ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ ΕΙΝΑΙ Η ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΚΡΙΣΕΩΣ
(Αλ. Καμύ)
Σκέψεις με αφορμή την “σημερινή” ημέρα.
Κείτονταν έρημη η Ιερουσαλήμ,
κι απ’ τη φωτιά κατεστραμμένη
Και οὑκ ἧν τόπος τῶ κτήνει παρελθεῖν
Κει πέρα υπήρχαν εχθροί, που όμως δεν την κατάστρεψαν
Κι ακόμα κατάσκοποι και συμφεροντολόγοι μέσα εκεί
Οταν ο Νεεμίας αυτός και οι άντρες του,
έβαλαν τα χέρια τους να ξαναχτίσουν τα τείχη.
Και έτσι εχτίσανε, καθώς να χτίζουν οι άντρες πρέπει
Με το σπαθί στο ‘να χέρι και στο άλλο το μυστρί.
T.S. Eliot
Τέταρτο Χορικό
“Δέκα χορικά απ’ το Βράχο”
Δεν χτίζεται πόλις για να μένεις και να την έχεις πατρίδα, χωρίς… σπαθί και χωρίς… μυστρί. Πρέπει να προασπίζεσαι αυτό που προσπαθείς να κάνεις, και συγχρόνως να μην είναι ιδεολόγημα αυτό που κάνεις αλλά… ‘’λάσπες και πέτρες και ξύλα και χώματα’’! Σε μια τέτοια προσπάθεια κίνδυνοι πολλοί εμφιλοχωρούν.
Ενδέχεται με ένα σπαθί να τριγυρίζεις προασπιζόμενος δήθεν την πόλη που χτίζεται! Και νάναι αυτή η μεγαλοστομία κούφια λόγια και ανύπαρκτοι κόποι.
Υπάρχει πιθανότητα να χτίζεις ανόητα και μάταια! Μια μυρμηγκοφωλιά διαμονής και τροφοδοσίας… «άλογη» και αναίτια. Φωλιά βιολογική, όχι πόλη συνύπαρξης. Ατυχώς έτσι καταντήσαμε τις πόλεις και τα χωριά μας.
«Ποιό είναι το νόημα της Πολιτείας ετούτης;» Και αυτός εδώ ο πυκνός συνωστισμός σας, το ότι αγαπά ο ένας τον άλλον σημαίνει; Τι θα απαντήσετε λοιπόν; Μαζί όλοι κατοικούμε λεφτά να κάνουμε, ο ένας από τον άλλο; ή διατί αυτό σημαίνει κοινωνία; Κι ο Ξένος τότε, θα αναχωρήσει και θα γυρίσει πίσω στην έρημο!
Και συνεχίζει ο ποιητής:
«Ω άθλιες πολιτείες πονηρών ανθρώπων, ω γενεά ταλαίπωρη, ανθρώπων θρεμμένων από το διαφωτισμό. Από τους λαβύρινθους της ευφυΐας σας προδομένων και πουλημένων από τα προϊόντα των εφευρέσεων των δικών σας!!»
Τρίτο χορικό
- S. Eliot: Δέκα χορικά από το Βράχο.
Ποιός μας «βάσκανε» να πιστέψουμε ότι «η πάση θυσία» και η με οποιονδήποτε τρόπο επιβίωση είναι υπέρτατο αγαθό;» Να δεχθούμε, εμείς που λέγαμε ότι είμαστε οι απόγονοι των Μεσολογγιτών, «ότι η αποφυγή της οδύνης είναι το μέγιστο σκοπούμενο;» Να συγχέουμε την επιβίωση με την σωτηρία, συγχέοντας τον θάνατο με το τέλος, χωρίς να συνειδητοποιούμε ότι το τέλος μπορεί να έρθει πολύ πριν τον βιολογικό αφανισμό;
«Μέσα στην ελληνική παράδοση (και μόνον) λόγος και πράξη αρμοδένονται. Έξω από αυτή την παράδοση λόγος και πράξη διαστέλλονται και μεταξύ τους προκαλείται μέγα χάσμα, εντός του οποίου διολισθαίνει η ανθρώπινη ύπαρξη «ζώντας και ψευτοζώντας». Συνειδητοποιώντας την αλήθεια αυτή, βλέπουμε πως η τραχύτης των Σπαρτιατών είναι συνυφασμένη με την αποφθεγματικότητα της γλώσσας των, έτσι που το λακωνίζειν να μην είναι ύφος αλλά τρόπος ζειν και τρόπος του θνήσκειν: ο Λεωνίδας δεν θα υπήρχε αν έπρεπε να απαντήσει στον Πέρση με την γλώσσα του Ρακίνα… (Απόσπασμα, όπως και κάποια από τα παραπάνω, από κείμενο της ΕΠΟΠΤΕΙΑΣ (τευχ. 42/1980) του βαθυνούστατου εκδότη της Π. Δρακόπουλου).
