Θα κάνουμε λίγες σκέψεις με αφορμή τη βδομάδα που πέρασε, μέσα στην οποία υπήρχε και η γιορτή των Γενεθλίων της Παναγίας. Την Τρίτη που μας πέρασε γιορτάζαμε τα Γενέθλια της Παναγίας. Και σήμερα τιμούσαμε προεορτίως την Ύψωση του Σταυρού, που θα γιορτάσουμε αύριο, κάνοντας την Θεία Λειτουργία της Υψώσεως.
Εκείνο που έχει σημασία σε συνδυασμό, ο Σταυρός, που ήδη άρχισε ο εορτασμός Του, και η Γέννηση της Παναγίας, είναι για να κάνουμε μερικές σκέψεις αν αυτά τα δύο συσχετίζονται: «Τι σημαίνει παιδαγωγία και τι σημαίνει ένας άνθρωπος στην ευθύνη μου; Όπως είναι ένας γονιός στην ευθύνη με τα παιδιά του;».
Γιορτάζαμε, όπως είπα πριν, τα Γενέθλια της Παναγίας. Λένε οι Πατέρες: «Η γέννηση κάθε ανθρώπου είναι μια ελπίδα ότι ο Θεός δεν εγκατέλειψε τον κόσμο». Δηλαδή, τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι ο κόσμος δημιουργήθηκε από την αγάπη του Θεού, κι ένας άνθρωπος που γεννιέται ο Θεός κανόνισε να έρχεται στον κόσμο από την αγάπη δυο ανθρώπων. Η αγάπη δημιουργεί καινούργιες καταστάσεις. Όπως η αγάπη του Θεού δημιούργησε τον κόσμο που δεν υπήρχε, έτσι η αγάπη δυο γονιών, δυο συζύγων φέρνει στον κόσμο αυτό που δεν υπάρχει, έναν καινούργιο άνθρωπο. Και οι διαδικασίες, και η διαδρομή και τα βιολογικά είναι ρυθμισμένα από τον Θεό. Όμως η ποιότητα της σχέσεως και ο τρόπος με τον οποίον ένας άνθρωπος μεγαλώνει, ανοίγει τα μάτια του και αποχτάει κριτήρια, είναι υποθέσεις οι οποίες εξαρτώνται «απ’ τα χέρια» (μεταφορικά) αυτωνών οι οποίοι προηγούνται, αυτών που είναι μεγαλύτεροι, αυτών που είναι οι γενεσιουργοί.
Υπάρχουν πολλές παιδαγωγικές μέθοδοι, υπάρχουν χίλια δυο πράγματα, έχουν γραφεί άπειρα βιβλία, είμαστε σε μια εποχή που η πληροφόρηση κατακλύζει το σύμπαν, δεν είμαστε όπως παλαιότερα που χρειαζόταν δάσκαλος εξειδικευμένος. Τώρα ο καθένας έχει ένα μηχάνημα στα χέρια του και εξειδικεύεται ψάχνοντας στο ίντερνετ ό,τι υγιές και λάθος, άρρωστο και σωστό βρίσκει και το λαμβάνει ως μέτρο των ενεργειών του.
Υπάρχουν όμως δύο θέματα, τα οποία είναι ουσιαστικά, για τον τρόπο με τον οποίο κανείς αντιμετωπίζει τον εαυτό του και κατ’ επέκταση και τον άλλον. Γιατί θα πρέπει να το ξεκαθαρίσουμε: «Στο μέτρο που έχουμε καταλάβει τον εαυτό μας, στο ίδιο μέτρο καταλαβαίνουμε και τον απέναντι! Όσο έχουμε δουλέψει με τον εαυτό μας, τόσο μπορούμε να δουλέψουμε και με τον απέναντι! Οι αυταπάτες, ότι τα πράγματα είναι μόνον διανοητικά και εγκεφαλικά, δεν υπάρχουν. Μπορεί να υπάρχουν στα μηχανήματα· στους ανθρώπους δεν υπάρχουν. Οι άνθρωποι έχουν διαπροσωπικές σχέσεις, άνθρωπος με άνθρωπο».
Ερχόμαστε λοιπόν τώρα και υπάρχουν δύο θέματα που αυτές οι δυο γιορτές τα συναρτούν. Πώς μεγαλώνει κανείς ένα παιδί; Τι του λέει; Τι «πρέπει να»; Να είναι καλό παιδί. Είναι η πιο συνηθισμένη, αόριστη, γενικόλογη, επικίνδυνη προτροπή. Να είναι καλό παιδί. Δηλαδή; Να μην ανοίγει τράπεζες και να μη δέρνει παππούδες στο δρόμο, ή άλλους ανθρώπους; Υπάρχουν δύο θέματα: «Η αλήθεια και η αγάπη». Και τα δυο τα διδάσκει ο Σταυρός του Χριστού. Και τα δυο πρέπει να τα μάθουμε εμείς στον εαυτό μας, πρώτα απ’ όλα, και μετά στους ανθρώπους που έρχονται μετά από μας.
