Το πρόσωπο της Παναγίας αποτέλεσε εξ αρχής αγαπημένο πρόσωπο για τους Χριστιανούς. Ήταν η γέφυρα «δι᾿ ἧς κατέβη ὁ Θεός». Αποτέλεσε τον «δωρητή τῶν ὀργάνων σώματος» για την ενσάρκωση τοῦ Χριστού και οι Χριστιανοί, αγαπώντας την υπερβολικά, την αξιολόγησαν και υπερβάλλοντας ως «τήν μετά Θεόν ἡ Θεός…»!!!
Η τελευταία γιορτή της στην σειρά των θεομητορικών εορτών είναι η γιορτή της Ζωοδόχου Πηγής. Η ονομασία είναι οξύμωρο σχήμα, όπως γράφει σε μικρή του μελέτη για την εορτή ο π. Αντ. Πινακούλας. Ζωοδόχος σημαίνει αυτός που δέχεται την ζωή. Συνεπώς η καταχρηστική ονομασία εξυπονοεί την εκροή, εκ της πηγής, της ζωής που η ίδια η πηγή δέχθηκε. Ίσως αναγωγικά να θέλει να τιμήσει η ονομασία το πρόσωπο που έγινε κατοικητήριο ζωής, και εξ Αυτού Ζωοδότις, την Παναγία Θεοτόκο Μαρία.
Η ιστορία της εορτής ξεκινάει από ένα περιστατικό της ζωής του μετά ταύτα βασιλιά της Κωνσταντινουπόλεως Λέοντα του Α’ του Θράκα (457-474 μ.χ.). Ο Λέων, σε κάποιο ίσως κυνήγι του στα περίχωρα της Πόλεως, συνάντησε έναν άνθρωπο που είχε χαθεί και ο οποίος ήταν τυφλός. Είχε ήδη τόσες μέρες χαμένος ώστε βρισκόταν σε εξάντληση και αδυναμία λόγω της μεγάλης δίψας που τον ταλαιπωρούσε. Ο Λέων ανέλαβε να τον βοηθήσει ως προς τον προσανατολισμό, αλλά σχετικά με την δίψα τα πράγματα γινόντουσαν καταλυτικά σιγά-σιγά για την ζωή του τυφλού. Ο Λέων άρχισε να αγωνιά μπροστά στον κίνδυνο ο τυφλός να ξεψυχίσει στα χέρια του. Στην ένταση της προσευχητικής του αγωνίας, άκουσαν (Λέων και τυφλός) την φωνή της Θεοτόκου να τους υποδεικνύει ότι εκεί κοντά βρίσκεται πηγή σκεπασμένη μεν και άγνωστος από την πολυκαιρία όμως με νερό που έρρεε «ενεργές». Η Θεοτόκος υπεδείκνυε στον Λέοντα να ποτίσει τον τυφλό με το νερό της πηγής και να του αλείψει τα τυφλά μάτια με την λάσπη που σκέπαζε την πηγή. Όταν αυτά έγιναν, ο τυφλός βρήκε το φως του όπως και τις δυνάμεις και τις αισθήσεις του. Στην αιφνίδια και απρόσμενη αυτή παρέμβασή της η Θεοτόκος αποκαλούσε τον Λέοντα βασιλέα. Πράγματι, μετά τον θάνατο τού χωρίς διάδοχο βασιλέα Μαρκιανού που επίσης ήταν Θράξ, ο πανίσχυρος Αλανός στρατηγός Άσπαρ επέβαλε βασιλέα τον Λέοντα τον Α΄ ό οποίος ανήγειρε στο σημείο της πηγής ναό προς τιμή της Θεοτόκου και σε ανάμνηση του θαύματος.
Το συμβάν έχει αξία όχι ως ένα επιπλέον θαύμα, μέσα στα τόσα της Παναγίας, αλλά ως αφορμή να σκεφτούμε την ζωή μας στην προοπτική μιας τύφλωσης και μιας δίψας πολύ χειρότερης από εκείνη που καταταλαιπωρούσε αυτόν τον τυφλό και διψασμένο που έχασε τον δρόμο του. Η δίψα η σωματική σκοτώνει τον άνθρωπο. Όμως η εσωτερική και ψυχική δίψα είναι ένας θάνατος που μου στερεί την δυνατότητα να ζήσω και να αγαπήσω. Όταν βιώνω την δίψα που σιγά-σιγά με αποστραγγίζει από κάθε ικμάδα ζωής, έρχεται μέσα μου η αδυναμία του θανάτου. Όταν δεν μπορώ να αγαπήσω και στραγγίζει η ψυχή μου από κάθε δροσιά αγαπητική επικοινωνίας τότε ξεραίνεται η καρδιά μου και «πεθαίνει».
Η τύφλωση η σωματική είναι μια μεγάλη δυσκολία στην ανθρώπινη ζωή και καθημερινότητα. Όμως είναι μικρότερη από την ψυχική τύφλωση. Στο βιβλίο του «περί τυφλότητος» ο Νομπελίστας Ζοζέ Σκαραμάγκου γράφει: «Νομίζω ότι όλοι είμαστε τυφλοί όσο και αν κάνουμε ότι βλέπουμε. Όλοι, όσο περισσότερο καμαρώνουμε ότι είμαστε ανοιχτομάτηδες, τόσο πιο τυφλοί γινόμαστε».
Αυτή η «τύφλωση» με ανοιχτά τα μάτια είναι απείρως χειρότερη. Αν η δίψα η ψυχική «σκοτώνει», η τύφλωση κάνει να συγχέει ο άνθρωπος τον δρόμο της ζωής του. Όταν είμαι τυφλός, έχω και την επιπλέον συγχυτική δυσκολία ότι δεν ξέρω που να ξεδιψάσω. Όπως εκείνος ο τυφλός και διψασμένος οδοιπόρος τον οποίο βρήκε ο Λέων ο Α’, έτσι και ο καθένας μας δεν ξέρει πού και πώς να βρει και να φτάσει στην «Ζωοδόχο Πηγή» που θα τον «ξεδιψάσει» και θα του «ανοίξει τα μάτια» για να περπατήσει σωστά, την και στην, ζωή του!
Η Παναγία είναι η «Ζωοδόχος Πηγή», όχι τόσο στο Μπαλουκλί της Κωνσταντινουπόλεως, όσο στην ζωή της Εκκλησίας του Χριστού, γιατί με τις πρεσβείες και προσευχές της θεραπεύει την τύφλωσή μας. Μας ξεδιψά με τα «ύδατα» του ελέους του Θεού, που την έχουν κάνει πηγή αστείρευτη, και μας υποδεικνύει ότι, όταν ξεδιψάσουμε σωστά από το νερό το ζωογόνο που πλέον «τρέχει» από εκείνη και θεραπευτούμε ζώντες κατά τον τρόπο ζωής της (ιδού η δούλη Κυρίου) τότε θα… γίνουμε Βασιλείς, πολύ ουσιαστικότερα από ότι ο Λέων ο Α΄ στον οποίον το προείπε. Θα γίνουμε βασιλείς στην βασιλεία του Θεού και ιερείς στο θυσιαστήριο της άνω Ιερουσαλήμ.
Ω πανύμνητε Μήτερ, άνοιξε τα μάτια της ψυχής μας και δρόσισε τις καρδιές μας με το Ύδωρ το Ζων που είναι ο Υιός. ΑΜΗΝ.
Με αγάπη και ευχές
Ο εφημέριος σας
π. Θεοδόσιος
Ζωοδόχου Πηγής, 2014
Θεματολογικές ετικέτες