«Έν᾿ άλλο βράδυ τον άκουσα να κλαίει δίπλα. Χτύπησα την πόρτα και μπήκα. Μου ᾿δειξε πάνω στο κομοδίνο ξύλινο σταυρό.
“Είδες, μου λέει – γεννήθηκε η ευσπλαχνία“.
Έσκυψα τότε το κεφάλι κι έκλαψα κι εγώ.
Γιατί θα περνούσαν αιώνες και αιώνες, και δεν θα ᾿χαμε να πούμε τίποτε ωραιότερο απ᾿ αυτό».
Η γέννηση
Τ. Λειβαδίτης
Αυτό που λέει ο ποιητής γιορτάζουμε.
Γεννήθηκε η ευσπλαχνία. Γεννήθηκε ο Χριστός που είναι η ευσπλαχνία, αφού Αυτός είναι η αγάπη και ταυτίζεται μαζί της η ευσπλαχνία! Στον εορταστικό κύκλο της Εκκλησίας, τα Χριστούγεννα έχουν μια “τρίπλευρη” σημασία.
Α. Την σάρκωση του Χριστού, δηλαδή την πρόσληψη από Αυτόν της ανθρώπινης φύσης. Αυτή η πρόσληψη δίνει την δυνατότητα στον άνθρωπο να επιλέγει ελεύθερα μια σχέση με Εκείνον τον οποίον πριν απέφευγε, φοβόταν και θεωρούσε ως… “αντίπαλο”- κριτή των αμαρτιών του. Η σάρκωση του Χριστού Τον έκανε ΠΡΩΤΟ ανάμεσά μας, όπως λέει η Γραφή «πρωτότοκον ἐν πολλοῖς ἀδελφοῖς». Ο Χριστός “ανέλαβε” (δηλαδή πήρε πάνω Του) ολόκληρη την ανθρωπότητα, γι᾿ αυτό λέμε ότι είναι ο «αἴρων τάς ἁμαρτίας τοῦ κόσμου», δηλαδή αυτός που αναλαμβάνει να “τακτοποιήσει” τις αμαρτίες (αστοχίες, αποτυχίες, αυταπάτες) όλων μας απέναντι στο Θεό. Ακριβώς επειδή ο Χριστός ανέλαβε ολόκληρο τον άνθρωπο, γι᾿ αυτό υπάρχει η δυνατότητα να θεραπευτούμε ολοκληρωτικά. Αρκεί να Του παραδοθούμε. Κανένας γιατρός δεν μπορεί να θεραπεύσει τον άρρωστο που κρύβεται, που Τον αποφεύγει, που Του φανερώνει τα μισά! Στο μυστήριο της Μετανοίας υλοποιείται, γίνεται συνειδητή πραγματικότητα αυτή η πρόσληψή μας και η θεραπεία μας. Γι᾿ αυτό οι Χριστιανοί, ανέκαθεν, με αφορμή τις γιορτές, ανανέωναν αυτήν την σχέση με τον Χριστό, παραδιδόμενοι σ᾿ Αυτόν και πορευόμενοι στην οδό της γνωριμίας και της ομοιώσεώς τους με την ευσπλαχνία που γεννήθηκε.
Β. Την ταπείνωση και την αφάνεια της θεϊκής παντοδυναμίας. «Παιδίον ἐγεννήθη ἡμῖν…». Γεννήθηκε για χάρη μας ένα παιδί, λέει ο προφήτης Ησαΐας. Είναι ακριβώς η σάρκωση που είπαμε. Δέχθηκε να γίνει ένα μικρό βρέφος λίγων κιλών βάρους και να βρίσκεται “ριγμένος” μέσα σ᾿ ένα παχνί, άγνωστος ακόμα και στους ανθρώπους που βρίσκονταν εκείνη την ώρα εκεί γύρω. Άπειροι άνθρωποι (μέσα σ᾿ εκείνη την αναστάτωση της απογραφής) θα πέρασαν έξω από την σπηλιά που βρισκόταν Αυτός. Ξένοι και αγνοούντες. Λίγοι βοσκοί, χωρίς μεγάλη ιδέα για τον εαυτό τους, μπήκαν να προσκυνήσουν «...μαντεύοντας αόριστα ότι, για να μπουν στο μυστήριο, πρέπει ν᾿ αφήσουν έξω τον εαυτό τους…» (Τ. Λειβαδίτης, «Απαγορεύεται η είσοδος»). Διδάσκοντας κι εμάς την ελευθερία από τον δυναστευτικότερο τύραννο που είναι ο εαυτός μας, στις σωματικές και ψυχικές του εκφάνσεις και εκδηλώσεις. Οι βοσκοί ήταν απλοί και κατ᾿ επέκτασιν ελεύθεροι, αφού όσο πιο ταπεινή είναι η θέση που κατέχεις τόσο πιο ελεύθερος είσαι. Οι Μάγοι όμως είχαν στην επιλογή τους την ταπείνωση, και κατά συνέπεια την ελευθερία από την αγωνία της εικόνας του εαυτού τους. Γι’ αυτό και δεν δίστασαν να «πάρουν τους δρόμους» αναζητώντας τον Βασιλιά της ζωής τους. Ο Χριστός, μπροστά σ᾿ αυτήν τους την ταπείνωση, κάμφθηκε και “φρόντισε” να μην πλανηθούν στην διαδρομή της αναζήτησης, στέλνοντάς τους το αστέρι. Εμείς απαιτούμε ένα αστέρι στην ζωή μας, επειδή πιστεύουμε ότι αξίζουμε κάθε διευκόλυνση, και όχι φοβούμενοι μη χάσουμε τον δρόμο, αλλά ζητώντας εκ των προτέρων εξασφάλιση, προκειμένου να “καταδεχθούμε” να μπούμε στον κόπο και στην θυσία της αναζήτησης.