Αλήθεια σημαίνει να μη δέχομαι για τον εαυτό μου τίποτα το οποίο είναι ψεύτικο, πλαστό, εικόνα χωρίς περιεχόμενο. Πάρα πολλές φορές εμείς μας νοιάζει τρομερά η εικόνα, δεν μας νοιάζει το περιεχόμενο. Μας νοιάζει πώς φαινόμαστε, όχι ποιοι είμαστε. Αυτό θα το «εισπνεύσει» ο επόμενος, ο μικρότερος, αυτός που έρχεται πίσω από μας. Και θα το «εισπνεύσει» και θα πάθει αυτό που παθαίνει κανείς όταν είναι μέσα σ’ έναν κλειστό χώρο μ’ ένα μαγκάλι. Το μονοξείδιο του άνθρακος θα τον δηλητηριάσει. Θα του πει ότι: «Α, έτσι είναι. Έτσι πρέπει να περπατήσουμε».
Όμως το ν’ αγαπάς την αλήθεια σημαίνει κόπο, σημαίνει θυσία, σημαίνει σταύρωμα του εαυτού του, ο καθένας μας. Αυτό έρχεται (σε συνδυασμό) η αυριανή γιορτή που άρχισε, ο Σταυρός του Χριστού δηλαδή, και μας μαθαίνει. Ότι, για να αληθεύει η ζωή μας πρέπει να αγαπήσουμε τον τρόπο Του. Ο τρόπος Του ήταν ο Σταυρός. Αυτός ήταν η Αλήθεια, που έμαθε την αγάπη με τον Σταυρό. Η Αλήθεια μαθαίνεται με τον Σταυρό και με την αγάπη. Άμα δεν το καταλάβουμε αυτό, από κει και μετά θα μπερδευτούμε. Ο Χριστός σταύρωσε τον Εαυτό Του για να μας μάθει ότι δεν μπορούμε να αγαπάμε χωρίς θυσία. Αυτό θα πρέπει να μάθουν και τα παιδιά. Το «μαθαίνουν», έτσι αλλιώς, χονδρικά μέσα στην οικογενειακή ατμόσφαιρα.
Προσέξτε όμως κάτι. Εδώ μπαίνει μια σφήνα τραγική. Δεν υπάρχει κανένας γονιός που να μη θυσιάζεται για τα παιδιά του. Να μη κάνει κόπο για τα παιδιά του, να μη το θεωρεί αυτονόητο αυτό. Αλλά πολλές φορές ανακατεύονται μέσα στο καλό και τα άσχημα. Μέσα στην καλή πρόθεση και τα στραβά κριτήρια. Και όταν κάνουμε θυσία για κάποιον, κάνουμε θυσία για να τον ελευθερώσουμε. Δεν κάνουμε θυσία για να ελευθερωθεί απ’ αυτό στο οποίο είναι αναγκεμένος, και να δεσμευθεί μ’ εμάς που τον ελευθερώσαμε…!
Αγαπάω σημαίνει, θυσιάζω χωρίς να απαιτώ. Αυτό έκανε ο Χριστός. Σταυρώθηκε για μας χωρίς να μας λέει: «Τώρα θα κάθεστε εδώ μετά τον Σταυρό, ο ένας πίσω απ’ τον άλλο, δεν θα κουνιέστε, αλλοίμονο αν δω κανέναν να στρίβει». Δεν έκανε τέτοια πράγματα ο Χριστός. Γιατί ακριβώς η αγάπη χωρίς ελευθερία γίνεται δαιμονική κατάσταση. Αλήθεια και ελευθερία έχουν στήριγμα την αγάπη και το Σταυρό. Θα πρέπει κάθε άνθρωπο που έχουμε στα χέρια μας, να τον βοηθήσουμε να μάθει να είναι αληθινός. Μερικές φορές μπορεί η απόφασή του να μη μας αρέσει. Αυτό που κάνει, και γι’ αυτόν είναι αλήθεια αυτή τη στιγμή, σε μας μπορεί να μη μας αρέσει. Αλλά είναι ανάγκη να καταλάβουμε ότι αν είμαστε υγιείς θα πρέπει να σεβόμαστε τους άλλους όπως σέβεται ο Χριστός εμάς. Όπως είπα πριν, «δεν μας βάζει στη σειρά», ούτε μας πιάνει απ’ το αυτί! Μας περιμένει με υπομονή να καταλάβουμε, ότι αλήθεια και αγάπη έρχεται από τον Σταυρό και μόνον. Άμα αγαπήσουμε τον Σταυρό του Χριστού, άμα τον Σταυρό του Χριστού τον «υλοποιήσουμε» στον εαυτό μας, και μάθουμε να κάνουμε θυσία εμείς τις επιθυμίες του εαυτού μας, από αγάπη για τον Χριστό, θα το κάνουμε και από αγάπη για τα παιδιά μας. Τα παιδιά θα βλέπουν τους γύρω τους, θα βλέπουν ακριβώς αυτήν την ποιότητα, και η ποιότητα θα «περπατάει» σ’ όλους και θα απλώνεται.
Να παρακαλέσουμε την Παναγία, που ήταν κάτω απ’ τον Σταυρό, να πρεσβεύει στον Χριστό. Υπάρχει ένας πολύ ωραίος ύμνος στους αδελφούς μας τους Δυτικούς, που ξεκινάει με τα λατινικά λόγια stabat mater. (Στεκόταν η Μάννα θλιμμένη κάτω από τον Σταυρό όρθια, λέει). Έτσι εκεί κάτω από τον Σταυρό όρθια, να Τον παρακαλεί για μας, που μας υιοθέτησε και ανέθεσε σ’ Εκείνη ο Χριστός, να μας βοηθήσει να καταλάβουμε ότι χωρίς τον Σταυρό ούτε αλήθεια, ούτε αγάπη έρχεται στη ζωή των ανθρώπων.
Θεματολογικές ετικέτες