη γεμίζει η καρδιά σου. Κατάλαβε ότι αξία έχουν τα πράγματα που γεννούν αγάπη. Κατάλαβε ότι όσα και αν αποκτήσεις χωρίς αγάπη, σου γίνονται εμπόδια επικοινωνίας, σε κλείνουν σε πύργο μοναξιάς, σε γεμίζουν γκρίνια. Έλεγε ότι ο Θεός μας προσφέρει άπειρες ευκαιρίες να αγαπήσουμε και να αγαπηθούμε. Όλες οι ευκαιρίες είναι δίπλα μας, είναι δικές μας, χρειάζεται μόνον να τις αρπάξουμε. Ατυχώς όμως οι περισσότεροι από εμάς δεν έχουμε βιώσει ποτέ την αγάπη. Έχουμε βιώσει ανταμοιβές!!

Μέσα σ’ αυτό το εύκρατο και υγιεινό ψυχικό κλίμα, η σχέση της με τον Χριστό χτίστηκε σταυρικά και έμαθε από τον λόγο Του ότι: «Αγάπη σημαίνει να είσαι εκεί και να νοιάζεσαι». Έτσι αποφάσισε «να είναι εκεί και να νοιάζεται», σταυροφόρος συμπαραστάτης των ασθενών. Να θυσιάζεται για αυτούς που υποφέρουν. Να μεριμνά για όσους έχουν ανάγκη, και σωματική και ψυχική. Αποφάσισε να γίνει νοσοκόμα. Τελείωσε την Σχολή αδελφών νοσοκόμων του Ευαγγελισμού· μετεκπαιδεύτηκε για λίγο στον Καναδά και διακόνησε τους ασθενείς ως προϊσταμένη στο Νεφρολογικό τμήμα του Ευαγγελισμού.

Όταν αυτός ο δίαυλος ζωής έφτασε στο τέρμα και πλέον ήταν ελεύθερη να ζει ξεκούραστα… από αγάπη, θεώρησε (…πριν από τον ποιητή) ότι κάτι τέτοιο θα την κάνει «ένα δαφνοστεφή ηττημένο» (Θ. Ιωάννου, «Αυτό το τίποτα», «Ιπποκράτους 11», σελ. 17) που όμως: «…δεν μπορείς να ξεγελάσεις κανέναν. Τα χνώτα σου μυρίζουν μοναξιά» (σελ. 43).

Έτσι αποφάσισε να συνεχίσει με… δυσκολότερα αθλήματα θυσίας και αγάπης. Έγινε μοναχή ακολουθώντας κάποιον που «τό πρόσωπόν του ἐπορεύετο εἰς Ἱερουσαλήμ « (Λουκ. 9, 53). Ο μακάριος πατέρας μας Μελέτιος έγινε πλοηγός σηματωρός και πυξίδα για την μοναχική απόφαση και ζωή της Ελένης Καπώνη, που πλέον στα βράχια του Ζαλόγγου, μέσα στα ερείπια ενός πάλαι ποτέ μοναστηριού, γίνεται μοναχή και αλλάζοντας στάδιο θυσίας ονομάζεται πλέον Φεβρωνία. Και καταρχήν και στη συνέχεια με μια διακονία, περνάει η ζωή της με την ευθύνη της αγάπης για τις αδερφές, που η προσωπικότητα του μακαρίου πατέρα μας Μελετίου συγκεντρώνει στο Μοναστήρι που ανακαινίζεται.

Ο κόσμος βλέπει τα μοναστήρια σαν περιθώριο άχρηστων ατόμων απογοητευμένων από έρωτες χωρίς ανταπόκριση…! Βλακεύει (ο κόσμος) λέγοντας ότι θα πρέπει να βγουν έξω οι μονάζοντες για να προσφέρουν στην κοινωνία, θέλοντας να ξεχνάει ενοχλητικά το τι προσφέρει(!) αυτός ο ίδιος, που κρίνει τους άλλους! Μοναστήρι όμως είναι ένα χωνευτήρι (ένα καμίνι δηλαδή) που ελέγχει και ξεσκαρτεύει την ποιότητα όσων «μεσ’ την κοιλιά του» καταφεύγουν. Μπορεί να καταφύγει όποιος το επιθυμεί, αρκεί στην πόρτα του μοναστηριού να τον φέρνει ο έρωτας προς τον Χριστό και η αγάπη για τους αδελφούς, που αυτός ο έρωτας θα γεννήσει, όταν τα πράγματα είναι υγιή.

«Ο αγαπημένος μου σταυρώθηκε και μέσα μου έσβησε κάθε φωτιά φιλόϋλη» λέει από τα βάθη των αιώνων διαπιστωτικά ο άγιος Ιγνάτιος ο Θεοφόρος. Οι μοναχοί και οι μοναχές στο μοναστήρι γι’ αυτό κλείνονται για να καταφέρουν κάτι τέτοιο. Αυτό βεβαίως που ο Άγιος Ιγνάτιος είχε, αυτοί το ψάχνουν! Όποτε όμως, και όταν το βρουν, τότε, πηγή φωτός χαράς και ανάπαυσης θα γίνουν για τους πάντες.

Η γερόντισσα Φεβρωνία ελπίζουμε και ευχόμαστε να έχει… requiem aeternam. Η ζωή έχει τα σκαμπανεβάσματα της. Φυσικά δεν μπορούσε να λύσει όλα τα προβλήματα των αγαπημένων της μοναχών, ήταν όμως, εκεί πάντα, διαθέσιμη για όλους. Άλλωστε στο πέρασμα των χρόνων, καταλαβαίνει κανείς ότι αυτό είναι η πιο ισχυρή απόδειξη αγάπης.

Εμείς μαζί με τον άγιο Ρωμάνο τον Μελωδό, τις αδερφές του Μοναστηριού και όσους την αγαπούν, ας παρακαλέσουμε:

«Ἡ ἐκ τοῦ βίου σήμερον πρόν νοητόν

παράδεισον τήν κατοικίαν ποιήσασα

ἐν μετανοία κράζει:

Σώσον, μόνε Οἰκτίρμων, τήν πρός Σέ προσφυγούσα

Ἰδού πάντα ἐγκατέλειπον

καί σέ μόνον ποθοῦσα ψάλλω

Ἀλληλούια».

π. Θεοδόσιος Μαρτζούχος

Αφήστε μια απάντηση