«Λαχταρώ κάποιον που να μην νοιώθει άβολα με την συντριβή μου. Να μην αποθαρρύνεται από τις αποτυχίες μου. Και να μην ντρέπεται για την θλίψη μου. Κάποιον που να εκτιμά τις βαθύτερες πεποιθήσεις μου, που όμως είναι σίγουρος για το νόημα της ζωής και βαδίζει μαζί μου για να το συναντήσει. Κάποιον που με γνωρίζει και παρά ταύτα ανεξήγητα νοιάζεται πραγματικά για μένα».
Μελετίου Ἀντιοχείας, 12 Φεβ 2023
Αυτό είναι ένα σχόλιο ενός σοφού ανθρώπου στο σημερινό Ευαγγέλιο που διαβάσαμε. Το κομμάτι αυτό είναι, θεμελιακά, (εκτός από τη διδασκαλία των ενεργειών του Χριστού και από τον τρόπο της ζωής Του), το ουσιαστικότερο κομμάτι ολόκληρου του Ευαγγελίου. Είναι θα λέγαμε ένα χρυσωρυχείο. Έχει τη δυνατότητα κανείς μέσα σ’ αυτό το μισό 15ο κεφάλαιο από το κατά Λουκάν Ευαγγέλιο, να σκάβει και να βρίσκει και άλλες οπτικές, και μια άλλη ερμηνεία, και ένα άλλο βάθος, και μια συνθήκη πραγμάτων, η οποία κάθε φορά έχει να του πει κάτι! Έχει να του πει γι’ αυτό το τρίκλωνο κεφάλαιο της ανθρώπινης ζωής, που είναι η σχέση εμού με τον Πατέρα μου και η ποιότητα η δική μου και η σχέση μου με την ποιότητα και των αδελφών μου. Ουσιαστικά το κομμάτι του Ευαγγελίου του σημερινού, έστω και αν εμείς του βάλαμε το παρατσούκλι «του Ασώτου», αφορά και τους τρεις. Και πριν απ’ όλα το κομμάτι ερμηνεύει την ποιότητα του Πατέρα στην όλη αυτή τρίπλευρη σχέση, η οποία ποιότητα γεννάει ποιότητα και στους ανθρώπους ή διαστρέφει τα ανθρώπινα δεδομένα και τον ψυχικό κόσμο.
Ή θα βρεις άκρη ή θα κουβαλάς συμπλέγματα, μας λέει το σημερινό Ευαγγέλιο! Μας λέει ότι αυτό που μας διαμορφώνει είναι η οδύνη, όχι η ευχαρίστηση! Η ευχαρίστηση δημιουργεί αυταπάτες, η οδύνη δημιουργεί αυτογνωσία. Αυτός ο άσωτος όταν άρχισε να ωδινάται στριμωγμένος σε μια συνθήκη ζωής η οποία τον πίεζε, τότε άρχισε να σκέφτεται τα πράγματα βαθύτερα. Είμαστε ακριβώς σε μία κατάσταση, όπως ένα μικρό νήπιο που αφήνει τον μαστό της μητέρας του για να μπορέσει να ανακαλύψει το χαμόγελό της, την παρουσία της, την αγάπη της. Αν είναι κολλημένο στον μαστό της μάνας του, δεν θα μπορέσει να ανακαλύψει τίποτα από τα υπόλοιπα.
Το μικρό παιδί όταν αρχίζει να περπατάει, αφήνει την ασφάλεια της αγκαλιάς και αρχίζει και βλέπει αυτά που είναι γύρω του, με τη λογική της προσωπικής του οντότητας και παρουσίας. Και όταν ένας άνθρωπος γίνει ενήλικας, θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα στα υγιή θέματα να μπορεί να πει «όχι» στον πατέρα του, και ο πατέρας του όμως θα πρέπει να μπορεί να λέει το ίδιο «όχι» και σ’ αυτόν. Ένας πατέρας είναι σπουδαίος στα μάτια όλων των ανθρώπων όταν είναι νεαροί, αλλά δεν είναι η εικόνα η εντύπωση της σπουδαιότητας, είναι η ποιότητα της αγάπης που μπορεί να τον κάνει σπουδαίο.