Οι βοσκοί είναι απλοϊκοί. Οι Μάγοι είναι σοφοί. Και οι δύο πλευρές συναντούν τον Χριστό και Τον προσκυνούν, και αυτό γίνεται όχι εξαιτίας των κοινωνικών τους δεδομένων, αλλά γιατί «άφησαν έξω τον εαυτό τους».
Οι σημερινοί άνθρωποι, στον αντίποδα αυτών, «μη μπορώντας έστω και για μια στιγμή να συγκεντρωθούμε σε κάτι άλλο εκτός από τον εαυτό μας» (C. S. Lewis, «Το Μεγάλο Διαζύγιο», σελ. 60), δεν συναντάμε ούτε τον Χριστό ούτε τους διπλανούς μας. Ο Χριστός, μέσα στην ουσιαστική ευγένεια της ταπείνωσης ενός ανυπεράσπιστου νηπίου, βρίσκεται δίπλα μας με τέτοια μορφή, που οι στραβές μας μεγαλοϊδέες και η τύφλωση της αυτοθέασής μας δεν μας επιτρέπουν να δούμε. Κατηγορούμε τον ουρανό ότι είναι άδειος, ενώ φταίει η μυωπία μας. Και ο Χριστός συγκαταβαίνει και έρχεται μπροστά μας σ᾿ ένα παχνί, μπας και Τον δούμε, μέσα σ᾿ αυτά που είναι το περιεχόμενο της καρδιάς μας… τα άχυρα!!
Γ. «… Θα περνούσαν αιώνες και αιώνες, και δεν θα ᾿χαμε να πούμε τίποτε ωραιότερο απ᾿ αυτό…». Αυτό το ωραίο για το οποίο αιώνες μιλάμε είναι η σάρκωση του Χριστού, που συνδυάζει την μεγαλοσύνη με την ελευθερία. Δεν επιβάλλεται. Δεν κραυγάζει. Ακόμα και ο πιο ανόητος άνθρωπος δεν αισθάνεται φοβισμένος ή απειλούμενος από ένα μικρό νεογέννητο βρέφος. Ο Χριστός δεν θέλησε να είναι «λίθος προσκόμματος», αλλά «λίθος ακρογωνιαίος». Το πρώτο είναι εμπόδιο, το δεύτερο αναζήτηση. Αν θέλουμε να “χτίσουμε” την Βασιλεία του Θεού στην καρδιά μας, πρέπει να αναζητήσουμε τον ακρογωνιαίο λίθο της “οικοδομής”. Πρέπει να ελευθερωθούμε από τις εντυπώσεις. Να δούμε στο πρόσωπο του Βρέφους, που μας σέβεται απόλυτα και απεριόριστα, την παντοδυναμία της αγάπης που γεννιέται ως ευσπλαχνία. Τα γεγονότα της ζωής του Χριστού (αρχίζοντας από την Γέννηση) είναι, όπως λέει ο άγιος Ιγνάτιος ο Θεοφόρος: «Μυστήρια κραυγῆς, ἅ ἐν ἡσυχίᾳ Θεοῦ ἐπράχθη» (δηλαδή, «μεγαλειώδη ακατανόητα γεγονότα, που συνέβησαν μέσα στην σιγαλιά της πραγματικότητας του Θεού»). Χρειάζεται να μάθουμε να σιωπούμε, ώστε να μπορούμε να ακούμε, μέσα στην σιωπή, τον Θεό. Για να σωπάσουμε χρειάζεται να σταθούμε· όμως «οι άνθρωποι βιάζονται: έγνοιες, βιοτικές συνθήκες, όνειρα, συμβιβασμοί – πού καιρός να γνωρίσουν τη ζωή τους» (Τ. Λειβαδίτης). Ακριβώς τα Χριστούγεννα γεννήθηκε η Ζωή μας, Αυτός που μας σπλαχνίσθηκε, όταν ψευτοζούσαμε βουλιαγμένοι σε αγωνίες ευτυχίας, σε δρόμους όπου δεν υπήρχε ευτυχία.
Σήμερα λοιπόν, Χριστούγεννα, ας μην καταδικάσουμε τον εαυτό μας να τα περιορίσει στην στενότητα ενός χρονοντούλαπου που περιμένουμε να ᾿ρθει μπροστά μας κάθε 25 Δεκέμβρη. Ας ξεκινήσουμε την αναζήτηση του Σαρκωμένου Θεού της ζωής μας, πορευόμενοι τον δρόμο της ελευθερίας που γεννάει η υγιής ταπείνωση της αυτογνωσίας, αφήνοντας έξω τον εαυτό μας, προκειμένου να μπούμε στο μυστήριο και να καταλάβουμε ότι είναι το ωραιότερο που έχουμε να πούμε.
«Εσένα παρακαλούμε, Πανάγιε, Ανεξίκακε, Χριστέ, Εσένα τον Ζωοδότη, την πηγή της αγαθότητας.
Δες και ἐπίσκεψαι όλους που σε εμπιστεύονται· λευτέρωσε την ζωή μας από κάθε ψέμα, Κύριε.
Με την εμπιστοσύνη και την αγάπη της αλήθειας, ρύθμισε όλων την ζωή και, δια πρεσβειών της αχράντου παρθένου και Θεοτόκου Μητρός Σου, σώσον τον κόσμο σου και αγκάλιασε τους πάντες,
Συ που έγινες “ἀτρέπτως” άνθρωπος,
ο μόνος Φιλάνθρωπος».
Καλά Χριστούγεννα
Με αγάπη και ευχές
Ο εφημέριός Σας
π. Θεοδόσιος
ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ 2014
Θεματολογικές ετικέτες