Ατυχώς πλέον είναι περισσότερο από καταφανής η διαστολή λόγου και πράξης σε όλη την κοινωνική διάρθρωση της χώρας μας με επιστέγασμα τους πολιτικούς. Λόγια για να χαϊδεύουν αυτιά (τα λόγια που σας έφερα σας χάιδεψαν τα αυτιά, μα απέχουνε πολύ από την αλήθεια) από την πλευρά των πολιτικών, και από τον λαό απαίτηση για ακούσματα μόνον ευχάριστα (αφού δεν είχε νέα ευχαριστία να πει καλύτερα να μην μας πει κανένα). Έτσι βουλιαγμένοι όλοι μας σε μια εφήμερη ηδονοθηρεία «βλέπαμε» τα δάνεια ως ευχάριστο άκουσμα και …δόμα.
Η επιβίωση και μόνο έγινε η αγωνιώδης επιδίωξη μας και η μόνη «παραδείσια» προοπτική. Όλα τα κατά το παρελθόν ταυτοτικά στοιχεία εγκαταλειφτήκανε ακόμα και από εκείνους που έπρεπε να είναι εκφραστές και διδάσκαλοι τους.
Ακόμα και οι κληρικοί έγιναν ‘’καθωσπρέπει’’ εκφραστές των αστικών αξιών και όντας σε ένα πτωματικό φορμαλισμό δεν είχαν την αψάδα του αλατιού, παρ ότι έλεγε το Αφεντικό τους ότι έπρεπε να είναι, « Αλάτι και Φως». Αντί γι’ αυτά έγιναν… συνετοί νοικοκυραίοι, σκεπτόμενοι με τον μέσο όρο, να τα έχουμε με όλους καλά. Νόμισαν ότι ο ακτιβισμός, και μάλιστα με ξένα κόλλυβα, κρύβει την γύμνια, ξεχνώντας την αποτίμηση του ποιμνίου για αυτούς που εκφραζόταν με την παροιμία «Αν ήταν η δουλειά καλό θα δούλευε και ο δεσπότης».
Και ήρθε… «σήμερα» η Ημέρα της κρίσεως και φτάσαμε να πρέπει να απαντήσουμε στο δίλλημα τι άραγε είναι καλύτερο; Να είσαι αφέντης σε ένα ψωμί ή δούλος σε ένα φούρνο;
Το θέμα είναι σύνθετο γιατί έχει παραμέτρους δεσμεύσεων υπογεγραμμένων από «βοσκηματώδους ψυχοσυνθέσεως» πολιτικούς εκπροσώπους και είναι συμπεπλεγμένο με προφανείς ευθύνες κακοδιαχειρίσεων. Αυτές οι γραμμές δεν είναι πολιτικές και δεν έχουν να προτείνουν λύσεις. Εκφράζουν την αγωνία ότι αν ο λαός μας στο σύνολο του αποκτήσει ως ιδανικό του την επιβίωση, πρόκειται να καταστεί πνευματικά νεκρός (Π. Δρακόπουλος). Ότι αν οι κληρικοί ξεχάσουν την ευθύνη της θυσίας για το ποίμνιο, και διδάσκουν είτε από ανοητοαφελή ευθύτητα είτε με κουτοπόνηρο διδακτισμό, την πρόταση της επιβίωσης, τότε τα πράγματα θα δυσκολέψουν και θα οδηγηθούν στην κατάσταση του μωρανθέντος άλατος και στο συμπερασματικό απόφθεγμα του Χριστού: Εάν το άλας μωρανθεί, εν τινι αλισθήσεται; εις ουδεν ισχύει ετι ειμη βληθέν έξω καταπατεισθαι υπό των ανθρώπων» (Ματθ. 5, 13)
Ας παρακαλέσουμε τον Κύριο της στενής πύλης και της τρύπας της βελόνας να μας δώσει, πρώτον την σύνεση των παππούδων μας, να ξέρουμε ότι ο θάνατος δεν είναι το τέλος της ζωής, και δεύτερον, την ειλικρίνεια της ευθύτητας των νεαρών ώστε να γράφουμε και εμείς μαζί τους στους «τοίχους» που θα υπάρξουν στην ζωή μας: Κάνε κάτι περισσότερο από το να υπάρχεις, ΖΗΣΕ.
π. Θεοδ. Μ.
Θεματολογικές ετικέτες