Λέει σήμερα το Ευαγγέλιο ότι ο Θεός Πατέρας αγαπάει όλους, και όσους τηρούν τις εντολές Του, αλλά το ίδιο και όσους τις παραβαίνουν. Όπως λέγαμε και άλλες φορές, ο Θεός αγαπάει το ίδιο και την Παναγία και τον διάβολο. Η ανταπόκριση είναι που ποικίλλει τα πράγματα! Η ποιότητα «μένει», κατ’ αρχάς, σ’ αυτόν που προτείνει. Έχω να προτείνω κάτι; Αυτό που έχω να προτείνω έχει μια ποιότητα ή είναι σκάρτο ήδη; Ο Θεός αυτό που έχει να προτείνει έχει μια ποιότητα, γι’ αυτό το προτείνει σε όλους. Η ανταπόκριση είναι αυτή που ποικίλλει τα πράγματα και τα κάνει να έχουν διαφορετική μετά απόσταση και αξία.
Ο Θεός αγαπάει πρώτος, δηλαδή πριν να Τον αγαπήσουμε εμείς. Μας αγαπάει επειδή Αυτός είναι καλός, όχι επειδή είμαστε εμείς καλοί. Ας σκεφτούμε όμως κάτι. Πάρα πολλές φορές μέσα στον χώρο τον εκκλησιαστικό τα πράγματα μπερδεύονται. Πάρα πολλοί χριστιανοί είναι ψεύτικα σοβαροί. Είναι κατηφείς, να μη πω ότι είναι στερημένοι και αδιαφορούν για μια καθημερινότητα, την οποία την φαντάζονται ότι δεν έχει αξία. Αν έχεις όλα αυτά, πώς μπορείς να αγαπάς Αυτόν που σ’ αγαπάει; Δεν έχεις εσύ ψυχική δυνατότητα, έχεις αγκυλωθεί με τον εαυτό σου. Προσέξτε, είτε αγκυλωθώ με τον εαυτό μου χαϊδεύοντας τον εαυτό μου, είτε αγκυλωθώ με τον εαυτό μου μαστιγώνοντας τον εαυτό μου, είμαι κλεισμένος στον εαυτό μου. Το ένα δεν είναι καλό και το άλλο είναι άχρηστο. Όταν χαϊδεύω τον εαυτό μου είναι απαράδεκτο, όταν μαστιγώνω τον εαυτό μου είναι καλό… Αυτό είναι λάθος. Πολλές φορές, μέσα στο χώρο της Εκκλησίας «περπάτησε» αυτό, και οι άνθρωποι δεν μπορούσαν να κατανοήσουν και να μετρήσουν σωστά τις σχέσεις τους με τον Θεό.
Ο άσωτος αγαπάει τον πατέρα του γιατί του φέρθηκε σαν καλός Σαμαρείτης, όχι σαν γενναιόδωρος αφέντης. Τον πήρε αγκαλιά και τον θεράπευσε. Δεν είπε από συγκατάβαση «πάρτε τον και νοιαστείτε τον» να μη ψοφήσει στα γουρούνια και στα χωράφια. Βγήκε αυτός να τον ψάχνει. Αυτό δείχνει την ποιότητα Αυτού με τον οποίον έχουμε να κάνουμε. Τον αγαπάει πρώτα ο Θεός τον άσωτο, σαν Πατέρας, ο οποίος του έδωσε την δυνατότητα να μη μείνει ένα ανήλικο παιδί ισοβίως. Να καταλάβει ότι ο Πατέρας του δεν είναι ούτε τσιγκούνης, ούτε σκληρός. Του έμαθε να είναι υπεύθυνος γι’ αυτό που κάνει. Και σιγά-σιγά προσπαθεί (με τον καθένα από μας γίνονται αυτά) να μας μεγαλώσει και να συνειδητοποιήσουμε ότι ο Πατέρας μας δεν είναι θηριοδαμαστής, ούτε δυναστικός σωφρονιστής. Δεν θέλει να μας βάλει μυαλό με το ζόρι. Δεν μας βλέπει ως θηρία που πρέπει να δαμάσει. Μας βλέπει ως παιδιά Του που πρέπει να τους προτείνει να αποχτήσουν μια ποιότητα.
Αυτή η ελευθερία, που έχει ο Θεός στη σχέση μαζί μας, ελευθερώνει ψυχικά τον άνθρωπο, γιατί τον αποκαθιστά σε μια ποιοτική αξιοπρέπεια, η οποία ποιοτική αξιοπρέπεια τον μαθαίνει να τολμάει, να αποφασίζει, να ενεργεί! Θα κάνει λάθη τολμώντας, αποφασίζοντας, ενεργώντας, ναι, αλλά θα έχει την δυνατότητα να αξιολογήσει τα λάθη, γιατί θα τα βλέπει στη λογική της δικής του ελευθερίας, όχι στο δρόμο μιας παράβασης απ’ την οποία κινδυνεύει να πάει φυλακή.
Αυτό το κομμάτι του Ευαγγελίου διαβάστε το πολλές φορές και αφήστε το να σας μιλήσει αυτό το ίδιο κατ’ ευθείαν σε σας. Έχει να πει πάρα πολλά. Τώρα θα πούμε δυο σημεία ακόμα και θα τελειώσουμε.
Αμφισβητούμε πάρα πολλές φορές την αγάπη που τρέφει ο Θεός για μας. Ξέρετε πότε; Ατυχώς όταν δεν αγαπάμε εμείς τον εαυτό μας. Εξοργιζόμαστε με την αγάπη του Θεού γιατί αγαπάει ακόμη και τους αντίζηλούς μας. Που δεν το αξίζουν, και μερικές φορές όντως δεν τον αξίζουν, αλλά ο Θεός μας αγαπάει όλους. Εμείς το βλέπουμε «σε σχέση με…». Κάνουμε μονίμως αυτό που έλεγε ο μακαρίτης ο Δεσπότης μας Μελέτιος: «Η σύγκριση των χριστιανών δεν γίνεται με τον διπλανό, γίνεται με τον Χριστό». Αν συγκρίνεσαι με τον διπλανό, ο διπλανός μπορεί να είναι τίποτα. Αλλά εσύ είσαι κάτι, επειδή ο διπλανός είναι τίποτα; Αν δεν το κατανοήσουμε αυτό, δεν θα μπορέσουμε να καταλάβουμε ποια είναι η χαρά που πήρε ο άσωτος επιστρέφοντας στο σπίτι.
Και θα ήθελα να ξαναδιαβάσουμε αυτό που διαβάσαμε στην αρχή. Αυτό τελικά λέει το Ευαγγέλιο σήμερα.
«Λαχταρώ κάποιον που να μην νοιώθει άβολα με την συντριβή μου. Να μην αποθαρρύνεται από τις αποτυχίες μου. Να μην ντρέπεται για την θλίψη μου. Κάποιον που να εκτιμά τις βαθύτερες πεποιθήσεις μου, που είναι σίγουρος για το νόημα της ζωής και βαδίζει μαζί μου για να το συναντήσει. Κάποιον που με γνωρίζει και παρά ταύτα, ανεξήγητα, νοιάζεται πραγματικά για μένα».
Αυτό το είναι το μεγαλείο της σχέσης σου με τον Θεό και το μεγαλείο της εξομολογήσεως με την οποία ο άνθρωπος συσχετιζόμενος με τον Θεό καταλαβαίνει ότι ο Θεός μας αγαπάει και όταν εμείς οι ίδιοι δεν αγαπάμε τον εαυτό μας. Και όταν εμείς δεν τον θεωρούμε αξιαγάπητο τον εαυτό μας! Εκείνος και τότε μας αγαπάει! Μας αγαπάει γιατί ξέρει ότι (και στις σχέσεις τις ανθρώπινες ισχύει) ο άλλος χρειάζεται την αγάπη μας περισσότερο όταν δεν την αξίζει.
Θεματολογικές ετικέτες